رئیس‌الوزرای افغانستان

رئیس الوزرای افغانستان از مناصب در افغانستان است.

رئیس‌الوزرا افغانستان
متصدی کنونی محمدحسن آخند
لقب	محترم رئیس الوزرا
گمارنده	پادشاه (۱۹۲۷–۱۹۷۳) رئیس‌جمهور (۱۹۷۸–۱۹۹۶) امیر (۱۹۹۶–۲۰۰۱; ۲۰۲۱–اکنون)
بنیادگذاری	۲۵ اکتبر ۱۹۲۷ (اولین افتتاح) ۱ مه ۱۹۷۸ (دومین افتتاح) ۷ سپتامبر ۲۰۲۱ (سومین افتتاح)
نخستین دارنده	شیر احمد
برافتاده	۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳ (اولین افتتاح) ۱۳ نوامبر ۲۰۰۱ (دومین افتتاح)

صدراعظم‌های افغانستان

• سید نورمحمدشاه خان فوشنجی (۱۸۷۴–۲۶ مارس ۱۸۷۶ م): صدراعظم شیرعلی خان (نخستین رئیس کابینهٔ افغانستان)
• مستوفی حبیب‌الله خان صدراعظم (مارس ۱۸۷۹–؟): صدراعظم شیرعلی خان و محمدیعقوب خان
• سردار عبدالقدوس خان اعتمادالدوله: صدراعظم امان‌الله خان

صدراعظم		تصویر	زندگی	تصدی			حزب
				شروع تصدی	ختم تصدی	مدت
پادشاهی افغانستان (۱۹۲۶–۱۹۷۳)
	سردار شیراحمد		۱۸۸۵ متولد	۱۹۲۷	۱۹۲۹	۱ سال	سیاستمدار
				صدراعظم؛ برکنار شد
	سردار شیرجان		متوفی ۱۹۲۹	۱۹۲۹	۱۹۲۹	۳۰۴ روز	سیاستمدار
				صدراعظم؛ برکنار شد
	سردار محمدهاشم‌خان		۱۸۸۴ ۱۹۵۳	۱۹۲۹	۱۹۴۶	۱۶ سال	سیاستمدار
				صدراعظم؛ عضو خاندان مصاحبان؛ برکنار شد
	سردار شاه‌محمودخان		۱۸۹۰ ۱۹۵۹	۱۹۴۶	۱۹۵۳	۷ سال	سیاستمدار
				صدراعظم؛ عضو خاندان مصاحبان؛ برکنار شد
	سردار محمدداودخان		۱۹۰۹ ۱۹۷۸	۱۹۵۳	۱۹۶۳	۹ سال	سیاستمدار
				صدراعظم؛ عضو خاندان مصاحبان؛ برکنار شد
	محمد یوسف		۱۹۱۷ ۱۹۹۸	۱۹۶۳	۱۹۶۵	۳ سال	سیاستمدار
				صدراعظم
	محمدهاشم میوندوال		۱۹۱۹ ۱۹۷۳	۱۹۶۵	۱۹۶۷	۲ سال	سیاستمدار (تا ۱۹۶۶)
							ح.م.د. ا
				صدراعظم
	عبدالله یکتا		۱۹۱۴ ۲۰۰۳	۱۹۶۷	۱۹۶۷	۲۱ روز	سیاستمدار
				صدراعظم؛ موقت
	نوراحمد اعتمادی		۱۹۲۱ ۱۹۷۹	۱۹۶۷	۱۹۷۱	۴ سال	سیاستمدار
				صدراعظم
	عبدالظاهر		۱۹۱۰ ۱۹۸۲	۱۹۷۱	۱۹۷۲	۱ سال	سیاستمدار
				صدراعظم
	محمدموسی شفیق		۱۹۳۲ ۱۹۷۹	۱۹۷۲	۱۹۷۳	۲۴۷ روز	سیاستمدار
				صدراعظم؛ در انقلاب ثور خلع شد
جمهوری افغانستان (۱۹۷۳–۱۹۷۸)
	سردار محمدداودخان		۱۹۰۹ ۱۹۷۸	۱۹۷۳	۱۹۷۸	۵ سال	سیاستمدار
				صدراعظم؛ وزیر دفاع، رئیس‌جمهور
جمهوری دموکراتیک افغانستان (۱۹۷۸–۱۹۹۲)
	نورمحمد تره‌کی		۱۹۱۷ ۱۹۷۹	۱۹۷۸	۱۹۷۹	۳۳۰ روز	ح.د.خ. ا خلقی
				رئیس شورای وزیران؛ ترور شد
	حفیظ‌الله امین		۱۹۲۹ ۱۹۷۹	۱۹۷۹	۱۹۷۹	۲۷۵ روز	ح.د.خ. ا خلقی
				رئیس شورای وزیران؛ اعدام شد
	ببرک کارمل		۱۹۲۹ ۱۹۹۶	۱۹۷۹	۱۹۸۱	۱ سال	ح.د.خ. ا پرچمی
				رئیس شورای وزیران
	سلطان‌علی کشتمند		متولد ۱۹۳۵	۱۹۸۱	۱۹۸۸	۷ سال	ح.د.خ. ا پرچمی
				رئیس شورای وزیران؛ دور اول
	محمدحسن شرق		متولد ۱۹۲۵	۱۹۸۸	۱۹۸۹	۲۷۱ روز	پرچمی
				رئیس شورای وزیران؛ برکنارشد
	سلطان‌علی کشتمند		متولد ۱۹۳۵	۱۹۸۹	۱۹۹۰	۱ سال	ح.د.خ. ا پرچمی
				رئیس شورای وزیران؛ دور دوم
	فضل حق خالقیار		۱۹۳۴ ۲۰۰۴	۱۹۹۰	۱۹۹۲	۲ سال	ح.د.خ. ا پرچمی (تا ۱۹۹۰)
							ح.د.خ. ا جناح مرکزی
				رئیس شورای وزیران؛ استعفا داد
دولت اسلامی افغانستان (۱۹۹۲–۲۰۰۲)
	عبدالصبور فرید کوهستانی		۱۹۵۲–۲۰۰۷	۱۹۹۲	۱۹۹۲	۴۰ روز	حزب اسلامی گلبدین
				نخست‌وزیر
	گلبدین حکمتیار		متولد ۱۹۴۷	۱۹۹۳	۱۹۹۴	۱ سال	حزب اسلامی گلبدین
				نخست‌وزیر؛ دور اول
	ارسلا رحمانی		۱۹۳۷ ۲۰۱۲	۱۹۹۴	۱۹۹۵	۰–۱ سال	حزب دعوت
				نخست‌وزیر؛ موقت
	احمدشاه احمدزی		۱۹۴۴ ۲۰۲۱	۱۹۹۵	۱۹۹۶	۰–۱ سال	حزب دعوت
				نخست‌وزیر؛ موقت
	گلبدین حکمتیار		متولد ۱۹۴۷	۱۹۹۶	۱۹۹۷	۱ سال	حزب اسلامی گلبدین
				نخست‌وزیر؛ دور دوم
	عبدالرحیم غفورزی		۱۹۴۷ ۱۹۹۷	۱۹۹۷	۱۹۹۷	۱۰ روز	مستقل
				نخست‌وزیر؛ در سقوط هواپیما کشته شد
	سید محمدعلی جاوید		متولد ۱۹۵۱	۲۱ اوت ۱۹۹۷	30 September 1997	۴۰ روز	حرکت اسلامی افغانستان
				سرپرست رئیس الوزرا
منصب بی سرپرست (۳۰ سپتمبر ۱۹۹۷–۱۳ ژوئیه ۲۰۰۲)
امارت اسلامی افغانستان (۱۹۹۶–۲۰۰۱)
	ملا محمد ربانی		۱۹۵۵–۲۰۰۱	۲۷ سپتامبر ۱۹۹۶	۱۳ آوریل ۲۰۰۱	۴ سال، ۱۹۸ روز	طالبان
				معاون شورای عالی؛ رئیس الوزرا؛ معاون رهبر طالبان؛ در قدرت بود که کشته شد
	مولوی عبدالکبیر		born 1958	۱۶ آوریل ۲۰۰۱	۱۳ نوامبر ۲۰۰۱	۲۱۱ روز	طالبان
				کفیل معاون رئیس شورای رهبری؛ سرپرست ریاست الوزرا؛ با حمله آمریکا کنار زده شد
منصب برچیده شد (۱۳ نوامبر ۲۰۰۱–۷ سپتامبر ۲۰۲۱)
امارت اسلامی افغانستان (۲۰۲۱–)
	ملا محمدحسن آخند			۷ سپتامبر ۲۰۲۱	فعلی	۱ سال، ۱۴۶ روز	امارت اسلامی افغانستان

جستارهای وابسته

• صدراعظم افغانستان
• فهرست پادشاهان افغانستان
• فهرست رئیس‌جمهورهای افغانستان

منابع

• حبیبی، عبدالحی (۱۳۴۸). «لوی تول مختار سید نور محمد شاه صدر اعظم دربار امیر شیر علی خان». آریانا (۲۸۵): ۱–۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۲۰.
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Prime Minister of Afghanistan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۴.