خَندَق (به پارسی: کندک[۱] یا کَندَگ) گودالی پرآب یا خشک که گاهی در آن هیزم انباشته و آماده آتش‌افروزی به هنگام نیاز می‌کردند و دست‌ساخت است که در روزگار کهن گرداگرد شهر یا لشکرگاه می‌کندند تا از آمدن دشمنان یا تُنداب[۲] به درون آن پیشگیری شود.

نمایی از شهر باستانی انگکور در کامبوج با خندق پیرامون آن.

در راستای بخش درون‌شهری خندق نیز بیشتر دیواری با برج و بارو ساخته می‌شد.

واژهٔ خندق عربی شدهٔ واژهٔ پارسی میانه کندک یا کَندَگ و به معنی «کَنده» است. در زبان‌های کهن ایرانی چون اوستایی و فارسی باستان، ریشهٔ «کن» به معنی «کندن» امروزی به‌کار می‌رفته‌است[۳] و «فرکنتن» برابر است با آغاز به ساختن ساختمان یا شهر.

نگارخانه ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. «معنی کندک | لغت‌نامه دهخدا». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۶.
  2. «جست‌وجوی سیل». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۶.
  3. Nomani, Sirat al-Nabi, p. 368-370.

لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ خندق، به نقل از ناظم‌الاطباء و دیگر منابع قدیمی.