شهرنوش پارسی‌پور
شَهرنوش پارسی‌پور (زادهٔ ۲۸ بهمن ۱۳۲۴ در تهران) داستان‌نویس و مترجم ایرانی است.[۱] داستان‌های پارسی‌پور به زبان‌های گوناگون دنیا ترجمه شده‌است. او از سوی هجدهمین همایش پژوهش‌های زنان در آمریکا، به عنوان زن سال برگزیده شد.[۲][۳] پارسی‌پور همچنین برندهٔ جایزهٔ بیتای ۲۰۱۶ است.[۴] او در اواخر دهه ۷۰ خورشیدی و چندی پس از انتشار کتاب «زنان بدون مردان» و ممنوع شدن آن در ایران، به آمریکا کوچ کرد. این نویسنده اکنون در حومهٔ سانفرانسیسکو زندگی می‌کند.[۵][۶]
شهرنوش پارسی‌پور | |
|---|---|
 | |
| زاده | ۲۸ بهمن ۱۳۲۴ (۷۸ سال) تهران، ایران |
| محل زندگی | تهران، خرمشهر، پاریس، آلبانی، کالیفرنیا، ریچموند، کالیفرنیا |
| زمینه کاری | داستان‌نویس و مترجم |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات | جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران |
| همسر(ها) | ناصر تقوایی (۱۳۴۶–۱۳۵۲) |
| فرزند(ان) | علی |
| خویشاوندان | شهریار پارسی‌پور (برادر) |
| وبگاه | |
جوایز
| |
زندگی
ویرایششهرنوش پارسی‌پور در شهر تهران از مادری تهرانی و خانه‌دار و پدری شیرازی که قاضی دادگستری بود متولد شد.[۷] او در رشتهٔ علوم اجتماعی در سال ۱۳۵۲ از دانشگاه تهران دانش‌آموخته شد و سپس برای ادامهٔ تحصیل در رشته زبان و فرهنگ چینی وارد دانشگاه سوربن شد. پارسی‌پور در سال ۱۳۴۶ با ناصر تقوایی ازدواج کرد و در سال ۱۳۵۲ از او جدا شد. سپس در سال ۱۳۵۹ به ایران بازگشت.[۵][۸][۹]
.jpg)
پارسی‌پور نویسندگی را از ۱۳ سالگی آغاز کرد و از ۱۶ سالگی داستان‌هایش با نام مستعار در گاهنامه‌های گوناگون به چاپ می‌رسید. نخستین رمان او سگ و زمستان بلند نام دارد که در تابستان ۱۳۵۳ کار نوشتن آن پایان یافت.[۸]
پارسی‌پور همچنین در تلویزیون ملی ایران تهیه‌کننده برنامه «زنان روستایی» بود و در بهمن ۱۳۵۳ در اعتراض به اعدام خسرو گلسرخی و کرامت‌الله دانشیان و دستگیری نویسندگانی مانند غلامحسین ساعدی، هوشنگ گلشیری، فریده لاشایی و پرویز زاهدی از تلویزیون استعفاء داد. مدتی پس از استعفاء او را بازداشت کردند و ۵۴ روز را در زندان سپری کرد. پس از زندان به فکر مهاجرت به کانادا افتاد اما منصرف شد. بار دوم در مرداد ۱۳۶۰ با اینکه خود وابسته به هیچ سازمان سیاسی نبود، به خاطر همراه داشتن نشریات متعلق به برادرش در خودرو، هنگام ملاقات با خواهر زندانیش دستگیر شد و برای ۴ سال دیگر به زندان افتاد.[۱۰]
پارسی‌پور پس از آزادی، به کار ترجمه و تأسیس کتاب‌فروشی در زیرزمینی در خیابان سنایی مشغول شد. بعد از چاپ کتاب زنان بدون مردان،[۱۱] کمیته منکرات او را احضار کرد و دربارهٔ کتاب و اینکه چرا از بکارت نوشته‌است او را بازجویی و زندانی کردند. پس از آن بود که شهرنوش به آمریکا مهاجرت کرد.[۱۰]
در مصاحبه‌ای که واکنش‌های بسیاری برانگیخت، پارسی‌پور عنوان کرد که با صیغه (متعه) موافق است و اگر مردهایی هستند که از این قانون سوءاستفاده می‌کنند، مسئله‌ای دیگر است که باید جداگانه بررسی شود.[۱۰]
نوشته‌ها
ویرایش
شناخته‌ترین کارِ پارسی‌پور در ایران طوبا و معنای شب[۱۲] و بیرون از ایران زنان بدون مردان است.
رمان‌ها
ویرایش- سگ و زمستان بلند (۱۳۵۵)
- طوبا و معنای شب (۱۳۶۸)
- عقل آبی (۱۳۷۱)
- ماجرای ساده و کوچک روح درخت (۱۳۷۸)
- شیوا (۱۳۷۸)
- بر بال باد نشستن (۱۳۸۱)
- کمی بهار (۱۳۹۸)
مجموعه داستان
ویرایش- تجربه‌های آزاد (۱۳۵۷ بازچاپ در ۱۳۷۱)
- آویزه‌های بلور (مجموعه داستان ۱۳۵۶)
- زنان بدون مردان (۱۳۶۸)
- آداب صرف چای در حضور گرگ (۱۳۷۲)[۱۳]
سایر تالیفات
ویرایش- توپک قرمز (داستان کوتاه ۱۳۴۸)
- ماجراهای کوچک
- خاطرات زندان
- گرما در سال صفر (۱۳۸۲)
ترجمه‌ها
ویرایش- شکار جادوگران در دهکده سلیم (شرلی جکسن)
- پیراروانشناسی
- رازهای اختر گویی، ئی چینگ (ایو تیفری) ۱۳۷۲
- از کنفسیوس تا راه‌پیمایی دراز دلفین دولرس
- تاریخ چین (چهار جلد)
- سیر باختر
- لائودزه و مرشدان دائویی (ماکس کالتن مارک)
- داستان‌های مردان تمدن‌های مختلف
- صخره تانیوس از امین معلوف
درخواست کمک مردمی (۱۳۹۷)
ویرایشدر اسفند ۱۳۹۷ پارسی‌پور با انتشار ویدئویی در فیس‌بوک دربارهٔ مشکلات مالی‌اش در سن ۷۳ سالگی نوشت. در این ویدئو او توضیح می‌دهد که از پس هزینه‌های زندگی بر نمی‌آید. این ویدئو واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی را برانگیخت و موجب شد تعدادی از چهره‌های فرهنگی، پویشی اینترنتی برای کمک به این نویسندهٔ مشهور راه‌اندازی کنند.[۶] این پویش ۴ روز بعد با ۳۰۹۶۰ دلار تکمیل شد.[۱۴]
افتخارات
ویرایش- دکتری عالی ادبیات افتخاری از دانشگاه براون، ۲۰۱۰[۱۵]
منابع
ویرایش- ↑ «نگاهی به زندگی و آثار شهرنوش پارسی پور». BBC Farsi. ۱۹ نوامبر ۲۰۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۱.
- ↑ «زنان برگزیده کنفرانس ها». بنیاد پژوهش‌های زنان ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اكتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در 2019-03-11. تاریخ وارد شده در
|archive-date=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «با شهرنوش پارسی‌پور − ۱۶۴هفته «کمی بهار»». رادیو زمانه. ۲۰۱۷-۰۱-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۱.
- ↑ "Bita Prize for Persian Art | Hamid and Christina Moghadam Program in Iranian Studies". iranian-studies.stanford.edu (به انگلیسی). Retrieved 2019-03-11.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ عصر نو
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «شهرنوش پارسی پور، نویسنده ایرانی از مشکلات مالی پرده برداشت؛ کاربران شبکه‌های اجتماعی واکنش نشان دادند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۱.
- ↑ «شهرنوش پارسی پور». سفارت مجازی ایالات متحده در ایران. ۲۰۱۵-۰۱-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۱.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ پارسی‌پور، شهرنوش، زنان بدون مردان، تورنتو: ۱۳۷۸/۲۰۰۰، پشت جلد.
- ↑ شهرنوش پارسی‌پور (۱۴ مهر ۱۳۸۷). «زن بی‌شوهر را موجود خطرناکی می‌دانند». رادیو زمانه. ص. گزارش زندگی، شماره ۸۱. دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۸.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ منصوره شجاعی (۱۲ اسفند ۱۳۸۶). «دربارهٔ شهرنوش پارسی‌پور». وبگاه کتابخانه صدیقه دولت‌آبادی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۸.
- ↑ سپیده زرین پناه (۳۰ ژانویه ۲۰۰۷). «رمان ایرانی در نشریات دانشگاهی آمریکا». BBC Farsi. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۱.
- ↑ امید معماریان (۳۰ دی ۱۳۸۵). «شهرنوش پارسی پور». BBC Farsi. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۱.
- ↑ سیروس علی‌نژاد (۱۷ نوامبر ۲۰۰۴). «فرار از واقعیت، همواره فرار از واقعیت». BBC Farsi. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۱.
- ↑ "Click here to support Shahrnush Parsipur organised by Aida Ahadiany". gofundme.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-03-15.
- ↑ https://www.brown.edu/about/administration/corporation/honoraries