شهر سبز

شهری تاجیک‌نشین و فارسی‌زبان در ازبکستان

شَهرِ سَبز (در ازبکی: Shahrisabz/Шахрисабз) یا کِش[۱] یکی از شهرهای تاریخی ازبکستان است. هسته مرکزی این شهر به‌دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است.[۲]

شهر سبز (کِش)
میراث جهانی یونسکو
مکانازبکستانازبکستان
معیار ثبتفرهنگی: iii, iv
شمارهٔ ثبت۸۸۵
تاریخ ثبت۲۰۰۰ (نشست ۲۴ ام)

[تیمور گورکانی] در ۷۳۶ ه‍.ق / ۱۳۳۵ م در شهر سبز دیده به جهان گشود.

تاریخچه ویرایش

 
باقی‌مانده از قصر آق‌سرای.

شهر سبز که پیش‌تر به عنوان کِش یا کیش نیز شناخته می‌شده یکی از قدیمی‌ترین شهرهای آسیای میانه است که ۲٬۷۰۰ سال پیش پایه‌گذاری شده و در دوران مدرن به «شهرِ سبز» تغییر نام داده‌است. این شهر از قرن شش تا چهار پیش از میلاد جزئی از شاهنشاهی هخامنشیان بوده‌است.

بطلیموس یکم سردار اسکندر کبیر شهربانی باختر شاهنشاهی هخامنشی را تصرف کرد و مدعی تاج و تخت ایران شد. اگر چه پیش از او اردشیر پنجم به حکومت هخامنشیان در این ناحیه پایان داده بود. اسکندر در سال ۳۲۸ و ۳۲۷ پیش از میلاد زمستان‌های خود را در این ناحیه گذراند و با همسر خود روشنک نیز در اینجا ملاقات کرد.

از سده چهار تا هشت میلادی کش یکی از نواحی شهری سغد بود و بین سال‌های ۵۶۷ تا ۶۵۸ میلادی مالیات خود را به خاقانات ترک غربی می‌پرداختند. در سال ۷۱۰ میلادی این شهر به وسیلهٔ اعراب فتح شد.

شهر سبز زادگاه تیمور بوده‌است که در ۹ آوریل ۱۳۳۶ میلادی در خانوادهٔ یکی از اربابان کوچک محلی به دنیا آمد. شهرسبز در سال‌های اولیهٔ سلسلهٔ تیموری از حمایت قابل توجهی بهره برد. تیمور از این شهر به عنوان زادگاه خود یاد می‌کرد و در نظر داشت تا مقبرهٔ خود را در این شهر بنا کند، اگر چه در دوران حکومت خود مرکز فعالیت‌ها را به شهر سمرقند منتقل کرده بود.

شهر در زمان سلطهٔ بخاراییان برای خودمختاری جنگید و روس‌ها در سال ۱۸۷۰ به امیر بخارا برای تسخیر شهر کمک کردند.

موقعیت جغرافیایی ویرایش

این شهر در ۸۰ کیلومتری جنوب سمرقند و در ارتفاع ۶۲۲ متری از سطح دریا قرار دارد. جمعیت شهرسبز در سال ۱۹۹۲، ۵۳٬۰۰۰ نفر بوده‌است.

منابع ویرایش

  1. لسترینج، گای (۱۳۹۳). جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی. تهران: علمی و فرهنگی. ص. ۴۸۹. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۱۰۵-۸.
  2. «میراث جهانی یونسکو، شهرسبز». دریافت‌شده در ۱۳-۰۹-۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)