دستگاه تناسلی
دستگاه تولیدمثل یا دستگاه زادآوری (به انگلیسی: Reproductive system)، که با نام‌های دستگاه تناسلی یا سیستم ژِنیتال نیز شناخته می‌شود، یکی از دستگاه‌های بدن جانوران است که مسئول تولید مثل و حفظ بقای نسل است. این دستگاه در گونه‌های مختلف، از جمله پستانداران، گیاهان، و حشرات، ساختار و عملکرد متفاوتی دارد.
| دستگاه تناسلی | |
|---|---|
 | |
 | |
| جزئیات | |
| ساخته از | برآمدگی تناسلی، تاشدگی ادراری-تناسلی |
| دستگاه | دستگاه درون‌ریز، دستگاه ادراری |
| سرخرگ‌ها | سرخرگ تناسلی، سرخرگ رانی |
| سیاهرگ‌ها | سیاهرگ تناسلی |
| عصب‌دهی | عصب تناسلی-رانی |
| لنف | غدد لنفاوی کشاله ران |
| شناسه‌ها | |
| لاتین | Systemata genitalia |
| TA98 | A09.0.00.000 |
| TA2 | 3467 |
ساختار و عملکرد در پستانداران
ویرایشدستگاه تولیدمثل نر
ویرایشدستگاه تولیدمثل نر در پستانداران شامل اجزای زیر است:
- بخش بیرونی:
- آلت تناسلی مردانه: عضو انتقال دهنده اسپرم. - بیضه‌ها: تولید اسپرم و ترشح تستوسترون.
- بخش درونی:
- اپیدیدیم: ذخیره و بلوغ اسپرم. - واز دفرنس: انتقال اسپرم به مجرای ادرار. - غده پروستات و غدد وزیکول سمینال: ترشح مایع منی.
دستگاه تولیدمثل ماده
ویرایشدستگاه تولیدمقل ماده شامل:
- بخش بیرونی (فرج):
- لبه بزرگ و لبه کوچک: محافظت از ورودی واژن. - کلیتوریس: حساس به تحریک جنسی.
- بخش درونی:
- واژن: محل ورود اسپرم. - رحم: محل رشد جنین. - تخمدان: تولید تخمک و ترشح استروژن و پروژسترون. - لوله فالوپ: انتقال تخمک به رحم.
تنظیم هورمونی
ویرایشفرایندهای تولیدمثل توسط هورمون‌هایی نظیر LH، FSH، تستوسترون، و استروژن کنترل می‌شوند. این هورمون‌ها چرخه‌های قاعدگی و اسپرماتوژنز را تنظیم می‌کنند.[۱]
تولیدمثل در گیاهان
ویرایشدر گیاهان، تناوب نسل شامل دو فاز هاپلوئید (گامتوفیت) و دیپلوئید (اسپوروفیت) است. به عنوان مثال، در سرخس ها، اسپوروفیت دیپلوئید از طریق میوز هاگ تولید می‌کند که به گامتوفیت هاپلوئید تبدیل می‌شود. این گامتوفیت سپس گامت‌ها را تشکیل می‌دهد که با لقاح، اسپوروفیت جدیدی ایجاد می‌کند.[۲]
بیماری‌ها و اختلالات شایع
ویرایش- در مردان:
- ناباروری ناشی از کمبود اسپرم. - BPH.
- در زنان:
- PCOS. - اندومتریوز.
- مشترک: بیماری‌های مقاربتی مانند اچآیوی و سوزاک.
تصاویر
ویرایش
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- Guyton، Arthur (۲۰۲۱). Textbook of Medical Physiology. Elsevier.
- Raven، Peter (۲۰۱۷). Biology of Plants. W.H. Freeman.
الگو:بیماری‌های لگن الگو:دستگاه‌های بدن
 | این یک مقالهٔ خرد زیست‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |