سید عبدالله شیرازی

مجتهد و مرجع تقلید شیعه (۱۲۷۰–۱۳۶۳)

سیّد عبدالله موسوی شیرازی (۲۳ اسفند ۱۲۷۰ – ۵ مهر ۱۳۶۳) فقیه و مجتهد اصولی و یکی از مراجع تقلید شیعه در سدهٔ بیستم میلادی[۱] و از نوادگان احمد بن موسی، معروف به شاه چراغ بود. شیرازی در سال ۱۲۷۰ در یکی از محلات شیراز متولد شد.وی بعدها به جهت شهرتی که پیدا کرد و چون متولد شهر شیراز بود، با نام سید عبدالله شیرازی معروف گردید. او به سبب مبارزات خود علیه انگلیس به همراه خانواده خود مدتی تبعید شد. همچنین وی در واقعه مسجد گوهرشاد مشهد (۱۳۱۴) و واقعه ۹ و ۱۰ دی مشهد (یکشنبه خونین مشهد )نقش مهمی را ایفا نمود.[۲]

سیّد عبدالله شیرازی
عنوان(ها)آیت‌الله العظمی
اطلاعات شخصی
زاده
سیّد عبدالله موسوی شیرازی

۲۳ اسفند ۱۲۷۰
درگذشته۵ مهر ۱۳۶۳ (۹۲ سال)
محل دفنحرم امام رضا، مشهد
محل اقامتنجف، شیراز، مشهد
آثار معروفعمدة الوسائل فی الحاشیة علی الرسائل
کتاب القضاء
الدرر المبیض فی منجزات المریض
ازاحة الشبهات فی الشک فی الرکعات
رفع الحاجب فی الاجرة علی الواجب
الرسالة الرجبیة
الرسالة الربیعیة فی تصحیح النیابة العبادیة
المسألة الرجوعیة فی حکم المطلقة الرجعیة
پوشش زن از دیدگاه اسلام
امام و امامت از دیدگاه اسلام
و …
تحصیلاتشیراز، نجف
استادانسید ابوالحسن اصفهانی
آقا ضیاءالدین عراقی
محمدحسین نائینی
و …
وبگاه
سید عبدالله شیرازی به همراه سلطان الواعظین شیرازی

خاندان

ویرایش

جد وی، سید محمدعلی از فعالان مشروطیت در تهران و از حامیان فضل‌الله نوری بود که پس از اعدام شیخ فضل‌الله نوری به شیراز رفت. پدرش سید محمدطاهر (درگذشته ۱۳۴۵ق/ ۱۳۰۴ش) نیز در مبارزات علیه نفوذ انگلیس در ایران (بخصوص جنوب) نقش داشت. از اینرو دولت انگلیس توسط مأمور خود ساکس، او و فرزندش (سید عبدالله) را ۶ ماه به سیوند (۷۴ کیلومتری شیراز) اصفهان تبعید کرد. دراین زمان، سید محمدجعفر فرزند بزرگترش سرپرستی خانواده را داشت.[۳]

تحصیلات حوزوی

ویرایش

وی در نزدیک‌ترین حوزه علمیه زادگاهش، به آموختن لغت، صرف و نحو و ادبیات عرب پرداخت و برخی از کتاب‌های اصولی و فقهی و منطق و فلسفه را نزد استادان حوزه علمیه شیراز و پدر خویش آموخت.

استادان در شیراز

ویرایش

علی ابیوردی، میرزا محمدصادق مجتهد و محمد رضا ثامنی استادان او در حوزه علمیه شیراز بودند.

در حوزه علمیه نجف

ویرایش

وی به دلیل فعالیت‌های سیاسی علیه خاندان پهلوی، در جمادی‌الاولی ۱۳۳۳ ق شیراز را به قصد ادامه تحصیل در حوزه علمیه نجف، ترک گفت.[نیازمند منبع] وی در مدرسه بزرگ آخوند خراسانی حجره گرفت.استادان وی در حوزه علمیه نجف، سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی و محمدحسین نائینی بودند.[نیازمند منبع]

بازگشت به شیراز

ویرایش

پس از ۱۲ سال تحصیل در حوزه علمیه نجف، در ۱۷ جمادی‌الثانی ۱۳۴۵ به شیراز برگشت. حوزه علمیه شیراز ـ پس از کودتای رضاخان در سال ۱۲۹۹ ـ تقریباً پیکره و نظام خود را از دست داده بود و بیش‌تر طلاب آن به حوزه‌های علمیه اصفهان و شهرهای دیگر هجرت کرده بودند. [نیازمند منبع] او توانست حوزه علمیه شیراز را بازسازی کند و طلاب مهاجر را دوباره بازگرداند.[نیازمند منبع]

وی مدیریت مدرسه خان را به عنوان حوزه مرکزی شیراز بر عهده گرفت و بر بقیه مدرسه‌های علمیه شیراز نظارت می‌کرد. او با کمک محمدجعفر محلاتی، سید عبدالباقی شیرازی و علمای دیگر شیراز، حوزه علمیه شیراز را رونق بخشید.[نیازمند منبع] در جریان قیام ۱۳۰۶ حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی وی همراه سید عبدالباقی شیرازی برای هماهنگی با علمای قم جهت مبارزه با سیاست‌های ضد دینی رضاشاه، به صورت مخفیانه، راهی قم گردید تا با عبدالکریم حائری یزدی مذاکره نماید.[۴] در طول مبارزات انقلاب ایران و بعد از پیروزی آن دیدار و مکاتباتی با سید روح‌الله خمینی داشته‌است.[۵][۶][۷][۸][۹][۱۰] از جمله می‌توان به حمایت او از اشغال سفارت آمریکا اشاره کرد، که طی تلگرافی هنگامی که برای حج در مکه به سر می‌برد ابراز شد و پاسخ تشکرآمیز سید روح‌الله خمینی را به دنبال داشت.[۱۱]

درگذشت

ویرایش

وی در ۵ مهر ۱۳۶۳ در سن ۹۲ سالگی در مشهد درگذشت و در حرم علی بن موسی الرضا دفن شد. سید روح‌الله خمینی در پیامی درگذشت وی را تسلیت گفت.[۱۲]

  • عمدة الوسائل فی الحاشیة علی الرسائل[۱۳]
  • کتاب القضاء[۱۴]
  • الدرر المبیض فی منجزات المریض[۱۵]
  • ازاحة الشبهات فی الشک فی الرکعات[۱۶]
  • رفع الحاجب فی الاجرة علی الواجب[۱۷]
  • ازاحة الشبهة فی حکم الافاق المتحدة و المختلفه[۱۸]
  • التحفة الکاظمیة فی قتل الحیوانات بالآلات الکهربائیة[۱۹]
  • الرسالة الرجبیة[۲۰]
  • الرسالة الربیعیة فی تصحیح النیابة العبادیة[۲۱]
  • المسألة الرجوعیة فی حکم المطلقة الرجعیة[۲۲]
  • الحاشیة علی العروة الوثقی[۲۳]
  • الاحتجاجات العشره[۲۴]
  • الامامة و الشیعة[۲۵]
  • پوشش زن از دیدگاه اسلام
  • امام و امامت از دیدگاه اسلام
  • مناظرات ده‌گانه با علمای اهل سنت[۲۶]
  • ذخیرة الصالحین[۲۷]
  • توضیح المسائل[۲۸]
  • مناسک حج[۲۹]
  • انیس المقلدین[۳۰]

منابع

ویرایش
  1. «مرکز اسناد انقلاب اسلامی ـ مرجع مبارز؛ آیت‌الله العظمی سید عبدالله شیرازی به روایت اسناد». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اکتبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۶ مه ۲۰۰۹.
  2. «خیریهٔ آیت‌الله شیرازی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۶ مه ۲۰۰۹.
  3. روحبخش، رحیم (۱۳۸۶، صص ۱۹–۲۳). مرجع مبارز؛ آیت‌الله العظمی سید عبدالله شیرازی به روایت اسناد. مرکز اسناد انقلاب اسلامی. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  4. روح‌الله حسینیان (۱۳۹۰)، «عصر جهاد مرجعیت-دوران بحران»، چهارده قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص. ۶۰۹، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۱۹-۵۶۶-۲
  5. «تلگراف تشکر به آقای سید عبد اللَّه شیرازی (تسلیت رحلت آقای اشراقی)». سایت جامع امام خمینی.
  6. «نامه به آقای سید عبد اللَّه شیرازی (تشکر از تلگراف ارسالی)». سایت جامع امام خمینی.
  7. «نامه به آقای سید عبد اللَّه شیرازی (احوال‌پرسی)». سایت جامع امام خمینی.
  8. «نامه به آقای سید عبد اللَّه شیرازی (تأیید تذکر ایشان)». سایت جامع امام خمینی.
  9. «تلگراف [به آیت‌الله سید عبدالله شیرازی]». سایت جامع امام خمینی.
  10. «حپیام تشکر به آقای سید عبد اللَّه شیرازی (حمایت از اشغال لانه جاسوسی)». سایت جامع امام خمینی.
  11. «امام خمینی (س) - پیام تشکر به آقای سید عبدالله شیرازی (حمایت از اشغال لانهٔ جاسوسی)». www.imam-khomeini.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۱۹.
  12. «پیام به مراجع و علما و خانواده آقای شیرازی (تسلیت رحلت آقای سید عبد اللَّه شیرازی)». سایت جامع امام خمینی.
  13. حاشیه بر «رسائل» شیخ انصاری در اصول فقه، ۴ جلد.
  14. فقه استدلالی در قضاوت و احکام آن، ۲ جلد.
  15. فقه استدلالی در موضوع ارث.
  16. فقه استدلالی در بیان احکام شک‌های نماز.
  17. فقه استدلالی در بیان احکام اخذ بهاء و اجرت نیابت در عبادت.
  18. فقه استدلالی در بیان حکم رؤیت هلال ماه.
  19. فقه استدلالی در بیان حکم ذبح حیوانات به وسیله ابزار برقی.
  20. فقه استدلالی توضیح دربارهٔ حجاب از نظر قرآن و روایات.
  21. فقه استدلالی در بیان حکم نیابت در عبادت.
  22. فقه استدلالی در بیان حکم مطلقه به طلاق رجعی.
  23. فقه استدلالی، مجموعه نظریات در تمام مباحث فقهی، حاشیه بر کتاب عروة الوثقی، تألیف سید محمدکاظم یزدی.
  24. بحث و مناظره با دانشمندان اهل سنت، دربارهٔ مسائل اعتقادی. این کتاب چندین بار به وسیله نویسندگان حوزه‌های علمیه نجف اشرف و قم و تهران، به زبان فارسی ترجمه و نیز در خارج از کشور به زبان‌های اردو و انگلیسی و گجراتی ترجمه و چاپ شده‌است.
  25. بحثی کلامی دربارهٔ مسئله امامت از دیدگاه شیعه.
  26. دربارهٔ بعضی عقاید شیعه.
  27. مجموعه فتاوای او در تمام ابواب فقه، رساله عملیه به زبان عربی، ۲ جلد.
  28. مجموعه فتاوای وی در تمام ابواب فقه، رساله علمیه به زبان فارسی. این رساله تا کنون چند بار به زبان اردو و انگلیسی به چاپ رسیده و در اختیار مسلمانان کشورهای اروپایی، آفریقایی، هند و پاکستان قرار گرفته‌است.
  29. مجموعه احکام حج به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی و اردو.
  30. اولین رساله عملیه وی که به زبان فارسی، در سال ۱۳۶۳ ق. به چاپ رسید.

پیوند به بیرون

ویرایش