قلم (رایانه)
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
به مجموعهای از یک الفبایِ کامل و همخانواده، با حالتهای مختلفِ حروف و دیگر کارکترهایِ (اعداد و علائمِ) مورد نیاز حروفچینی، قلمِ رایانهای و در انگلیسی تایپفیس (به انگلیسی: Typeface) گفته میشود. از سویِ دیگر، به هر یک از حالتها و اجزایِ این مجموعه که شاملِ حروف، اعداد و دیگر علائم نگارشی میباشند، فونت (به فرانسوی: fonte) (به انگلیسی: font خوانده میشود: فانت /fɑ:nt/) میگویند.
امروزه در محافل عمومی و با توجه به حروفچینی جدید و نوری، واژهٔ فونت نسبت به تایپفیس، رواج بیشتری یافتهاست. میتوان گفت، مجموعهٔ حرفهایی که با رابطههای گرافیکی تصویر نوشتاری، یک زبان را نشان میدهند، قلم رایانهای نامیده میشود که گاه در فارسی نیز، بهپیروی از انگلیسی، آن را فونت میخوانند.
هم در حروفچینی سنتی و هم در کاربرد مدرن واژهٔ فونت برای اشاره به مکانیسم طراحی تایپفیس بهکار میرود. در حروفچینی سنتی فونت از جنس چوب یا فلز ساخته میشد. امروزه فونت یک فایل دیجیتال است.
تفاوت هااکتکی سنتی با فونت دیجیتالویرایش
فونت در چاپ سنتی عموماً از قطعههای فلزی (سربی) ساخته میشد. به این صورت که سرب گداخته را در قالبهایی که به شکل حرفهای الفبا بود — و گاهی شکلهای دوحروفی؛ مانند «لا»، یا بیشتر؛ مانند «ریال» و «الله» و نیز دیگر نشانههایی که در نوشتن بهکار میروند؛ همچون '، :، [، * و $ — ریختهگری میکردند. فونت در فضای دیجیتال گونهای نرمافزار است. در این نرمافزار، حرفها و دیگر نشانههای نوشتاری را به شکل مجموعهای از کاراکترها (برداری یا غیربرداری) بهوسیلهٔ برنامههایی مانند FontCreator یا Fontlab Studio یا font forge طراحی میکنند.
طراحی قلمویرایش
غزلویرایش
طراحی قلم یا فونت، برخلاف طراحی نشانه یا پوستر که معمولاً بهطور انفرادی صورت میگیرد، کاری گروهی، فنی و پیچیده میباشد. به همین جهت، اساتید کارکشته و اهل فن، برای طراحی قلم، ۵ سال هنر و فلسفهٔ شرق، ۵ سال هنر و فلسفهٔ غرب، ۵ سال خوشنویسی و ۶ سال آشنایی با فناوری (بهویژه دیجیتال) را ضروری دانستهاند.[۱]
قلمهای پرکاربردویرایش
قلمهای زیر برای چاپ و نمایشِ اینترنتی، پرکاربردترینها هستند:[۲]
- عربی
احسا، آندلس، Arabic_transparant، بدر، Buryidah، هدا، Damman، خرج، کوفی، نسخ
- فارسی
برای چاپ: ایراننستعلیق، لوتوس، میترا، نازنین، ترافیک، یاقوت، زر، هما، تیتر، رؤیا
برای نشر رومیزی: تاهوما، ایرانسنس، یکان، کودک، رؤیا
بر پایهٔ موضوع کتاب بهتر است از فونتهایی که متناسب با موضوع باشند استفاده کنیم که تعدادی از موضوعها به شرح زیر است:[۳]
موضوع کتاب | جمعشوندگی (Tracking) |
اندازه در عنوان (Leading) |
اندازه در متن (Point) |
فونت پیشنهادی |
رمان، داستان–نمایشنامه و فیلمنامه | ۱۰- | ۱۸٫۵ | ۱۴ | میترا، نازنین،
ایرانسنس |
کودک و نوجوان | ۱۵- | ۱۶ | ۱۳ | رؤیا، یکان، کودک |
پژوهشی و نظری | ۱۰- تا ۲۰- | ۱۸ | ۱۴ | لوتوس، بدر، نازنین، زر |
شعر | ۱۰- تا ۱۵- | ۱۸ | ۱۴ | لیلا، نستعلیق |
قطع جیبی | ۱۰- | ۱۵ | ۱۲ | میترا، نازنین |
- انگلیسی
Roboto, Calibri, Arial, Bookman, Century, Comic, Courier, Impact, Modern, Time New Roman
تغییر نحوهٔ نمایش فونتها:
انواع سبک قلمویرایش
- قلم خوشنویسی
- قلم دستخط
- قلم عنوان
- قلم متن
- قلم وب
- قلم رمزینه
- قلم علائم
سِریف و سَنزسریفویرایش
در یک تقسیمبندی میتوان فونتها را به دو گروه سریف و سنزسریف تقسیم کرد. سِریف، به دستهای از فونتها گفته میشود که در قسمتهای پایانی، نقوش هر حرف، یک کشیدگی کوچک قلم وجود دارد. این دسته از فونتها اغلب برای استفاده در چاپ کتاب، مجله و روزنامه کاربرد دارند.[نیازمند منبع]
سنزسریف، به دستهای گفته میشود که سِریف یا کشیدگی در انتهای حرف خود ندارند و تقریباً وزن خط در تمام سطوح فونت یکسان است. این دسته از فونتها معمولاً برای نمایش در نمایشگرها و در آثار دیجیتال مانند صفحات وب، تصاویر و… کاربرد دارند.[نیازمند منبع]
پانویسویرایش
- ↑ رضایینبرد، امین. خوشنویسی و طراحی حروف. صفحهٔ ۲۳۹
- ↑ Hajiannezhad, A. , & Mozaffari, S. (2012). Font Recognition Using Variogram Fractal Dimension, (lCEE20 12), 634–639.
- ↑ http://pictocademy.ir/ایندیزاین/قطع-فونت-استاندارد-کتاب/