فارسنامه ناصری

کتابی از حسن فسایی

فارسنامهٔ ناصری کتابی در حوزهٔ تاریخ و جغرافیای استان فارس که در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۱ هـ. ق توسط حسن حسینی فسائی و به دستور ناصرالدین‌شاه به رشتهٔ تحریر درآمده‌است.[۱][۲]

فارسنامه ناصری
نویسنده(ها)حسن حسینی فسائی
موضوع(ها)تاریخ ایران
ناشرامیر کبیر
تاریخ نشر
۱۳۶۷

گفتارهای کتاب

ویرایش

این اثر در دو گفتار تنظیم شده و هر گفتار در یک جلد گنجانده شده‌است.

گفتار اول

ویرایش

گفتار اول در مورد تاریخ فارس (احوال پادشاهان و ثروتمندان و بزرگان فارس) از صدر اسلام تا سال ۱۳۱۱ است.[۳][۴] حوزهٔ آن بخش‌هایی از سواحل و بنادر خلیج فارس، خوزستان و حتی کرمان امروزی در دورهٔ بعد از اسلام تا اوایل قرن چهاردهم هجری را شامل می‌شود.[۵]

گفتار دوم

ویرایش

گفتار دوم دربارهٔ وضعیت جغرافیایی و باغ‌ها و آبادی‌ها و مسجدها و چشمه‌ها و رودهای فارس است که در چاپ حاضر و از منابع معتبر در این باره به‌شمار می‌رود.[۳][۴][۵] و تقسیم فارس در دورهٔ پیش از اسلام؛ خصایص شیراز و محلات شیراز؛ علما، شعرا، وزرا، بِقاع، مساجد، مدارس، و بساتین شیراز؛ بلوکات فارس و آب و هوا؛ محصولات و سرانجام معرفی مشاهیر و آثار آنها. در پایان این گفتار، ایلات مملکت فارس، جزایر خلیج فارس، چشمه‌ها و دریاها و دریاچه‌های فارس، رودخانه‌ها، صحراها و طوایف متفرقه، قلعه‌های کوهی، کوه‌ها و معدن‌های فارس معرفی شده، و در پی آن، فهرست بلوکات فارس آمده‌است. در پایان کتاب، پس از نقشهٔ بافت قدیم شیراز (و نقشهٔ راهنمای استان فارس)، فهرست‌های نام کسان، جاهای، اشعار و کتاب‌ها، به انضمام تعلیقات به طبع رسیده‌است. جلد دوم کتاب با تصاویری از اماکن همراه است.[۲]

حوزهٔ مورد بحث کتاب

ویرایش

کتاب بخش‌هایی از ساحل‌ها و بندرهای خلیج فارس، استان خوزستان، استان کهگیلویه و بویراحمدو بخش‌هایی از استان کرمان امروزی را، در دورهٔ بعد از اسلام تا آغاز قرن چهاردهم هجری قمری، شامل می‌شود.[۲]

تصحیح

ویرایش

تصحیح این کتاب در سال ۱۳۶۷ منتشر و در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کتاب برگزیده معرفی شد.[۶]

کتاب‌شناسی

ویرایش
  • حسن حسینی فسائی (۱۳۸۲فارسنامهٔ ناصری، به کوشش به تصحیح منصور رستگار فسایی.، تهران: امیرکبیر، ص. ص۲۱۸۲، شابک ۹۶۴-۰۰-۰۴۴۲-۱

پانویس

ویرایش
  1. لغت‌نامهٔ دهخدا
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «فارسنامهٔ ناصری». دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۱-۷. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ علی‌اصغر شمیم، ایران در دورهٔ سلطنت قاجار، ص ۶۶۳
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ فارسنامهٔ ناصری در وبگاه آفتاب[پیوند مرده]
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «فارسنامه ناصری». دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۱-۷. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  6. آیینه دوران: گزارش سی و شش دوره کتاب سال ایران، تهیه و تنظیم مؤسسه خانه کتاب، تهران: خانه کتاب‏‫، ۱۳۹۷