محمدرضا فرزین

محمدرضا فرزین (زادهٔ ۱۳۴۴) سیاستمدار، اقتصاددان و مدرس دانشگاه ایرانی است که هم‌اکنون از سال ۱۴۰۱ به‌عنوان بیست و یکمین رئیس کل بانک مرکزی ایران فعّالیت می‌کند.

محمدرضا فرزین
فرزین در ۱۴۰۱
بیست و یکمین رئیس کل بانک مرکزی ایران
متصدی
آغاز به کار ۸ دی ۱۴۰۱
رئیس‌جمهور	سید ابراهیم رئیسی
قائم‌مقام	اصغر ابوالحسنی هستیانی
پس از	علی صالح‌آبادی
مدیرعامل بانک ملی ایران
دوره مسئولیت ۱ آبان ۱۴۰۰ – ۸ دی ۱۴۰۱
پس از	محمدرضا حسین‌زاده
پیش از	ابوالفضل نجارزاده
مدیرعامل بانک کارآفرین
دوره مسئولیت آذر ۱۳۹۸ – آبان ۱۴۰۰
پس از	حمید تهران‌فر
پیش از	احمد بهاروندی
رئیس صندوق توسعه ملی
دوره مسئولیت ۸ خرداد ۱۳۹۱ – ۱۴ مهر ۱۳۹۲
رئیس‌جمهور	محمود احمدی‌نژاد
پس از	رحیم قربانی
پیش از	سید صفدر حسینی
اطلاعات شخصی
زاده	۱۳۴۴ (۵۹ سال) نوش‌آباد، آران و بیدگل، ایران
حزب سیاسی	بدون عضویت حزبی
محل تحصیل	دانشگاه شهید بهشتی دانشگاه تهران دانشگاه علامه طباطبایی
پیشه	سیاستمدار اقتصاددان هیئت علمی
هیئت دولت	دولت سیزدهم

وی قبل از انتخاب به ریاست بانک مرکزی ایران، در کارنامه خود سابقه کار و ریاست در چندین بانک تجاری را داشت. او از سال ۱۴۰۰ مدیرعامل بانک ملی و پیش از آن نیز از سال ۱۳۹۲ رئیس هیئت‌مدیره بانک کارآفرین و در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ مدیرعامل این بانک بود. او عضو هیئت‌مدیره سازمان اقتصادی رضوی وابسته به آستان قدس رضوی بوده‌است. عضو حقیقی شورای پول و اعتبار به‌عنوان نماینده رئیس‌جمهور، عضو هیئت مدیره بانک کشاورزی، دبیر کارگروه طرح تحول نظام بانکی و دبیر کارگروه ارزش‌گذاری پول ملی از دیگر سوابق فرزین در حوزه پولی و بانکی در سال‌های گذشته بوده‌است. او در دولت دهم دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها بود. وی به عنوان یکی از گزینه‌های تصدی وزارت اقتصاد در دولت سید ابراهیم رئیسی مطرح بود که برنامه اقتصادی دولت رئیسی را نیز پیش از انتخابات تهیه و تنظیم نمود.

ریاست بانک مرکزی

فرزین در جلسه ۸ دی ۱۴۰۱ هیئت دولت به عنوان رئیس کل جدید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران معرفی شد.

در اردیبهشت سال ۱۴۰۱، دولت و بانک مرکزی به دلیل اتمام ذخایر ارزی کشور مجبور به حذف اکثر کالاها از لیست دریافت دلار دولتی ۴۲۰۰ تومانی و حرکت به سمت تک نرخی سازی قیمت ارز شده بودند. نحوه اجرای این کار که به شکل اضطراری و بدون اجرای برنامه‌های جلوگیری از ایجاد تورم و سیاست گذاری پولی متناسب با آن بود، موجب تشدید تورم ایجادی شده بود. در این شرایط که جهش ارزی در ایران رخ داده بود و ۷ ماه از زمان اتخاذ سیاست حرکت تدریجی به سمت تک نرخی سازی ارز می‌گذشت، با برکناری علی صالح آبادی از ریاست بانک مرکزی محمد فرزین جانشن وی شد.

در این زمان بانک مرکزی به ریاست فرزین با تفویض اختیارات گسترده‌تر به بانک مرکزی از سوی شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا سیاست تثبیت چند نرخی قیمت ارز خارجی را دوباره در پیش گرفت و در ابتدا نرخ دلار دولتی ۲۸۵۰۰ تومانی (معروف به نرخ ترجیهی یا دلار فرزین) ایجاد شد و در ادامه نرخ‌های دیگری برای توزیع ارز دولتی ایجاد شد و وضعیت ذخیره ارزی کشور نیز مطلوب گزارش شد؛ به گونه‌ای که بر طبق اعلام بانک مرکزی در سال ۱۴۰۱، ۶۵ میلیارد دلار به مقوله واردات ارز اختصاص یافت که نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن ۱۰ میلیارد دلار افزایش داشت. از دلایل اصلی به ثبات نسبی رسیدن قیمت ارز در سال اول ریاست وی افزایش چشمگیر درآمد‌های نفتی و ورود ارز به کشور و در اختیار بانک مرکزی قرار گرفتن آن‌ها در این دوره و ریاست بعد از رخ دادن جهش ارزی و تخلیه حباب قیمت ارز بوده.

تحصیلات

وی مدرک دیپلم خود را در رشته ریاضی در کاشان اخذ کرد و در رشته اقتصاد نظری در دانشگاه شهید بهشتی مشغول به تحصیل شد و لیسانس خود را سال ۱۳۶۸ دریافت کرد. فرزین سپس در دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد گرایش اقتصادسنجی به تحصیل ادامه داد و سال ۱۳۷۲ این رشته را به پایان برد. محمدرضا فرزین همچنین در دانشگاه علامه طباطبایی ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۷۹ مدرک دکترای خود را در رشته اقتصاد، گرایش بخش عمومی و تجارت بین‌الملل از این دانشگاه دریافت کرد.

آثار و تألیفات

• ترجمه کتاب «جهانی‌شدن و گذارهای اقتصادی» تألیف کیتگریفین، انتشارات سازمان برنامه و بودجه ،۱۳۷۸
• ترجمه کتاب «اقتصاد گردشگری»، نویسندگان کریشنامورتی، لاندبرگ، استاونگا، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، اردیبهشت ۱۳۸۳
• تألیف کتاب «هدفمندسازی یارانه‌ها: از نظریه تا عمل»، پژوهشکده امور اقتصادی، ۱۳۹۰
• مدیریت تیم ترجمه کتاب «برنامه‌ریزی بلندمدت در شرکتهای ژاپنی»، ۱۳۷۸
• تألیف کتاب «آسیب‌شناسی شبکه توزیع کشور»، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، ۱۳۸۸
• تألیف کتاب مبانی طرح تحولات اقتصادی با تأکید بر هدفمندکردن یارانه‌ها، معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، ۱۳۹۱
• ترجمه کتاب «بهای نابرابری»، تألیف جوزف ای. استیگلیتز، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۹۴
• تألیف و ترجمه کتاب «اقتصاد گردشگری» ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۹۸
• تألیف کتاب روش‌های سنجش در اقتصاد گردشگری، انتشارات دنیای اقتصاد، ۱۳۹۹

پیوند به بیرون

• رزومه - محمدرضا فرزین - دانشگاه علامه طباطبایی

مناصب سیاسی
عنوان جدید	سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی ۱۳۹۲–۱۳۸۷	توقف طرح
پیشین: محمدهادی زاهدی‌وفا	معاون امور اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی ۱۳۹۱–۱۳۸۸	پسین: محمدرضا پاریزی سرپرست
عنوان جدید	دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها ۱۳۹۲–۱۳۸۹	پسین: معاون اجرایی رئیس‌جمهور
مناصب حکومتی
پیشین: رحیم قربانی	رئیس صندوق توسعه ملی ۱۳۹۲–۱۳۹۱	پسین: سید صفدر حسینی
پیشین: علی صالح‌آبادی	رئیس کل بانک مرکزی ایران اکنون–۱۴۰۱	در حال تصدی
مناصب تجاری
پیشین: حمید تهران‌فر	مدیرعامل بانک کارآفرین ۱۴۰۰–۱۳۹۸	پسین: احمد بهاروندی
پیشین: محمدرضا حسین‌زاده	مدیرعامل بانک ملی ایران ۱۴۰۱–۱۴۰۰	پسین: ابوالفضل نجارزاده