قرارگاه ثارالله

قرارگاه ثارالله یکی از قرارگاه‌های امنیتی سپاه پاسداران در تهران است که وظیفه آن، مدیریت امنیت پایتخت و دیگر شهرهای استان تهران است. این قرارگاه حاکمیتی بوده و اصلی‌ترین واحد امنیتی درون سپاه است. قرارگاه ثارالله در صورت بروز بحران به تشخیص شورای عالی امنیت ملی، مسئولیت برقراری امنیت شهر تهران را عهده‌دار است. وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و تمامی وزارت خانه‌های دولت در شرایط بحران تحت کنترل عملیاتی این قرارگاه بشمار می‌روند. ستاد فرماندهی قرارگاه ثارالله در اتوبان نیایش، ضلع غربی مجموعه ورزشی انقلاب تهران واقع شده‌است. در جریان اعتراضات خرداد ۱۳۸۸ قرارگاه ثارالله در کنترل اشوب نقش کلیدی داشت. در تاریخ ۱ تیرماه ۱۳۹۹ سردار حسین نجات پس از سردار محمداسماعیل کوثری به عنوان جانشین قرارگاه ثارالله تهران توسط سردار حسین سلامی فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب گردید.

لوگوی سپاه

در دو دهه گذشته مسئولیت اصلی کنترل اشوب در محدوده تهران بزرگ و سایر شهرهای استان‌های تهران و البرز در اعتراض‌های ۸۸، ۹۶ و آبان ۹۸ به قرارگاه ثارالله و یگان‌های تحت امر آن سپرده شده‌است.

تاریخ

از سال ۱۳۷۴ سپاه پاسداران و مشخصاً قرارگاه ثارالله مأموریت یافتند در صورت بروز بحران مسئولیت امنیت پایتخت را برعهده گیرند. از ابتدای تشکیل این قرارگاه در سال ۱۳۷۴ تا پیش از حوادث انتخابات ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ تعیین شرایط ویژه و سپردن مسئولیت امنیت پایتخت به این قرارگاه سه بار اتفاق افتاد؛ در جریان تجمع‌ها و شورش‌های خیابانی اسلامشهر در سال ۷۴، ۱۸ تیر ۷۸ و تجمع و شورش‌های خیابانی ۱۸ تیرماه ۱۳۸۲. در دو دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی، محمدعلی جعفری که در آن زمان فرمانده نیروی زمینی سپاه بود در زمان تحصن نمایندگان مجلس ششم، در نامه‌ای به رهبری و روسای سه قوه، تحصن را مقدمه کودتا خوانده و خواهان مجوز برخورد رسمی قرارگاه با نمایندگان شده بود.

در سال ۸۴ پس از انتقال سردار جعفری به دفتر فرماندهی کل قوا، سردار زاهدی که جایگزین او در فرماندهی نیروی زمینی شده بود، همزمان فرماندهی قرارگاه ثارالله را بر عهده گرفت. در تیر ۱۳۸۷ سردار حجازی قائم‌مقام فرمانده سپاه، باز هم با حفظ سمت به عنوان فرمانده قرارگاه ثارالله منصوب شد. پس از سردار حجازی سردار غلامحسین کلولی دزفولی فرماندهی قرارگاه را به عهده گرفت، از اسفند ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶ نیز سردار محسن کاظمینی به‌طور همزمان فرمانده قرارگاه ثارالله و سپاه محمد رسول‌الله تهران بزرگ شد. در حال حاضر حسین نجات عهده‌دار این مسئولیت است.

انتخابات ۱۳۸۸

پس از انتخابات ریاست جمهوری در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸، به دستور شورای عالی امنیت ملی وظیفه کنترل پایتخت تا دو ماه (از ۲۵ خرداد تا ۲۵ مرداد ۱۳۸۸) بر عهده قرارگاه ثارالله و زیرمجموعه‌اش سپاه محمد رسول‌الله در تعامل با نیروی مقاومت بسیج گذاشته می‌شود. در جریان اعتراضات، نیروهای بسیجی که در کنار مأموران نیروی انتظامی در برخورد با معترضان به نتایج انتخابات تهران حضور داشتند، تحت فرماندهی سپاه محمد رسول‌الله بودند.

زیرمجموعه‌ها

یگان‌های تحت امر در شرایط بحران این قرارگاه شامل سپاه محمد رسول‌الله و سپاه امام حسن مجتبی استان البرز متشکل از نیروهای کادر و وظیفه سپاه و گردان‌های عاشورا و الزهرا، گردانهای امام علی و شامل نیروهای داوطلب مرد و زنی که در قالب بسیج مساجد، ادارات، دانشگاه‌ها، مدارس و … سازماندهی شده‌اند، می‌باشد. سپاه استان تهران (سپاه سیدالشهدا) -که یکی از ۴۷ سپاه استانی است که در سال ۱۳۸۷ تشکیل شد- دیگر سپاه استان تهران. .

در ۱۹ و ۲۰ مهرماه ۱۳۸۷ رزمایشی به نام «رزمایش عاشقان ولایت» به فرماندهی قرارگاه ثارالله و با شرکت این دو سپاه و گردان‌های بسیج در تهران، کرج، اسلامشهر، شهرری، رباط کریم و ورامین با هدف ایجاد هماهنگی میان نیروهای داوطلب و کادر نظامی برای انجام عملیات‌های درون‌شهری برگزار شد.

وظایف

قرارگاه ثارالله در صورت بروز بحران و شرایط ویژه که تشخیص آن با شورای عالی امنیت ملی است، مسئولیت برقراری امنیت شهر تهران را عهده‌دار می‌شود. .<ref name="z4mkq">PARHA-NP.V.5.1.1. «روزنامه شرق». روزنامه شرق. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۱.</ref

جستارهای وابسته

• سهیلا حجاب
• محمدعلی طاهری
• امداد دانشجویی مردمی امام علی