فاکتور فعال‌کننده پلاکتی

فاکتور فعال‌کننده پلاکتی (به انگلیسی: Platelet-activating factor) یا (PAF) یک فعال‌کننده فسفولیپید است که دارای عملکرد بیولوژیکی فراوان و نیز فعال‌کننده پلاکتی می‌باشد. این واسطه التهابی از برخی سلول‌ها (ماکروفاژهـا، منوسیت‌ها، نوتروفیلها، بازوفیلها و ماست سل‌ها) آزاد می‌شود و موجب تجمع پلاکتی، دگرانولاسیون، التهاب و آنافیلاکسی می‌شود.

فاکتور فعال‌کننده پلاکتی
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۷۴۳۸۹-۶۸-۷ Y
پاب‌کم	۱۰۸۱۵۶
کم‌اسپایدر	۲۶۲۸۶۷۴۴ Y
MeSH	Platelet+Activating+Factor
IUPHAR ligand	1831
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES CCCCCCCCCCCCCCCCOCC(OCP(=O)([O-])OCC[N+](C)(C)C)OC(=O)C
InChI InChI=1S/C26H54NO7P/c1-6-7-8-9-10-11-12-13-14-15-16-17-18-19-21-31-23-26(34-25(2)28)32-24-35(29,30)33-22-20-27(3,4)5/h26H,6-24H2,1-5H3 Y Key: QSTSWCQVBPBXGQ-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/C26H54NO7P/c1-6-7-8-9-10-11-12-13-14-15-16-17-18-19-21-31-23-26(34-25(2)28)32-24-35(29,30)33-22-20-27(3,4)5/h26H,6-24H2,1-5H3 Key: QSTSWCQVBPBXGQ-UHFFFAOYAD
خصوصیات
فرمول مولکولی	C26H54NO7P۱
جرم مولی	۵۲۳٫۶۸ g mol−1
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

این پروتئین با شناسه پاب‌کم ۱۰۸۱۵۶ و جرم مولی آن ۵۲۳٫۶۸۳ می‌باشد.

التهاب

در روند التهاب برخی لیپیدها به عنوان واسطه‌های التهابی عمل می‌کنند در پی بروز التهاب فسفولیپیدهای غشایی برخی سلول‌ها (ماکروفاژها، منوسیت‌ها، نوتروفیل‌ها و ماست سل‌ها) به اسید آراشیدونیک و Lyso-PAF تجزیه می‌شوند. این عامل در نهایت به فاکتور فعال‌کننده پلاکتی (PAF) تبدیل می‌شود که سبب فعال شدن پلاکت و آثار التهابی بسیاری مثل کموتاکسی ائوزینوفیل‌ها و فعال شدن و دگرانوله شدن نوتروفیل‌ها و ائوزینوفیل‌ها می‌گردد. این فاکتور در ایجاد آترواسکلروز عروقی نیز دخیل است.

فاکتور فعال‌کننده پلاکتی و آنافیلاکسی

سطح خونی فاکتور فعال‌کننده پلاکتی در بیماران دچار آنافیلاکسی افزایش نشان می‌دهد و سطح آن معیار بسیار مناسبی برای بررسی شدت انافیلاکسی می‌باشد.

سطح آنزیم استیل هیدرولاز نسبت عکس با میزان (PAF) دارد و چون این آنزیم برای غیرفعال کردن PAF لازم است، کمبود آن به شدت انافیلاکسی کمک می‌کند.

• داروهای بلوک‌کننده فاکتور فعال‌کننده پلاکتی ممکن است موجب درمان یا پیشگیری از انافیلاکسی گردند.

جستارهای وابسته

• التهاب
• کموتاکسی

منابع

• «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.
• سازمان نظام پزشکی نیشابور
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «factor=541392754 Platelet-activating factor». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۳.