دفاکتو

واقعیت عملی به جای واقعیت تئوریک، واژه‌ای برابر با واژه‌ی «غیر رسمی»

دفاکتو[۱] (به لاتین: de facto) یا بالفعل[۲][۳] اصطلاحی است به زبان لاتین که مترادف در واقع یا در عمل در زبان فارسی است.

در ادبیات بین‌المللی و در سازمان ملل متحد از این لغت به‌طور رسمی استفاده می‌شود. در اصطلاح حقوقی، معادل غیررسمی و آنچه عملاً هست به کار می‌رود.

در مقابل، اصطلاح دوژور (به فرانسوی: de jure) یا قانونی[۴][۵] قرار دارد، که ازنظر لغوی در علم نظری و در عالم فرض است، معادل رسمی و مشروع به‌کار می‌رود.

شناسایی دفاکتو ویرایش

درصورت تغییر رژیم یک کشور یا تغییر یک حکومت از طرق غیرعادی، مانند کودتا، اعلام شناسایی مجدد آن کشور یا به‌رسمیت‌شناختن نظام جدید از طرف کشورهای دیگر ضروری است.

شناسایی یک کشور ممکن است به‌صورت «دفاکتو» یا «دوژور» باشد. شناسایی دفاکتو به‌معنی شناسایی موقتی و به‌منظور برقراری مناسبات سیاسی در سطح پایین است و در این نوع رابطه، دو کشور نمی‌توانند سفیر مبادله کرده یا قراردادهای دوجانبه امضا کنند؛ ولی شناسایی «دوژور» به‌معنی برقراری مناسبات کامل دیپلماتیک است.[۶]

دفاکتو و روابط انسانی ویرایش

در برخی کشورها، مانند استرالیا، چنانچه زن و مرد بالغی مدت نسبتاً طولانی با هم زندگی کنند ــ حتی چنانچه بدون ازدواج این کار را کرده باشند ــ نسبت به هم دارای حق و حقوقی می‌شوند. به‌طور مثال چنانچه یکی از طرفین ویزای سفر به کشوری را بگیرد، شریک زندگی او نیز به‌واسطهٔ وی می‌تواند از همان ویزا استفاده کند.[۷]

زبان رسمی دفاکتو ویرایش

در تعدادی از کشورها همچون بریتانیا، ایالات متحدهٔ آمریکا، ژاپن و آرژانتین، استرالیا[۸] زبان رسمی در قوانین کشور تعریف نشده‌است؛ اما در عمل، یک زبان نقش زبان رسمی را ایفا می‌کند که از آن به زبان رسمیِ دفاکتو تعبیر می‌شود.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. همچنین دوفاکتو
  2. «دولت بالفعل» [علوم سیاسی و روابط بین‌الملل] هم‌ارزِ «de facto government, government de facto»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ دولت بالفعل)
  3. «شناسایی بالفعل» [علوم سیاسی و روابط بین‌الملل] هم‌ارزِ «de facto recognition»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ شناسایی بالفعل)
  4. «شناسایی قانونی، به رسمیت شناختن قانونی» [علوم سیاسی و روابط بین‌الملل] هم‌ارزِ «de jure recognition»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ شناسایی قانونی)
  5. «دولت قانونی» [علوم سیاسی و روابط بین‌الملل] هم‌ارزِ «de jure government, government de jure»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ دولت قانونی)
  6. طلوعی، محمود. فرهنگ جامع سیاسی. تهران: نشر علم، چاپ دوم، ۱۳۷۷. نقل از وبگاه پژوهشکدهٔ باقرالعلوم (ع)
  7. "De facto Relationships". The Law Society of New South Wales. Archived from the original on 2017-02-10. Retrieved 2017-09-16.
  8. «"1995 Global Cultural Diversity Conference Proceedings, Sydney". web.archive.org. 1995». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۹.

پیوند به بیرون ویرایش