دستگاه تناسلی

یکی از دستگاه‌های بدن جانوران است که برای تولید مثل به کار می‌رود

دستگاه تولیدمثل یا دستگاه زادآوری (به انگلیسی: Reproductive system)، که با نام‌های دستگاه تناسلی یا سیستم ژِنیتال نیز شناخته می‌شود، یکی از دستگاه‌های بدن جانوران است که مسئول تولید مثل و حفظ بقای نسل است. این دستگاه در گونه‌های مختلف، از جمله پستانداران، گیاهان، و حشرات، ساختار و عملکرد متفاوتی دارد.

دستگاه تناسلی
جزئیات
ساخته ازبرآمدگی تناسلی، تاشدگی ادراری-تناسلی
دستگاهدستگاه درون‌ریز، دستگاه ادراری
سرخرگ‌هاسرخرگ تناسلی، سرخرگ رانی
سیاهرگ‌هاسیاهرگ تناسلی
عصب‌دهیعصب تناسلی-رانی
لنفغدد لنفاوی کشاله ران
شناسه‌ها
لاتینSystemata genitalia
TA98A09.0.00.000
TA23467

ساختار و عملکرد در پستانداران

ویرایش

دستگاه تولیدمثل نر

ویرایش

دستگاه تولیدمثل نر در پستانداران شامل اجزای زیر است:

  • بخش بیرونی:
 - آلت تناسلی مردانه: عضو انتقال دهنده اسپرم.  
 - بیضه‌ها: تولید اسپرم و ترشح تستوسترون.  
  • بخش درونی:
 - اپیدیدیم: ذخیره و بلوغ اسپرم.  
 - واز دفرنس: انتقال اسپرم به مجرای ادرار.  
 - غده پروستات و غدد وزیکول سمینال: ترشح مایع منی.

دستگاه تولیدمثل ماده

ویرایش

دستگاه تولیدمقل ماده شامل:

 - لبه بزرگ و لبه کوچک: محافظت از ورودی واژن.  
 - کلیتوریس: حساس به تحریک جنسی.  
  • بخش درونی:
 - واژن: محل ورود اسپرم.  
 - رحم: محل رشد جنین.  
 - تخمدان: تولید تخمک و ترشح استروژن و پروژسترون.  
 - لوله فالوپ: انتقال تخمک به رحم.  

تنظیم هورمونی

ویرایش

فرایندهای تولیدمثل توسط هورمون‌هایی نظیر LH، FSH، تستوسترون، و استروژن کنترل می‌شوند. این هورمون‌ها چرخه‌های قاعدگی و اسپرماتوژنز را تنظیم می‌کنند.[۱]

تولیدمثل در گیاهان

ویرایش

در گیاهان، تناوب نسل شامل دو فاز هاپلوئید (گامتوفیت) و دیپلوئید (اسپوروفیت) است. به عنوان مثال، در سرخس ها، اسپوروفیت دیپلوئید از طریق میوز هاگ تولید می‌کند که به گامتوفیت هاپلوئید تبدیل می‌شود. این گامتوفیت سپس گامت‌ها را تشکیل می‌دهد که با لقاح، اسپوروفیت جدیدی ایجاد می‌کند.[۲]

بیماری‌ها و اختلالات شایع

ویرایش
  • در مردان:
 - ناباروری ناشی از کمبود اسپرم.  
 - BPH.  
  • در زنان:
 - PCOS.  
 - اندومتریوز.  

تصاویر

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Guyton, A. C., & Hall, J. E. (2021). Textbook of Medical Physiology. Elsevier.
  2. Raven, P. H., et al. (2017). Biology of Plants. W.H. Freeman.
  • Guyton، Arthur (۲۰۲۱). Textbook of Medical Physiology. Elsevier.
  • Raven، Peter (۲۰۱۷). Biology of Plants. W.H. Freeman.

الگو:بیماری‌های لگن الگو:دستگاه‌های بدن