شغاد

برادر ناتنی رستم

شَغاد یا شُغاد یا (شگاد) برادر ناتنی رستم از مادری کنیز بود که موجب کشته شدن رستم و دیگر برادرش زواره و رخش‌رستم شد. زال پس از تولد شغاد از ستاره‌شماران خواست تا آینده او را پیش‌گویی کنند و ستاره‌شماران چون زیج و اسطرلاب انداختند بر یکدیگر خیره ماندند و چون نزد زال آمدند اختر او را بسیار شوم تعبیر کردند که او بانی و باعث نابودی دودمان نریمان خواهد شد، از ایران و سیستان بسیار کشته خواهد شد.

شغاد
صحنه‌ای از شاهنامه؛ مرگ رستم و کشته‌شدن شغاد به دست او
اطلاعات کلی
نام.....
منصبداماد شاه کابل در شاهنامه
نژادنیرمیان
دودمانسیستانی
ملیتایرانی،(سیستانی)
سایر اطلاعات
شناخته‌شدهتله و دام نهادن
نوع تلهچاه سرپوشیده
هدف تلهکشتن رستم و زواره
علت تلهرهایی از پرداخت باج و حسادت بسیار
نتیجه تلهکشته شدن رستم
خانواده
نام نیاسام
نام پدرزال
نام مادراز کنیزان
نام همسردختر شاه کابل
برادرناتنی رستم و زواره

شغاد در شاهنامه

ویرایش

زال او را به کابل فرستاد و شغاد چون پر و بال یافت داماد شاه کابل شد.[۱] شاه کابل باید هر سال به اندازه یک چرم گاو به رستم یا دولت او خراج می‌پرداخت و شاه کابل در اندیشه بود تا این خراج را نپردازد. چون هنگام اخذ خراج شد باجگیران کابلستان را برهم زدند و از این کار، شغاد آزرده شد و خواست با ترفندی رستم را از حیات محروم و کابل را از دیون خلاص نماید.

طبق نقشه باید شغاد به زابل می‌آمد تا رستم را به جنگ شاه کابل تحریک نماید و شاه کابل هم طبق نقشه باید در شکارگاه چاه‌های متعدد حفر می‌نمود و آنها را پر از تیغ و نیزه می‌کرد و با خار و خاشاک رویش را مستور می‌نمود. آن‌گاه رستم و زواره را به بهانهٔ شکار به آنجا می‌برد تا در تاخت و تاز در گودال‌ها فرو افتند. شاه کابل و شغاد در واپسین لحظات نزد رستم آمدند و رستم نقشه انتقام کشید و به شغاد گفت درندگان امشب از جسد من سور یابند، تیر و کمانم را به من ده تا هنگام حمله درندگان آن‌ها را بکشم یا متواری نمایم. شغاد بی‌درنگ از چله دو تیر با کمان به او داد، ولی زود متوجه خطایش شد و پشت درختی پناه گرفت، ولی رستم درخت و شغاد را با تیر بدوخت.

بزد گام رخش تکاور به راهچنین تا بیامد میان دو چاه
دل رستم از رخش شد پر ز خشمزمانش خرد را بپوشید چشم
یکی تازیانه برآورد نرمبزد نیک دل رخش را کرد گرم
چو او تنگ شد در میان دو چاهز چنگ زمانه همی جست راه
دو یایش فرو شد به یک چاهسارنبد جای آویزش و کارزار
بن چاره پر حربه و تیع تیزنبد جای مردی و راه گریز[۲]

تبارنامه

ویرایش
ساممهراب کابلی
زالرودابه
شغادرستم

پانویس

ویرایش
  1. «Persiangig.com: Free website, web hosting, free webpage». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۸ اوت ۲۰۰۷.
  2. شاهنامه. جلدششم. جنگ رستم و شغاد، ص ۴۱۹

منابع

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش