مزدایه (به پارسی باستان: Mazdāya[۱][۲]، آرامی باستان: 𐡌𐡆𐡃𐡉 MZDY، یونانی: Μαζαῖος، نویسه‌گردانی: مَزَئوس)[۳] (درگذشتهٔ ۳۲۸ پ.م.) نجیب‌زاده ایرانی،ساتراپ کیلیکیه و بعداً ساتراپ بابل بود که در زمان اسکندر مقدونی نیز در سمتش ابقا شد.[۴]

مزدایه
سکهٔ مزدایه
زاده۳۸۵ پ.م.
درگذشته۳۲۸ پ.م. (۵۷ سال)
بابل
وفاداریشاهنشاهی هخامنشی، مقدونیه باستان
درجهساتراپ کیلیکیه (در دورهٔ شاهنشاهی هخامنشی)
ساتراپ بابل (در دورهٔ اسکندر مقدونی)

زندگی

ویرایش

مزدایه ساتراپ ماقبل آخر ایرانی در کیلیکیه بود. جانشین او در کیلیکیه آرشام بود که در نهایت توسط اسکندر مقدونی از این مقام خلع شد.

مزدایه یکی از فرماندهان مورد اعتماد داریوش سوم بود. وی فردی چاپلوس بود که در جریان نبرد گوگمل همراه با سواران سوری، مادی، بین‌النهرینی، اشکانی، سکایی، تپوری، هیرکانی، کاپادوکیه‌ای و ارمنی، فرماندهی جناح راست را برعهده داشت. پس از پیروزی اسکندر بر داریوش سوم، مزدایه با خیانت اسکندر را جانشین قانونی داریوش اعلام کرده و بابل را بدون مقاومت تسلیم اسکندر نمود. او برای فاتح مقدونی مراسم استقبال باشکوهی ترتیب داد و به عنوان پاداش خوش خدمتی اش توانست ساتراپ بابل باقی بماند.[۴] اسکندر یک مقدونی به نام آپولودوروس آمفیپولیسی را تحت عنوان فرماندهٔ نظامی پادگان بابل و یک مقدونی دیگر را به عنوان مأمور جمع‌آوری مالیات منصوب کرد. مزدایه به ضرب سکه به نام خود و بعدها بدون نام خود ادامه داد.

استاتیرای دوم، دختر نوجوان داریوش سوم، در اصل با مزدایه که در دهه ششم زندگی اش بود نامزد شده بود، به گزارش کوریتوس رومی وقتی داریوش سوم پیشنهاد نیمی از مملکت و ازدواج با استاتیرا را به اسکندر داد وی با تمسخر پاسخ داد که آیا فکر می کنید نمی دانم این همان دختریست که به "مازئوس" قولش را داده اید ! با این وجود به دلایل سیاسی استاتیرا در نهایت با اسکندر ازدواج کرد.[۵]

ضرب سکه

ویرایش

مزدایه سکه‌های متنوعی دارد که در طرسوس، صیدا، و بابل ضرب شده‌اند.

سکه‌ها تحت عنوان ساتراپ کیلیکیه
سکه‌ها تحت عنوان ساتراپ بابل

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Tavernier, Jan (2007) Iranica in the Achaemenid Period (ca. 550–330 B.C.): Lexicon of Old Iranian Proper Names and Loanwords, Attested in Non-Iranian Texts, Peeters Publishers, →ISBN, page 244
  2. * Ernst Badian, "MAZAEUS" in Encyclopædia Iranica, April 21, 2015
  3. Metcalf, William (2012). The Oxford Handbook of Greek and Roman Coinage (به انگلیسی). Oxford University Press USA. ISBN 978-0-19-530574-6.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ O'Brien, J. M. (2003). Alexander the Great: The Invisible Enemy: A Biography (به انگلیسی). Routledge. p. 94. ISBN 978-1-134-84501-9.
  5. quintus quirtus , anabasis of alexander