ویکی‌پدیا

سیک

(تغییرمسیر از سیک‌ها)
این مقاله دربارهٔ پیروان سیکیسم است. برای مقاله این دین، آیین سیک را ببینید.

سیک‌ها (پنجابی: ਸਿੱਖ) گروهی قومی-مذهبی هندوآریایی پیرو آیین سیک هستند که دینی هندی بر پایه هندوایسم باستان و یکتاپرستی است که در سده ۱۵ میلادی در منطقه پنجاب در شمال شبه‌قاره هند توسط گورو نانک پدید آمد. آیین سیک جدیدترین دین بزرگ جهان است که در آن قومیت و دین عمیقاً با یکدیگر در پیوندند و در بریتانیا و کانادا قومیت هم محسوب می‌شود.[۲۵] ریشه کلمه سیک در کلمه سانسکریت śiṣya به معنای "جوینده”، "شاگرد" یا "دانشجو" است.[۲۶]

سیک‌ها
جمعیت کل
ح. ۲۵-۳۰ میلیون[۱]
بنیان‌گذار
گورو نانک ح.م
مناطق با اکثریت جمعیت
 هند[الف]۲۰٬۸۱۵٬۷۳۰[۲]
 ایالات متحده آمریکا۵۰۰٬۰۰۰–۷۰۰٬۰۰۰[۳][۴][۵]
 کانادا۷۷۱٬۷۹۰[۶]
 بریتانیا۴۳۲٬۴۲۹[۷][۸][۹]
 ایتالیا۱۵۰٬۰۰۰[۱۰]
 استرالیا۱۲۵٬۹۰۰[۱۱]
 مالزی۱۲۰٬۰۰۰[۱۲]
 تایلند۷۰٬۰۰۰[۱۳]
 پاکستان۵۰٬۰۰۰[۱۴]
 امارات متحده عربی۵۰٬۰۰۰[۱۵]
 فیلیپین۵۰٬۰۰۰[۱۶][۱۷]
 نیوزیلند۱۹٬۱۹۱[۱۸]
 آلمان۱۰٬۰۰۰–۲۰٬۰۰۰
 سنگاپور۱۵٬۰۰۰[۱۹]
 اندونزی۱۰٫۰۰۰[۲۰]
 هنگ کنگ۱۰٬۰۰۰[۲۱]
 نروژ۵٬۰۰۰[۲۲]
 فیجی۲٬۵۷۷[۲۳]
 ایران۱۰۰[۲۴]
دین‌ها
آیین سیک
کتاب‌های دینی
گورو گرانت صاحب
زبان‌ها
زبان پنجابی و دیگر زبان‌های هند
سامکشا سینگ، هنرپیشه سیک هندی
هارپریت کور چاندی، سیک بریتانیایی و اولین زنی که به تنهایی و بدون حمایت به قطب جنوب رسید.

منطقه پنجاب بزرگ (در برگیرنده ایالات پنجاب، کشمیر و هاریانا امروزی) در شبه‌قاره هند سرزمین تاریخی سیک‌ها محسوب می‌شود که در سده‌های ۱۸ و ۱۹ میلادی توسط سیک‌ها اداره می‌شد.[۲۷] امپراتوری سیک در اوایل قرن ۱۹ تأسیس شد و پس از پیروزی در نبرد دوگرا-تبت (سیک و چین) تا منطقه تبت امروزی در چین گسترش یافت.[۲۸]

در سال ۱۸۰۷، نیروهای امپراتور سیک‌ها رانجیت سینگ به حاکم مسلمان شهر کاسور حمله کردند و پس از یک ماه نبرد شدید قطب الدین حاکم افغان شکست خورد و بدین ترتیب امپراتوری سیک و آیین سیک در شمال غربی به سمت افغانستان گسترش یافت و سیک‌های افغان بازماندگان فتح افغانستان در دوران امپراطوری سیک هستند.[۲۹]

امروزه، کانادا دارای بیشترین تعداد پیروان آیین سیک نسبت به کل جمعیت در جهان است (۲٫۱٪)، در حالی که ایالت پنجاب و استان بریتیش کلمبیا به ترتیب در هند و کانادا دارای بیشترین تعداد سیک‌ها به کل جمعیت در میان تقسیمات اداری و شهری در جهان هستند.[۳۰] در برخی کشورها مانند بریتانیا، سیک‌ها را به عنوان یک گروه قومی-نژادی مجزا مانند یهودی‌ها در سرشماری‌ها به‌شمار می‌آورند.[۳۱] سیک‌های بریتانیا بالاترین درصد مالکیت خانه (۸۲٪) را در میان تمامی جوامع مذهبی دارند و دومین گروه مذهبی ثروتمند در بریتانیا (پس از جامعه یهودی) هستند.[۳۲]

نقشه جهانی سیک‌ها (برآورد ۲۰۲۳)

مردان سیک عموماً نام خانوادگی سینگ (به معنای شیر) را در نام میانی یا خانوادگی خود دارند، ولی همه افراد دارای نام سینگ، سیک نیستند و این نام خانوادگی در جنوب و جنوب شرق آسیا به‌خصوص در میان بودیست‌ها، هندوهای راجپوت، برهمایی و جین‌ها در هند، نپال و بوتان رواج دارد.

یادداشت‌ها

ویرایش
  1. ↑ Predominantly پنجاب.

منابع

ویرایش
  1. ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Sikhs
  2. ↑ "Census of India". Retrieved 4 April 2008.
  3. ↑ "Sikhs Express Shock After Shootings at Wisconsin Temple". BBC News. 6 August 2012. Retrieved 6 August 2012.
  4. ↑ Khyati Y. Joshi (2006). The Racialization of Hinduism, Islam, and Sikhism in the United States.
  5. ↑ "Learn About Sikhs". Archived from the original on 4 February 2017. Retrieved 31 August 2019.
  6. ↑ "Religion by visible minority and generation status: Canada, provinces and territories, census metropolitan areas and census agglomerations with parts". Statistics Canada. 8 May 2013. Retrieved 2022-10-26.
  7. ↑ "Table QS210EW 2011 Census: Religion (Detailed), local authorities in England and Wales". Office for National Statistics. 11 December 2012. Retrieved 8 April 2017.
  8. ↑ "Religion (detailed): All people" (PDF). National Records of Scotland. Retrieved 8 April 2017.
  9. ↑ "Religion - Full Detail: QS218NI". Northern Ireland Statistics and Research Agency. Retrieved 8 April 2017.
  10. ↑ Massimo Introvigne, Pierluigi Zoccatelli. "Il pluralismo religioso italiano nel contesto postmoderno". CESNUR's 2016 demographic report of minority religions in Italy.
  11. ↑ "Census of Population and Housing: Reflecting Australia - Stories from the Census, 2016". Australian Bureau of Statistics. 28 June 2017. Retrieved 5 March 2018.
  12. ↑ "Malaysia - Religion". Michigan State University. Archived from the original on 9 August 2011. Retrieved 24 November 2018.
  13. ↑ "2006 Sikh Population". Retrieved 26 September 2012.
  14. ↑ Rana, Yudhvir. "Pak NGO to Resolve Issues of Sikh Community". The Times of India. Retrieved 29 January 2011.
  15. ↑ "Dubai's Sikh Temple Feeds the Masses". The National. Abu Dhabi. 9 April 2014. Retrieved 21 March 2015.
  16. ↑ "Punjabi Community Involved in Money Lending in Philippines Braces for 'Crackdown' by New President". 18 May 2016.
  17. ↑ "2011 Gurdwara Philippines: Sikh Population of the Philippines". Archived from the original on 1 December 2011. Retrieved 11 June 2011.
  18. ↑ "2013 Census QuickStats About Culture and Identity". Statistics New Zealand. Archived from the original on 28 August 2017. Retrieved 12 November 2016.
  19. ↑ Iyer, Raman. "Sikhs in Singapore: Turbanators with Rich Tradition of Donning Uniform". Archived from the original on 17 October 2019. Retrieved 9 March 2011.
  20. ↑ https://m.kumparan.com/@kumparannews/orang-orang-sikh-di-indonesia%27%27[پیوند مرده]
  21. ↑ [۱]
  22. ↑ Jacobsen, Knut A.; Kværne, Per; Kristiansen, Knut (2018-02-20). "sikhisme". snl.no. Store norske leksikon. Retrieved 2019-04-13. I Norge bor det rundt 5000 sikher.
  23. ↑ Population by Religion - 2007 Census of Population بایگانی‌شده در ۲۰۰۸-۰۹-۱۶ توسط Wayback Machine
  24. ↑ «Population by Religion - 2007 Census of Population». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۱۹.
  25. ↑ "Sikhism | History, Doctrines, Practice, & Literature | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2023-09-23. Retrieved 2023-10-16.
  26. ↑ «Institute of Sikh Studies, Chandigarh». sikhinstitute.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اكتبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در 2023-10-16. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  27. ↑ Murphy, Anne (2007-10). "HISTORY IN THE SIKH PAST". History and Theory (به انگلیسی). 46 (3): 345–365. doi:10.1111/j.1468-2303.2007.00414.x. ISSN 0018-2656. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  28. ↑ Aspirant، Civil (۲۰۲۰-۰۶-۱۱). «48. Sino-Sikh War». Civil Aspirant (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۶.
  29. ↑ "Ranjit Singh Seizes Peshawar and Its Environs". History of Afghanistan (به انگلیسی). Brill. 2013-11-06. doi:10.1163/9789004256064_hao_com_000134.
  30. ↑ Government of Canada، Statistics Canada (۲۰۲۲-۱۰-۲۶). «Religion by visible minority and generation status: Canada, provinces and territories, census metropolitan areas and census agglomerations with parts». www150.statcan.gc.ca. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۶.
  31. ↑ «Sikh ethnic tick box in the 2021 Census and a question about research and methodology». University of Birmingham (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۶.
  32. ↑ «sikhchic.com | Article Detail». www.sikhchic.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۷.
 
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سیک موجود است.
 

این یک مقالهٔ خرد دین و آیین است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سیک&oldid=39946893»