لژیونلا (به انگلیسی: Legionella) نوعی باسیل هوازی است که فاقد قدرت تولید هاگ بوده و دارای یک تاژک است. زیستگاه این باکتری در محیط‌های آبی است و معمولاً با آمیب‌ها همزیستی دارد. در محیط‌های مرطوب با دمای ۲۵ تا ۴۵ درجه سانتیگراد در خاک هم می‌تواند زنده بماند.

لژیونلا
Legionella sp. زیر آشکارساز فرابنفش
رده‌بندی علمی
حوزه: باکتری
شاخه: پروتئوباکتریا
رده: گاماپروتئوباکتریا
راسته: Legionellales
تیره: Legionellaceae
سرده: لژیونلا
Brenner et al. 1979
گونه‌ها

Legionella adelaidensis
Legionella anisa
Legionella beliardensis
Legionella birminghamensis
Legionella bozemanae
Legionella brunensis
Legionella busanensis
Legionella cardiaca
Legionella cherrii
Legionella cincinnatiensis
Legionella donaldsonii
Legionella drancourtii
Legionella dresdenensis
Legionella drozanskii
Legionella dumoffii
Legionella erythra
Legionella fairfieldensis
Legionella fallonii
Legionella feeleii
Legionella geestiana
Legionella genomospecies 1
Legionella gormanii
Legionella gratiana
Legionella gresilensis
Legionella hackeliae
Legionella impletisoli
Legionella israelensis
Legionella jamestowniensis
Candidatus Legionella jeonii
Legionella jordanis
Legionella lansingensis
Legionella londiniensis
Legionella longbeachae
Legionella lytica
Legionella maceachernii
Legionella massiliensis
Legionella micdadei
Legionella monrovica
Legionella moravica
Legionella nagasakiensis
Legionella nautarum
Legionella oakridgensis
Legionella parisiensis
Legionella pittsburghensis
لژیونلا پنوموفیلا
Legionella quateirensis
Legionella quinlivanii
Legionella rowbothamii
Legionella rubrilucens
Legionella sainthelensi
Legionella santicrucis
Legionella shakespearei
Legionella spiritensis
Legionella steelei
Legionella steigerwaltii
Legionella taurinensis
Legionella tucsonensis
Legionella tunisiensis
Legionella wadsworthii
Legionella waltersii
Legionella worsleiensis
Legionella yabuuchiae

لژیونلا معمولاً در سیستم‌های آب‌رسانی، منابع آبی، سیستم‌های تهویه مرکزی، کولرهای آبی و رطوبت‌سازها زندگی کرده و از طریق انتشار قطرات ریز آب در هوا منتشر می‌شود. نوعی از بیماری سینه‌پهلو (بیماری لژیونر) است که توسط گونه لژیونلا پنوموفیلا ایجاد می‌شود.

شیوه متداول شناسایی آب آلوده به این باکتری قرار دادن نمونه آب در ظرف پتری به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز و بررسی رشد کلونی باکتری است. رشد این باکتری به گونه‌ای است که ظرف مدت یک هفته به آستانه شیوع بیماری می‌رسد و لازم است به سرعت منبع آن شناسایی شود.

لژیونلا سرده (جنس) مهمی از باکتری‌های گرم منفی متعلق به شاخه پروتئوباکتریا، رده گاماپروتئوباکترها هستند. گونه‌های این سرده اغلب باسیل‌های گرم منفی، هوازی، بدون قدرت هاگ‌سازی، دارای شکل‌های مختلف (پلئومورفیک) و دارای یک تاژک هستند. لژیونلا پنوموفیلا عامل ۵٪ از پنومونی‌ها در جامعه است. جنس لژیونلا، انگل اختیاری درون سلولی است. این باکتری‌ها باسیل‌های گرم منفی با اندازه تقریبی ۰٫۵–۰٫۷ میکرون عرض و ۲–۴ میکرون طول هستند.

لژیونلاها چندریختی (پلی‌مورفیسم) دارند و در محیط‌های کشت کهنه، شکل‌های طویل تری تا حدود ۲۰ میکرون را نشان می‌دهند. کپسول و اسپور ندارند اما حاوی پیلی هستند.

جنس لژیونلا در طبیعت یافت می‌شود، به ویژه در آب دریاچه‌ها، جوی‌ها، رودخانه‌ها و قله‌های برفی. اعضای این جنس در فلور طبیعی انسان یافت نمی‌شوند. اغلب به‌طور ضعیف با رنگ‌آمیزی گرم رنگ نشده و در نمونه‌ها بالینی رنگ آمیزی شده دیده نمی‌شود. برای رنگ آمیزی گرم می‌بایست از لژیونلاهای رشد کرده ر روی محیط آگار استفاده می‌شود. با توجه به اینکه باکتری‌ها با سافرانین به‌طور ضعیفی رنگ می‌گیرند از این رو از فوشین بازی (۰٫۱ درصد) بجای آن استفاده می‌شود.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  • ایرنا: شناسایی باکتری لژونلا در چند دقیقه. ۵ فروردین ۱۳۹۷، ‏کد خبر: ۸۲۸۷۰۹۵۱.