ویرایش درگاه شاهنامه

شاهنامه اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی، حماسه‌ای منظوم در بحر متقارب مثمن محذوف و شامل حدود ۵۰٬۰۰۰ بیت و یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین حماسه‌های جهان است که سرایش آن سی سال به طول انجامید. محتوای این شاهکار ادبی، اسطوره‌ها، افسانه‌ها و تاریخ ایران از ابتدا تا فتح ایران توسط اعراب در سدهٔ هفتم است که در چهار دودمان پادشاهی پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان خلاصه می‌شوند و به سه بخش اسطوره‌ای (از عهد کیومرث تا پادشاهی فریدون)، پهلوانی (از قیام کاوه آهنگر تا مرگ رستم) و تاریخی (از پادشاهی بهمن و ظهور اسکندر تا فتح ایران توسط اعراب) تقسیم می‌شود.

زمانی که زبان دانش و ادبیات در ایران زبان عربی بود، فردوسی با سرودن شاهنامه موجب زنده‌شدن و احیای زبان فارسی شد. یکی از مأخذ مهمی که فردوسی برای سرودن شاهنامه از آن استفاده‌کرد، شاهنامه ابومنصوری بود. شاهنامه نفوذ بسیاری در ادبیات جهان داشته‌است و شاعران بزرگی مانند گوته و ویکتور هوگو از آن به نیکی یاد کرده‌اند.

شاهنامه بزرگ‌ترین کتاب به زبان فارسی است که در همه جای جهان مورد توجه قرار گرفته و به همهٔ زبان‌های زندهٔ جهان بازگردانی شده‌است. نخستین بار بنداری اصفهانی شاهنامه را به زبان عربی بازگردانی‌کرد و پس از آن بازگردانی‌های دیگری از شاهنامه (از جمله بازگردانی ژول مل به فرانسوی) انجام‌گرفت. ۲۵ اسفند ۱۳۸۸ پایان هزارهٔ سرایش شاهنامه بود که به این مناسبت، جشن جهانی هزارهٔ شاهنامه با حضور نمایندگان ۱۹۲ کشور عضو یونسکو در پاریس، فرانسه (مقر یونسکو) برگزار شد. هم‌چنین آیین بزرگداشت هزارهٔ شاهنامه در کشورهای گوناگون به بهانهٔ ثبت آن در یونسکو از جمله برلین، آلمان برگزار شد.

بسی رنج بردم در این سال سیعجم زنده کردم بدین پارسی
ویرایش پارسی را پاس بداریم

به جای «مشکل» بگو «سخت-گرفتاری»

ویرایش نوشتار برگزیده
شاهنامه
شاهنامه

حماسه در لغت به معنی دلیری و شجاعت است و در اصطلاح، شعری است داستانی با زمینهٔ قهرمانی، قومی و ملی که حوادثی خارق‌العاده در آن جریان دارد. در این نوع شعر، شاعر، هیچ‌گاه عواطف شخصی خود را در اصل داستان وارد نمی‌کند و آن را به پیروی از امیال خویش تغییر نمی‌دهد. به همین سبب، درسرگذشت یا شرح قهرمانی‌های پهلوانان و شخصیت‌های داستان خود، هرگز دخالت نمی‌ورزد و به نام و کام خود در باب آن‌ها داوری نمی‌کند. شاعر با داستان‌هایی شفاهی و مدون سروکار دارد که در آن‌ها شرح پهلوانی‌ها، عواطف و احساسات مختلف مردم یک روزگار و مظاهر میهن و دوستی و فداکاری و جنگ با تباهی‌ها و سیاهی‌ها آمده است.

در ادبیات ملل از یک دیدگاه دو نوع منظومهٔ حماسی می‌توان یافت. نخست منظومه‌های حماسی طبیعی و ملی که عبارت‌است از نتایج افکار و قرایح و علایق و عواطف یک ملت که در طی قرن‌ها تنها برای بیان وجوه عظمت و نبوغ آن قوم به وجود آمده است. و منظومه‌های حماسی مصنوع که شاعر خود به ابداع و ابتکار می‌پردازد و داستانی را به وجود می‌اورد. حماسه باید دارای چهار زمینهٔ داستانی، قهرمانی٬ملی و خرق عادت باشد.از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین حماسه‌های ادبیات فارسی می‌توان به شاهنامهٔ فردوسی و نیز داستان‌هایی مانند کوش‌نامه، گرشاسپ‌نامه، فرامرزنامه و برزونامه اشاره کرد. همچنین حماسهٔ حمله حیدری و حمزه‌نامه هم از آثار مهم حماسی-مذهبی فارسی هستند. مهم‌ترین و جامع‌ترین حماسهٔ منثور فارسی مرزبان‌نامه است

ویرایش شاهنامه‌پژوهان‏

مرشد ترابی (زادهٔ ۱۳۱۵ - درگذشت ۱۳۹۲) نقال، داستان‌نویس و طومارنویس پیشکسوت ایرانی است. او چند بار مقام اول نقالی را کسب کرده‌است.
در سال ۱۳۱۵ در همان سفیدآب در استان‌مرکزی به دنیا آمد و عصر روز شنبه، ۱۲ مرداد ماه ۱۳۹۲ در سن ۷۷ سالگی به دلیل بیماری سرطان در بیمارستان «مدائن» تهران درگذشت. ادامه...

ویرایش هفت خوان رستم
خوان چهارم: زن جادوگر

رستم پویان در راه دراز می­راند تا آنکه به چشمه ساری رسید پر گل و گیاه و فرح‌بخش. خوانی آراسته در کنار چشمه، گسترده بود و بره­ای بریان با دیگر خوردنی­ها در آن جای داشت. جامی زرین پر از باده نیز در کنار خوان دید. رستم شاد شد و بی­خبر از آنکه خوان دیوان است فرود آمد و بر خوان نشست و جام باده را نیز نوش کرد. سازی در کنار جام بود؛ آن را برگرفت و سرودی نغز در وصف زندگی خویش خواندن گرفت.
آواز رستم و ساز وی به گوش پیرزن جادو رسید. بی­درنگ خود را بر صورت زن جوان زیبایی بیاراست و پر از رنگ و بوی نزد رستم خرامید. ادامه...

ویرایش داستان‌ها

رستم و سهراب یکی از دردآورترین و غم انگیزترین داستان‌های شاهنامه‌خوانی است. داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر می‌کشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته می‌شود. ادامه...

ویرایش نوشتارهای برگزیده
ویرایش نگاره برگزیده

خوان سوم: کشته شدن اژدها به دست رستم

ویرایش گفتاورد

شاهنامه فردوسی خردمند، راهنمای من در طول زندگی بوده است.

نادرشاه افشار

ویرایش شخصیت‌ها

سام نریمان، پدر زال و پدر بزرگ رستم است. او از تبار گرشاسپ (پهلوان)، پهلوان اسطوره‌ای ایران می باشد. شاید در آغاز جوانی سام صاحب فرزند نمی‌شد این موضوع را فردوسی تلویحاً در داستان «اندر زادن زال» گزارش می‌کند. زمانیکه زال به دنیا آمد همهٔ موهای تنش سفید بود و کسی از شبستان جرئت نکرد این خبر را به سام برساند و یک هفته خبر مسکوت ماند. عاقبت دایه‌ای شیردل پیش سام آمد خبر تولّد را به سام گفت و وی فوراً به شبستان آمده و کودک را سپید موی دید بسیار برآشفت.

ادامه...

ویرایش رده‌ها
ویرایش آیا می‌دانید

آیا می‌دانید...

ویرایش ویکی‌پروژه‌ها
ویرایش آن‌چه می‌توانید انجام دهید
  • الگوی {{فردوسی}} را به نوشتارهای وابسته با فردوسی و شاهنامه اضافه کنید.
  • الگوی {{درگاه|شاهنامه}} را به نوشتارهای وابسته با شاهنامه اضافه کنید.
  • الگوی {{شاهنامه-خرد}} را به نوشتارهای خرد شاهنامه اضافه کنید.
  • الگوی {{افراد شاهنامه}} را به نوشتارهای مرتبط با شاهنامه اضافه کنید.
  • الگوی {{تمدن شاهنامه}} را به نوشتارهای مرتبط با شاهنامه اضافه کنید.
  • الگوی {{جغرافیای شاهنامه}} را به نوشتارهای مرتبط شاهنامه اضافه کنید.
  • در پروژه‌های شاهنامه همکاری کنید.
  • نوشتارهای خرد شاهنامه را گسترش دهید.
ویرایش فردوسی

آرامگاه فردوسی، یادمانی است در توس در شمال مشهد در خاک‌جای ابوالقاسم فردوسی. ساختمان کنونی آرامگاه در سال ۱۳۱۳ هم‌زمان با آیین‌های هزاره فردوسی گشایش یافت.
در سال ۱۳۰۵ گروهی از طرف انجمن برای تعیین محل دقیق آرامگاه و تهیهٔ طرح آن از تهران به توس رفتند. آندره گدار رئیس اداره باستان شناسی، مقبره را به شکل اهرام مصر طراحی کرده بود و ساخت این طرح در مراحل اولیه پیش رفته بود ولی با مخالفت ذکاءالملک فروغی این طرح تخریب شد تا به جای آن مقبره‌ای به سبک ایرانی هخامنشی ساخته شود. طراحی این مقبره بر عهده حسین لرزاده گذاشته شد. ادامه...

ویرایش شعر
ز بهر بر و بوم و فرزند خویش زن و کودک و خرد و پیوند خویش
همه سربه‌سر تن به کشتن دهیماز آن به که کشور به دشمن دهیم
ز خاکیم باید شدن سوی خاکهمه‌جای ترس است و تیمار و باک
جهان سربه‌سر حکمت و عبرت استچرا بهره ما همه غفلت است؟
ویرایش درگاه‌های وابسته
ویرایش در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا