درگاه:داروسازی و داروشناسی

(تغییرمسیر از درگاه:داروسازی)
ویرایش درگاه داروسازی و دارو‌شناسی


داروشناسی یا فارماکولوژی (به انگلیسی: Pharmacology) شاخه‌ای از داروسازی و زیست‌شناسی است که به مطالعه واکنش متقابل داروها (یا مواد شیمیایی) بر موجودات زنده، که منجر به ایجاد اثرات زیست‌شناسی این ترکیبات می‌گردد. داروشناسی شامل دو بخش فارماکودینامیک و فارماکوکینتیک است.

ریشهٔ تاریخی فارماکولوژی بالینی به سده‌های میانه و به کتاب پزشکی قانون نوشتهٔ ابن سینا و گزارش‌اسحاق نوشته پترس ایسپانوس و همچنین جان‌سنت‌آماند بازمی‌گردد.

داروشناسی مطالعهٔ تعامل بین موجودزنده و دارو یا موادشیمیایی دریافت‌شده است که بر عملکرد طبیعی یا غیرطبیعی بیوشیمیایی اثر می‌گذارد. دو حوزه اصلی فارماکولوژی، فارماکودینامیک و فارماکوکینتیک هستند. بطور خلاصه فارماکودینامیک مطالعهٔ اثرات داروها بر بدن، و فارماکوکینتیک، اثر و رفتار بدن بر روی داروها است. بعبارت دیگر فارماکودینامیک، مبحث فعل‌وانفعالات دارو در مواجهه با گیرنده‌های بیولوژیک، و فارماکوکینتیک بحث و تعریف درمورد جذب، توزیع، متابولیسم و دفع دارو در سیستم‌های بیولوژیکی است. لازم به یادآوری‌است که داروشناسی(Pharmacology) با داروسازی(Pharmacy) دو واژهٔ جدا از هم هستند که گاهی به‌اشتباه به‌جای هم به‌کار می‌روند. فارماکولوژی چگونگی رفتار متقابل دارو و سیستم‌بیولوژیکی (بدن) است ولی داروسازی در رابطه با مواداولیه، آماده‌سازی، توزیع، مقدار (دوز) در استفاده از داروهای بی‌خطر و مؤثر است.

بیشتر بخوانید دربارهٔ… داروشناسی
ویرایش نوشتار برگزیده

دیازپام (با نام تجاری والیوم (Valium)) دارویی مسکن و خواب‌آور است که برای تسکین اضطراب، اختلالات خواب و اختلالات هراس تجویز می‌شود. این دارو همچنین به‌عنوان ضد تشنج و شل‌کننده ماهیچه اسکلتی، درمان انقباض عضلانی و تشنج (تب و تشنج در کودکان یا حمله صرع) نیز استفاده می‌شود.

دیازپام دارویی مسکن و خواب‌آور است که در رده درمانی بنزودیازپین های طولانی اثر قرار می‌گیرد و متابولیتهای کبدی آن نیز فعال هستند. دیازپام برای تسکین اضطراب، اختلالات خواب و اختلالات هراس تجویز می‌شود. این دارو همچنین به‌عنوان ضد تشنج و شل‌کننده ماهیچه اسکلتی، درمان انقباض عضلانی و تشنج (تب و تشنج در کودکان یا حمله صرع) نیز استفاده می‌شود. مانند سایر بنزودیازپین‌ها آگونیست گیرنده‌های بنزودیازپینی بوده که با اثر بر روی گیرنده‌های گاما آمینوبوتیریک اسید و در نهایت ورود یون کلر به نورونها اثرات خود را اعمال می‌کند.

دیازپام بسته به شرایط متفاوت و در افراد متفاوت با مقادیر متفاوتی تجویز می‌شود. از دستورات پزشکتان به دقت پیروی کنید. شکل‌های مایع دیازپام را می‌توان با غذاهای مایع یا نیمه جامد مثل پوره مخلوط کرده نگذارید دیازپام مایع یخ بزند. اگر یک نوبت را فراموش کردید، به مجردی که آن را به یاد آوردید مصرفش کنید. اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دارو رسیده‌است، نوبت فراموش شده را رها کرده به برنامه دارویی منظمتان بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نکنید. نام تجاری معروف دیازپام والیوم است.


ادامه...

ویرایش زندگی‌نامه برگزیده

آلبرت هافمن (به آلمانی: Albert Hofmann) (۱۱ ژانویه ۱۹۰۶–۲۹ آوریل ۲۰۰۸)، شیمی‌دان سوئیسی بود که ماده روانگردان ال‌اس‌دی (به انگلیسی: LSD) را کشف کرد. این محقق ال‌اس‌دی را در سال ۱۹۳۸ در حین آزمایش بر روی قارچی که بر روی غلات رشد می‌کند، کشف کرد ولی اثرات آن را در سال ۱۹۴۳ و در پی مصرف تصادفی این ماده متوجه شد.

آلبرت هافمن امیدوار بود که این دارو برای درمان بیماری‌های روانی مانند شیزوفرنی و همچنین پژوهش در نحوه عملکرد ذهن بشر استفاده شود. امروزه ال‌اس‌دی مصرف پزشکی رسمی ندارد اما دانشمندان در حال تحقیق بر روی امکان استفادهٔ درمانی از ال‌اس‌دی و دیگر ترکیبات مشابه برای درمان افسردگی و استفاده در روان‌کاوی هستند.

هافمن کارمند بخش شیمی دارویی آزمایشگاه ساندوز بود. او روی گیاه دارویی دریمیا ماریتیما و قارچ ارگوت برای بدست آوردن ترکیبات اصلی و ساخت دارو کار می‌کرد. او اولین بار ال‌اس‌دی را در ۱۶ نوامبر ۱۹۳۸ سنتز کرد اما اثرات آن را در ۱۶ آوریل ۱۹۴۳ متوجه شد، زمانی که او بصورت تصادفی دستش را به دهان و بینی و احتمالاً چشمانش تماس داد و باعث شد مقدار کمی از آن وارد بدنش شود.


ادامه...

ویرایش کارخانه‌ها

شرکت داروسازی جابر ابن حیان در سال ۱۳۳۹ با نام اسکوئیپ ایران تحت لیسانس بریستول-مایرز اسکوئیب آمریکا آغاز به کار کرد. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحت پوشش سازمان صنایع ملی ایران درآمد و به شرکت داروسازی جابر ابن حیان تغییر نام داد. در سال ۱۳۷۰ سهام این شرکت در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شد و به فهرست شرکت‌های سهامی عام پیوست
ادامه...

ویرایش رده‌ها


ویرایش نگاره برگزیده
ویرایش گفتاورد
چوبینی خورش‌های خوش، گِرد خویش
بیندیش تلخی دارو ز پیش

اسدی طوسی، شاعر سده پنجم

ویرایش تخصص‌های داروسازی

سم‌شناسی شاخه‌ای از علوم شیمی، زیست‌شناسی، پزشکی و بهداشت است که به بررسی مواد شیمیایی مضر، سموم، داروها، مواد مخدر و اثرات زیان‌آور آن‌ها بر موجودات زنده می‌پردازد. در عین حال سم‌شناسی را علم شناخت سموم و نحوه مبارزه با آن‌ها نیز تعریف کرده‌اند. سمومی که از مسیرهای مختلف وارد بدن موجود زنده می‌شود می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در عملکرد زیستی ارگان یا بافت هدف در موجود زنده شود؛ که این تغییرات در علم سم‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در سم‌شناسی علوم بیوشیمی و فارماکولوژی کاربرد فراوان دارد.
ادامه...

ویرایش آیا می‌دانید

به پاس زحمات فراوان رازی در داروسازی روز پنجم شهریورماه (۲۷ اوت)، روز بزرگداشت زکریای رازی شیمی‌دان بزرگ ایرانی و روز داروسازی نام‌گذاری شده‌است؟

ویرایش ویکی‌پروژه‌ها
ویرایش آنچه می‌توانید انجام دهید
  • در صورت تمایل می‌توانید الگوی {{کاربر ویکی‌پروژه داروشناسی}} به صفحهٔ کاربری خود اضافه نمایید و با شرکت در ویکی‌پروژه داروشناسی در جهت ایجاد، گسترش و بهبود مقالات همکاری نمایید.
  • الگوی {{درگاه|داروسازی و داروشناسی}} را به نوشتارهای وابسته به دارو و داروسازی و همینطور داروشناسی اضافه کنید.
  • الگوی {{دارو-خرد}} را به نوشتارهای خرد مرتبط با دارو اضافه کنید.
  • نوشتارهای خُرد دارو را گسترش دهید.
ویرایش موضوعات
ویرایش درگاه‌های وابسته
ویرایش در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا