فرهنگ مردم هزاره
فرهنگ مردم هزاره یا فرهنگ هزارگی (به هزارگی: فرهنگ آزره) به فرهنگ مردم هزاره اطلاق می‌شود، که در درجه اول در افغانستان و مرکز افغانستان، هزاره‌جات زندگی می‌کنند و گروه‌های اقلیت آنان بیشتر در کویته پاکستان، مشهد ایران و سایر نقاط جهان زندگی می‌کنند.
فرهنگ مردم هزاره از نظر میراثی بسیار غنی، دارای آداب منحصر به فرد و تأثیر گرفته از فرهنگ‌های آسیای مرکزی و جنوب آسیا است.[۱][۲][۳] منطقه هزاره‌جات دارای تاریخ باستانی است و در دوره‌های مختلف، محل استقرار تمدن یونانی بلخ، تمدن یونانی بودایی،[۴] تمدن اسلامی، تمدن‌های غزنوی و غوری‌ها بوده‌است. هر یک از این تمدن‌ها آثار قابل مشاهده ای بر فرهنگ محلی منطقه برجای گذاشته‌است. طبق شواهد ژنتیکی، هزاره‌ها از نظر «روابط میراثی پدری و مادری» با اقوام ترک و مغول دارند.[۵][۶] در عین حال با اقوام ایرانی همسایه نیز ارتباط دارد. از این رو است که آنها را به یک قوم متمایز تبدیل می‌کند.[۷]
زبان بومی هزاره‌ها هزارگی، گونه‌ای از زبان فارسی است که بیشتر در مرکز افغانستان صحبت می‌شود. هزاره‌ها به‌طور سنتی دامدار بودند که در ارتفاعات مرکزی و جنوب شرقی افغانستان در گله داری فعالیت می‌کردند. آنها در درجه اول پیرو دین اسلام هستند که از این میان بیشتر شان شیعه‌مذهب، شمار قابل توجهی از آنها سنی‌مذهب و اندکی پیرو مذهب اسماعیلی هستند.[۸]
آشپزیویرایش
آشپزی مردم هزاره تحت تأثیر غذاهای آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و ایرانی قرار دارند. با این حال، برای غذاهای خاص، روش‌ها و سبک‌های مختلف پخت و پز وجود دارد که مختص هزاره‌ها است. هزاره‌ها خیلی مهمان نوازی دارند و در فرهنگ آنها رسم بر این است که برای مهمان غذاهای مخصوص تهیه کنند.
موسیقیویرایش
دمبورهویرایش
بسیاری از موسیقی دانان هزاره به‌طور گسترده‌ای در نواختن دمبوره، نوعی ساز محلی که در سایر مناطق آسیای میانه مانند قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان یافت می‌شود، مهارت دارند. برخی از آوازخوانان معروف هزاره سرور سرخوش، داوود سرخوش، صفدر خیرعلی، صفدر توکلی، سید انور آزاد و دیگران هستند.
ورزشویرایش
بزکشیویرایش
.jpg)
بزکشی یک ورزش آسیای مرکزی است که در آن بازیکنان اسب سوار سعی می‌کنند لاشه بُز یا لاشه گوساله را در دروازه قرار دهند. این ورزش ملی در افغانستان و یکی از ورزش‌های فرهنگی اصلی مردم هزاره است.[۹]
پهلوانیویرایش
تیراندازیویرایش
جستارهای وابستهویرایش
نگارخانهویرایش
شورای مردم هزاره در دایکندی، افغانستان
دختر هزاره با لباس فرهنگی
دختر هزاره با لباس فرهنگی
منابعویرایش
- ↑ جاکلسون، ولادیمیر (١٩٢٨) مردمان آسیای روسیه موزیم تاریخ طبیعی آمریکا، نیویورک، صفحه ٣٣، OCLC 187466893
- ↑ شرمن (١٩۶٢) مغولان افغانستان ماوتون، هاگ، هلند، OCLC 401634
- ↑ موسوی، سید عسکر (١٩٩١) هزاره‌های افغانستان، انتشارات دانشگاه آکسفورد، لندن، انگلستان، شابک ۰-٣١٢-١٧٣٨۶-٥
- ↑ گندهارا, بودیسم, About.
- ↑ ژنتیک: تحلیل‌های ژن و ژنوم، دانیل اِل. هارتل، الیزابیت دبلیو. جونز، صفحه. ٣۰٩.
- ↑ روزنبرگ، نوح اِ. ایت اِل. (٢۰۰٢) "ساختار ژنتیکی نفوس مردم" علم (سری جدید) صفحات: ٢٩٨(٥۶۰٢). ٢٣٨١–٨٥.
- ↑ اِل. دوپری، "افغانستان: قوم‌شناسی"، از دانشنامه بریتانیکا، ویرایش آنلاین ٢۰۰۶، (لینک).
- ↑ لانسفورد, تام (2003). یک برداشت تلخ: سیاست خارجی آمریکا و افغانستان. انتشارات اسقط. pp. ٢١–٢٢. ISBN 978-0754636151.
- ↑ YJC, خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان |. "تاریخچه ورزش «بزکشی» در افغانستان + تصاویر".