عباس بهارلو

غلام حیدری یا همان عباس بهارلو (زادهٔ ۱۳۳۷ خورشیدی در آبادان) محقق، منتقد و پژوهشگر سینمای ایران اهل ایران است.

زندگی

عباس بهارلو متولد ۱۳۳۷ در آبادان است. از سال ۱۳۶۲ به‌طور منظم تحقیقاتش را شروع کرده‌است و در حوزه‌های غیرسینمایی به جز یک اثر در مورد خرمشهر در مجموعهٔ «از ایران چه می‌دانم» انتشارات دفتر پژوهش‌های هنری کار تألیفی دیگری ندارد. عمدهٔ فعالیتش در دهه‌های هفتاد و هشتاد شمسی شامل تألیف کتاب‌های سینمایی و همکاری با نشریات سینمایی مثل «ماهنامهٔ فیلم»، «نامهٔ فیلمخانهٔ ملی ایران» و «صنعت سینما» بوده‌است. از میان کتاب‌های منتشرشدهٔ او می‌توان به چند مورد اشاره کرد از جمله: «بررسی تاریخی نقدنویسی در سینمای ایران»، «زاویهٔ دید در سینمای ایران»، «تراژدی سینمای کمدی ایران»، «برداشت ناتمام»، «سینماگران ایرانی: عباس کیارستمی»، «فروغ فرخ زاد و سینما»، «ساموئل خاچیکیان: یک گفتگو»، «معرفی و نقد آثار ناصر تقوایی»، «معرفی و نقد فیلم‌های امیر نادری»، «۴۰ فیلم ۴۰ نقد، ۴۰ فیلمساز» و بالاخره کتاب‌های «فیلم‌شناخت ایران» – جلد اول و دوم (که مشخصات فیلم‌های نمایش‌داده‌شده در سال‌های ۱۳۰۹ تا ۱۳۷۲ را شامل می‌شود) و «دانش‌نامهٔ سینمای ایران» (شامل زندگی‌نامهٔ بیش از چهارهزار نفر از دست‌اندرکاران سینمای ایران). کتاب‌های اخیر توسط «نشر قطره» منتشر شده. وی همچنین در دوره‌های مختلف نویسندهٔ گفتار متن چند برنامهٔ تلویزیونی نظیر «سینما۲»، «سینما۴» و «سینما۱» هم بوده‌است.

علاوه بر کتاب‌های مربوط به سینمای ایران، او که روزهای اول جنگ ایران و عراق در خرمشهر بود، کتاب «خرمشهر» را در قالب مجموعه‌ای با عنوان «از ایران چه می‌دانم» برای دفتر پژوهش‌های فرهنگی تألیف کرد. کتاب «خرمشهر» نود و دومین کتاب این مجموعه‌است. این مجموعه موضوع‌های متنوعی را دربر می‌گیرد که یکی از موضوع‌ها شهرهای ایران است. بهارلو که اهل جنوب است، مایل بود در قالب آن مجموعه کتاب‌هایی دربارهٔ آبادان و خرمشهر تألیف کند که توانست برای نوشتن دربارهٔ خرمشهر با این نشر توافق کند.

آخرین کتاب‌های تحقیقی‌ای که وی در دست تهیه دارد «تاریخ عکاسی فیلم در سینمای ایران» است که تا پیش از این هیچ‌گونه اطلاعات مدونی در این مورد منتشر نشده‌است. اثر دیگر وی «سالن‌های سینما در ایران از بدو پیدایش تاکنون» است که آماده چاپ شده که از سوی نشر قطره منتشر خواهد شد. همچنین «فیلم‌شناخت ایران – جلد سوم: ۱۳۷۳-۱۳۸۹» نیز اثر دیگر وی است.

آثار

آثاری که با نام غلام حیدری منتشر کرده

• بررسی تاریخی «نقد»نویسی در سینمای ایران، تهران: انتشارات آگاه، ۱۳۶۸.
• زاویهٔ دید در سینمای ایران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۶۹.
• معرفی و نقد آثار ناصر تقوایی، تهران: انتشارات به‌نگار، ۱۳۶۹. (چاپ دوم: معرفی و شناخت ناصر تقوایی، ویرایش دوم، نشر قطره، ۱۳۸۲)
• سینمای ایران: برداشت ناتمام، تهران: نشر چکامه، ۱۳۷۰.
• تراژدی سینمای کمدی ایران، تهران: فیلمخانهٔ ملی ایران/وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۰.
• سینمای فرانسه از آوانگارد تا رئالیسم شاعرانه، (گردآوری، همراه با:) فریدون خامنه‌پور، تهران: فیلمخانهٔ ملی ایران/دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۰.
• معرفی و نقد فیلم‌های امیر نادری، تهران: انتشارات سهیل، ۱۳۷۰.
• ساموئل خاچیکیان: یک گفتگو، تهران: انتشارات نگاه، ۱۳۷۱.
• فیلم‌شناخت ایران – جلد ۱: ۱۳۵۸-۱۳۶۵، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی/فیلمخانهٔ ملی ایران، ۱۳۷۱.
• فیلم‌شناخت ایران – جلد ۲: ۱۳۶۶-۱۳۶۹، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی/فیلمخانهٔ ملی ایران، ۱۳۷۲.
• معرفی و نقد فیلم‌های محسن مخملباف، تهران: انتشارات اسپرک، ۱۳۷۲. (چاپ دوم: انتشارات آگاه، ۱۳۷۶؛ چاپ سوم: معرفی و شناخت محسن مخملباف، ویرایش سوم، نشر قطره، ۱۳۷۹)
• فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۰۹-۱۳۴۰، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۳.
• فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۴۱-۱۳۴۶، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۴.
• فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۷۰-۱۳۷۲، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۴.
• معرفی و نقد فیلم‌های علی حاتمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۵.
• خاطرات و خطرات فیلم‌برداران سینمای ایران، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۶. (این کتاب گزیده‌ای از مقاله‌های نویسنده در مطبوعات سینمایی و غیرسینمایی از سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۹ است.)
• فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۴۷-۱۳۵۱، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۸.

آثاری که با نام عباس بهارلو (غلام حیدری) منتشر کرده (از سال ۱۳۷۹ به بعد)

• تاریخ تحلیلی صد سال سینمای ایران، (با همکاری:) محمد تهامی‌نژاد [و دیگران]، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۹.
• عباس کیارستمی، تهران: مؤسسهٔ فرهنگی-هنری نوروز هنر، ۱۳۷۹.
• علی حاتمی، تهران: نشر قصه، ۱۳۷۹.
• سینمای فردین به روایت محمدعلی فردین، تهران: نشر قطره، ۱۳۷۹. (چاپ دوم: ۱۳۷۹)
• فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۵۲-۱۳۵۷، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۸۰.
• صد چهرهٔ سینمای ایران، تهران: نشر قطره، ۱۳۸۱. (چاپ دوم: ۱۳۸۲)
• دانش‌نامهٔ سینمای ایران، (با همکاری:) شهناز مرادی‌کوچی، تهران: نشر قطره، ۱۳۸۳.
• فیلم‌شناخت ایران – جلد اول: ۱۳۰۹-۱۳۵۷، تهران: نشر قطره، ۱۳۸۴. (چاپ دوم: ۱۳۸۹)
• خرمشهر، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۸۸.
• فیلم‌شناخت ایران – جلد دوم: ۱۳۵۸-۱۳۷۲، تهران: نشر قطره، ۱۳۸۹.
• روزشمار سینمای ایران از آغاز تا انقراض قاجاریه، تهران: فرهنگستان هنر، دفتر تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن)، ۱۳۸۹.
• فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۷۳-۱۳۸۲، تهران: نشر قطره، ۱۳۹۰.

منابع

کتاب‌ها

• حیدری، غلام (۱۳۶۸). بررسی تاریخی «نقد»نویسی در سینمای ایران. تهران: انتشارات آگاه.
• حیدری، غلام (۱۳۶۹). زاویهٔ دید در سینمای ایران. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
• حیدری، غلام (۱۳۶۹). معرفی و نقد آثار ناصر تقوایی. تهران: انتشارات به‌نگار.
• حیدری، غلام (۱۳۷۰). سینمای ایران: برداشت ناتمام. تهران: نشر چکامه.
• حیدری، غلام (۱۳۷۰). تراژدی سینمای کمدی ایران. تهران: فیلمخانهٔ ملی ایران/وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
• حیدری، غلام (گردآورنده)؛ خامنه‌پور، (گردآورنده) فریدون (۱۳۷۰). سینمای فرانسه از آوانگارد تا رئالیسم شاعرانه. تهران: فیلمخانهٔ ملی ایران/دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
• حیدری، غلام (۱۳۷۰). معرفی و نقد فیلم‌های امیر نادری. تهران: انتشارات سهیل.
• حیدری، غلام؛ خاچیکیان، ساموئل (۱۳۷۱). ساموئل خاچیکیان: یک گفتگو. تهران: انتشارات نگاه.
• حیدری، غلام (۱۳۷۱). فیلم‌شناخت ایران – جلد ۱: ۱۳۵۸-۱۳۶۵. ج. ۱. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی/فیلمخانهٔ ملی ایران.
• حیدری، غلام (۱۳۷۲). فیلم‌شناخت ایران – جلد ۲: ۱۳۶۶-۱۳۶۹. ج. ۲. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی/فیلمخانهٔ ملی ایران.
• حیدری، غلام (۱۳۷۲). معرفی و نقد فیلم‌های محسن مخملباف. تهران: انتشارات اسپرک.
• حیدری، غلام (۱۳۷۳). فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۰۹-۱۳۴۰. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
• حیدری، غلام (۱۳۷۴). فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۴۱-۱۳۴۶. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
• حیدری، غلام (۱۳۷۴). فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۷۰-۱۳۷۲. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
• حیدری، غلام (۱۳۷۵). معرفی و نقد فیلم‌های علی حاتمی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
• حیدری، غلام (۱۳۷۶). معرفی و نقد فیلم‌های محسن مخملباف (ویراست ۲). تهران: انتشارات آگاه. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۱۲-۴.
• حیدری، غلام (۱۳۷۶). خاطرات و خطرات فیلم‌برداران سینمای ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. (این کتاب گزیده‌ای از مقاله‌های نویسنده در مطبوعات سینمایی و غیرسینمایی از سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۹ است.)
• حیدری، غلام (۱۳۷۸). فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۴۷-۱۳۵۱. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۶۴-۶۲۶۹-۱۵-X.
• حیدری، غلام (۱۳۷۹). معرفی و شناخت محسن مخملباف (ویراست ۳). تهران: نشر قطره. شابک ۹۶۴-۳۴۱-۰۸۶-۲.
• حیدری، غلام؛ تهامی‌نژاد، محمد (۱۳۷۹). تاریخ تحلیلی صد سال سینمای ایران. به کوشش [و دیگران]. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۶۴-۵۷۹۹-۰۱-۵.
• حیدری، غلام (۱۳۷۹). عباس کیارستمی. تهران: مؤسسهٔ فرهنگی-هنری نوروز هنر. شابک ۹۶۴-۹۱۹۴۷-۵-۴.
• حیدری، غلام (۱۳۷۹). علی حاتمی. تهران: نشر قصه. شابک ۹۶۴-۵۷۷۶-۰۶-۶.
• حیدری، غلام (۱۳۷۹). سینمای فردین به روایت محمدعلی فردین. تهران: نشر قطره. شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۰۳-۶.
• حیدری، غلام (۱۳۸۰). فیلم‌شناخت ایران: ۱۳۵۲-۱۳۵۷. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۷۵۹-۰۲-۳.
• حیدری، غلام (۱۳۸۱). صد چهرهٔ سینمای ایران. تهران: نشر قطره. شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۲۸-۱.
• حیدری، غلام (۱۳۸۲). معرفی و شناخت ناصر تقوایی (ویراست ۲). تهران: نشر قطره. شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۶۹-۹.
• حیدری، غلام؛ مرادی‌کوچی، شهناز (۱۳۸۳). دانش‌نامهٔ سینمای ایران. تهران: نشر قطره. شابک ۹۶۴-۳۴۱-۳۶۴-۰.
• حیدری، غلام (۱۳۸۴). فیلم‌شناخت ایران – جلد اول: ۱۳۰۹-۱۳۵۷. ج. ۱. تهران: نشر قطره. شابک ۹۶۴-۳۴۱-۳۹۵-۹.
• حیدری، غلام (۱۳۸۸). خرمشهر. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۷۹-۱۵۸-۲.
• حیدری، غلام (۱۳۸۹). فیلم‌شناخت ایران – جلد دوم: ۱۳۵۸-۱۳۷۲. ج. ۲. تهران: نشر قطره. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۴۱-۳۹۵-۷.
• حیدری، غلام (۱۳۸۹). روزشمار سینمای ایران از آغاز تا انقراض قاجاریه. تهران: فرهنگستان هنر، دفتر تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن). شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۳۲-۱۱۱-۷.
• حیدری، غلام (۱۳۹۰). فیلم‌شناخت ایران – جلد سوم: ۱۳۷۳-۱۳۸۲. ج. ۳. تهران: نشر قطره. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۴۱-۳۹۵-۷.

نشریات

• بهارلو، عباس؛ شاه‌نظریان، (مصاحبه‌کننده:) مارگریت (۱۳۸۵). «سینمای ایران عرصه‌های کارنشده بسیار دارد». روزنامهٔ سرمایه (۲۵۷): ۱۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ خرداد ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲ خرداد ۱۳۹۱.
• بهارلو، عباس (۱۳۸۹). «مصائب و رشادت‌های جوانان خرمشهر در هیچ کتاب و فیلمی نیست». ایسنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۰.
• بهارلو، عباس (۱۳۸۹). «فیلم‌شناسی سینمای ایران از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۹ تدوین می‌شود». ایبنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۱۲.