عدنان خاشقجی
عدنان خاشقجی (عربی: عدنان خاشقجي) (به انگلیسی: Adnan Khashoggi) (زاده ۲۵ ژوئیه ۱۹۳۵ – درگذشته ۶ ژوئن ۲۰۱۷) بازرگان و دلال اسلحه اهل عربستان سعودی بود. او در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی از ثروتمندان مشهور جهان و از دلالان رسوایی ایران‌کنترا (ماجرای مک‌فارلین) بود.[۱] ارزش خالص دارایی‌های او در اوایل دهه ۱۹۸۰ حدود ۴ میلیارد دلار آمریکا تخمین زده شده‌است.[۲][۳] وی در ماجرای مک‌فارلین یکی از دلالان مؤثر در ارسال تجهیزات به ایران بود. وی همچنین یکی از اشخاصی بود که تلاش داشت، مقدمات یک کودتا را برای سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم کند.[۴]
عدنان خاشقجی | |
|---|---|
عدنان خاشقجی | |
 | |
| زادهٔ | ۲۵ ژوئیهٔ ۱۹۳۵ |
| درگذشت | ۶ ژوئن ۲۰۱۷ (۸۱ سال) |
| ملیت | عربستان سعودی |
| پیشه | بازرگان بین‌المللی |
| همسر(ها) | ثریا خاشقجی لامیا خاشقجی پری شاه زنگنه |
| فرزندان | ۱ دختر (نَبیله) و ۳ پسر (حسین، محمد خالد، و عُمَر) از ثریا ۱ پسر (علی) از لامیا |
| والدین | محمد خاشقجی |
او فرزند محمد خاشقجی پزشک ملک عبدالعزیز، عموی جمال خاشقجی روزنامه‌نگار مقتول و داماد پری زنگنه خواننده ایرانی بود. او همچنین دایی دودی الفاید معشوق پرنسس دایانا بود.[۵] محمد الفاید شوهر خواهر او است.[۶]
زندگی
ویرایشعدنان خاشقجی در سال ۱۹۳۵ میلادی در مکه در خانواده‌ای ترک تبار به دنیا آمد.[۷] پدرش محمد خاشقجی پزشک خصوصی ملک عبدالعزیز، پادشاه وقت عربستان بود.[۸] عدنان در مصاحبه ای با مجله نیویورک در سال ۱۹۸۹ ادعا کرده‌است که پدربزرگ وی یهودی بوده‌است.[۹] عدنان جوان از تماس‌هایش با دربار سعودی استفاده کرد و خیلی زود به حلقه اتصال شرکت‌های نظامی آمریکایی و غربی به ریاض تبدیل شد.[۱]
عدنان خاشقجی در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی با شرکت نظامی لاکهید (که امروزه لاکهید مارتین خوانده می‌شود) ارتباط داشت و در فروش تسلیحات آمریکایی به عربستان سعودی نقش مهمی ایفا کرد. او سپس در جریان رقابت بریتانیا و فرانسه برای انعقاد یک قرارداد تسلیحاتی ۲۰ میلیارد دلاری با عربستان سعودی که بر مبنای اسلحه در برابر نفت انجام شد، نمایندگی فرانسوی‌ها را برعهده گرفت.[۱]
در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی عدنان خاشقجی یکی از ثروتمندترین مردان جهان بوده‌است. او همچنین یکی از بزرگ‌ترین قایق‌های تفریحی جهان به طول ۸۶ متر را در اختیار داشت که نام دخترش نبیله را روی آن گذاشته بود. آن قایق ۷۰ میلیون دلاری - که در فیلم «دیگر هرگز نگو هرگز» جیمز باند استفاده شد - به سلطان برونئی فروخته شد و بعدها به دونالد ترامپ، چهل و پنجمین رئیس‌جمهور آمریکا، رسید. ترامپ گفته بود که قایق عدنان خاشقجی را حدود ۳۰ میلیون دلار خریده بود.[۱] این کشتی را ترامپ در سال ۱۹۹۱ به شاهزاده سعودی ولید بن طلال فروخت.
عدنان خاشقجی روزگاری به خاطر سبک زندگی تجملاتی‌اش شهرت جهانی داشت. مهمانی‌های چند میلیون دلاری‌اش می‌توانست تا چند روز ادامه پیدا کند.[۱]
رسوایی ایران کنترا
ویرایشعدنان خاشقجی به عنوان یک واسطه کلیدی در ماجرای ایران کنترا درگیر شد که به ماجرای مک‌فارلین نیز مشهور است. او همراه با منوچهر قربانی‌فر و با حمایت عربستان سعودی و ایالات متحده به دلالی سلاح پرداختند و در یک سری عملیات پیچیده، پول خریدهای تسلیحاتی را از بانک اعتباری و بازرگانی بین‌المللی (BCCI) وام گرفته‌اند.[۱۰]
نقش او در این جنجال زمانی مطرح شد که خاشقجی میلیون‌ها دلار به دانشگاه امریکن در واشینگتن، دی.سی. اهدا کرد تا به ساخت یک استادیوم ورزشی به نام وی اختصاص دهد. از سال ۱۹۸۳ تا زمان طرح کیفر خواست تقلب و اتهامات دیگر در ماه مه ۱۹۸۹ خاشقجی عضو هیئت امنای این دانشگاه بود.[۱۱]
گفته می‌شود که افشای نقش وی در رسوایی ایران‌کنترا به شهرت و اعتبارش لطمه بزرگی وارد کرد. آن تعاملات پشت پرده آمریکا، اسرائیل و ایران در اواخر سال ۱۹۸۶ میلادی ابتدا به روزنامه لبنانی الشراع و بعد به سایر رسانه‌های آمریکا و جهان درز کرد و خیلی زود به یک رسوایی بزرگ تبدیل شد. فردی که به عنوان منبع افشاگری تشخیص داده شد، مهدی هاشمی - برادر داماد حسینعلی منتظری - بعداً در ایران اعدام شد.[۱]
ماجرای چک‌های ۱۳ سنتی
ویرایشدر سال ۱۹۹۰، مجله اسپای آزمایشی را در مورد "میزان خساست و طمع" انجام داد. هدف آن این بود که بفهمند ناخن خشک‌ترین میلیاردر کیست؟ یا به عبارت دیگر، "ثروتمندان چقدر ظمعکار هستند؟" برای تعیین این موضوع، آنها برای افراد ثروتمند مختلف، هر کدام یک چک به قیمت ۱۳ سنت فرستادند و سپس منتظر ماندند تا ببینند چه کسی واقعاً چنین چک کوچکی را نقد می‌کند. دو نفر این کار را کردند: دونالد ترامپ و عدنان خاشقجی، تاجر اسلحه اهل عربستان. آنها مطمئن شدند که چک‌ها را به آدرس خانه افراد ثروتمند ارسال می‌کنند و نه به حسابداران آنها. به طوری که گیرنده باید اقدامی برای نقد کردن چک انجام دهد.[۱۲][۱۳][۱۴]
رسوایی ایملدا مارکوس
ویرایشچندی بعد در ۱۹۸۸ عدنان خاشقجی در سوئیس بازداشت و به اتهام تبانی مالی با ایملدا مارکوس، بیوه رئیس‌جمهوری سابق فیلیپین، فردیناند مارکوس، برای محاکمه به آمریکا مسترد شد. ایملدا مارکوس و عدنان خاشقجی در دادگاهی در نیویورک تبرئه شدند.[۱][۱۵][۱۶]
درگذشت
ویرایشعدنان خاشقجی در ششم ژوئن ۲۰۱۷ (۱۶ خرداد ۱۳۹۶) در سن ۸۲ سالگی در لندن درگذشت. خانواده او گفتند که وی به بیماری پارکینسون مبتلا بود و با آرامش از جهان رفت.[۱]
پانویس
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ «عدنان خاشقجی دلال اسلحه ایران‌کنترا درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ خرداد ۱۳۹۶.
- ↑ David Leigh and Rob Evans (7 June 2007). "Biography: Adnan Khashoggi". The Guardian. London: Guardian News and Media Limited. Retrieved 29 January 2012.
- ↑ Michelle Green. "Unveiling Adnan Khashoggi: a Provocative Biography Tells of His Deals, His Wealth and His Women". People.Com. Time Inc. Retrieved 29 January 2012.
- ↑ By BRADLEY BURSTON. "Adolph "Al" Schwimmer". وبگاه Jew Of The Day (به انگلیسی). Retrieved 31 March 2010.
- ↑ Ponton, Rebecca. "Soheir Khashoggi: Success Is No Mirage". Woman Abroad Magazine. Sept/Oct 2001 (7). Archived from the original on 9 August 2017. Retrieved 7 June 2017.
- ↑ Ponton, Rebecca. "Soheir Khashoggi: Success Is No Mirage". Woman Abroad Magazine. Sept/Oct 2001 (7). Archived from the original on 9 August 2017. Retrieved 7 June 2017.
- ↑ "Adnan Khashoggi Net Worth". Therichest.com. 1935-07-25. Retrieved 2017-06-06.
- ↑ "About the Bin Laden family". PBS. Retrieved 26 February 2013.
- ↑ New York Magazine, Stepping out, By Jeanie Kasindorf, 18 Dec 1989, Page 44.
- ↑ Kinzer, Stephen (6 June 2017). "Adnan Khashoggi, High-Living Saudi Arms Trader, Dies at 81". The New York Times. Retrieved 7 June 2017.
- ↑ CHRISTENSEN, DEBORAH (1989-05-05). "In Arresting Move, School's Board Drops Khashoggi". Los Angeles Times (به انگلیسی). ISSN 0458-3035. Retrieved 2017-06-07.
- ↑ https://seriousfacts.com/donald-trump-facts/
- ↑ https://inshorts.com/en/news/trump-once-encashed-a-13cent-cheque-sent-by-a-magazine-1522851214962
- ↑ https://theintellectualist.com/trump-and-spy-magazine-when-a-supposed-billionaire-cashed-a-13-cent-check/
- ↑ "Imelda Marcos Acquitted: Cleared of Looting Philippines to Buy N.Y. Skyscrapers: Khashoggi Also Freed in Blow to Justice Dept". Los Angeles Times. Associated Press. 2 July 1990.
{{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in:|publisher=(help) - ↑ Yuenger, James (July 20, 1989). "Arms Dealer Goes From Riches To Jail". Chicago Tribune. Archived from the original on 20 April 2016. Retrieved 8 April 2016.