شهرستان سرخس
| شهرستان سرخس | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور |  ایران
|
| استان | خراسان رضوی |
| مرکز شهرستان | سرخس |
| نام‌های پیشین | ساریکا |
| سال شهرستان شدن | ۱۳۶۸ |
| مردم | |
| جمعیت | ۸۹٬۹۵۶ نفر (۱۳۹۰) |
| مذهب | اهل سنت وتشیع |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۵٬۳۹۶٫۸۸ کیلومترمربع |
| داده‌های دیگر | |
| فرماندار | حسین سنجرانی |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۵۱۳۴۵۲ و ۰۵۱۳۴۵۳ و ۰۵۱۳۴۵۴ |
| وبگاه | http://sarakhs.khorasan.ir/ |
| شهرها | |
| سرخس | |
| بخش‌ها | |
| مرزداران و مرکزی | |
شهرستان سرخس، یکی از شهرستان‌های شمال شرق خراسان رضوی است.
جمعیتویرایش
براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵خ، جمعیت شهرستان سرخس ۸۷٬۴۴۲ نفر بوده‌است.[۱] جمعیت این شهرستان در سال ۱۳۹۰ به ۸۹٬۹۵۶ نفر رسیده‌است.[۲]
موقعیت جغرافیاییویرایش
سرخس در گوشۀ شمال‌شرقی ایران، در مجاورت مرز ترکمنستان، تقریباً میان دو نصف النهار۳۰ تا ۶۰ و ۱۵ تا ۶۱ درجۀ شرقی و میان دو مدار ۳۶ و ۳۶ تا ۴۰ درجۀ شمالی قرار گرفته‌است. حد طبیعی منطقه را در جنوب، رودخانۀ کشف رود و حد شرقی را تجن (از پیوستن رودخانۀ هریرود و کشف رود) و حدود طبیعی غربی و جنوب غربی را آخرین امتدادهای ارتفاعات کپه داغ مشخص می‌نماید.
تقسیمات کشوریویرایش
بر اساس مصوبهٔ هیئت وزیران در تاریخ ۲۱ تیر ۱۳۶۸ شهرستان سرخس با جدا شدن از شهرستان مشهد، تأسیس شد.[۳] در حال حاضر، این شهرستان دارای دو بخش، شش دهستان و دو شهر است:
- شهر: سرخس
- شهر: مزداوند
ویژگی‌هاویرایش
| این بخش به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
سرخس از نظر راهبردی و سیاست جغرافیایی در خراسان رضوی و بلکه کشور بسیار مهم است و به نوعی مهم‌ترین نقطۀ بزرگراه ابریشم، محل اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب جهان، است. یکی از سه گمرک بزرگ ترانزیتی ایران و راه‌آهن بین‌المللی مشهد-سرخس-تجن (محور طلایی) در سرخس واقع است.
منطقۀ ویژۀ اقتصادی سرخس کانون مبادلات تجاری به کشورهای آسیای‌میانه، کشورهای مستقل همسود و کشورهای عضو اکو است. این منطقۀ ویژه دارای فضاهای تجاری، بازار دوستی، سردخانه، فرودگاه بین‌المللی الماس و سایر امکانات می‌باشد. تاکنون آستان قدس رضوی ۵۰۰ میلیارد ریال در این مکان سرمایه‌گذاری کرده‌است.
از دیگر ویژگی‌های سرخس وجود سد دوستی است که بر روی رودخانۀ مرزی هریرود با ذخیرۀ آبی سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب و دریاچه‌ای به وسعت ۳۷ کیلومتر مربع می‌باشد که توسط ایران و ترکمنستان به‌طور مشترک ساخته شده‌است.
پالایشگاه گاز شهید هاشمی‌نژاد خانگیران، که روزانه با بیش از ۵۰ میلیون متر مکعب تولید، گاز مصرفی شش استان خراسان رضوی، شمالی، جنوبی، مازندران، گلستان و سمنان را تأمین می‌کند، در این شهرستان واقع است. سرخس دارای معادن غنی زغال سنگ است و معدن زغال سنگ آق دربند، تأمین‌کنندۀ بخشی از زغال سنگ کارخانجات کشور است.
مزار شیخ لقمان سرخسی عارف سدۀ چهارم هجری خورشیدی، پل خاتون و رباط شرف مربوط به دوران سلجوقیان، غار مزدوران، دریاچه و غار بزنگان از جاذبه‌های گردشگری سرخس است.
۲۵٬۰۰۰ هکتار اراضی دیم و آبی سرخس که با تکمیل کانال پایاب سد دوستی، ۲۵ هزار هکتار به آن اضافه می‌شود، از دیگر توانمندی‌های این شهرستان است. در شهرستان سرخس ۱۷۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی تولید می‌شود.
نیروگاه شمس سرخس در زمینی به وسعت ۴۰ هکتار برای احداث یک بلوک سیکل ترکیبی به قدرت ۵۰۰ مگاوات پیش‌بینی شده و در مرحلۀ اول و جدای از طرح اصلی سه واحد ۲۵ مگاواتی جمعاً به ظرفیت ۷۵ مگاوات نصب و راه‌اندازی شده و بیشتر در ماه‌های خرداد لغایت شهریورماه برق تولید می‌کند. در سال ۱۳۹۶ این نیروگاه نزدیک به ۱۰۰ میلیون کیلووات ساعت انرژی برق تولیدکرده است. مراحل مربوط به انتخاب بانک عامل و ارسال پرونده بلوک سیکل ترکیبی به صندوق توسعۀ ملی در دست اقدام است و در آیندۀ نزدیک با اختصاص وام ارزی به این پرونده کار مراحل نصب و راه‌اندازی شروع خواهد شد.
جستارهای وابستهویرایش
پانویسویرایش
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ «نتایج سرشماری ۱۳۹۰». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ «ایجاد و تأسیس شهرستان سرخس به مرکزیت شهر سرخس در تابعیت استان خراسان از ترکیب دو بخش مرکزی و مرزداران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. دریافت‌شده در ۲۱ آبان ۱۳۹۴.
منابعویرایش
- سرخس دیروز و امروز-دکتر سعیدی
- شاهکارهای هنر ایران (رباط شرف) دکتر عیسی بهنام