مورچه خورت
مورچه‌خورت، روستایی در دهستان مورچه خورت بخش مرکزی شهرستان شاهین‌شهر در استان اصفهان ایران است. این روستا، مرکز دهستان مورچه خورت است.[۱]
مورچه خورت
مورچه خوار | |
|---|---|
روستا | |
 کاروان سرای مورچه خورت | |
محل  | |
  مورچه خورت | |
| مختصات: ۳۳°۰۵′۲۴″شمالی ۵۱°۲۸′۴۵″شرقی / ۳۳٫۰۸۹۹۹۶۶°شمالی ۵۱٫۴۷۹۱۲۷۰°شرقی | |
| استان | اصفهان |
| شهرستان | شاهین‌شهر |
| بخش | مرکزی |
| دهستان | مورچه خورت |
| جمعیت | ۱۳۶۹ نفر (سرشماری ۹۵) |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۱ |
روستای تاریخی مورچه‌خورت در امتداد محور تاریخی و گردشگری شمال اصفهان یکی از مهم‌ترین مناطقی است که با توجه به وجود آثار ارزشمند تاریخی و طبیعی می‌تواند به روستای هدف گردشگری در محور شمال اصفهان تبدیل گردد. شهرستان شاهین‌شهر و میمه در امتداد محور تاریخی و گردشگری شمال استان اصفهان واقع شده است و با دارا بودن ظرفیت‌های بزرگی همچون وجود دو قنات جهانی و همچنین دو کاروانسرا که نامزد ثبت جهانی است، در کنار بسیاری آثار ارزشمند دیگر همچون ارگ عظیم روستای مورچه‌خورت می‌تواند با برنامه‌ریزی مناسب به یکی از قطب‌های اصلی گردشگری در شمال شهر تاریخی اصفهان تبدیل گردد.[۲]
جاذبه‌های تاریخی
ویرایش
از جاذبه‌های تاریخی این روستا می‌توان به ارگ مورچه خورت، کاروانسرای مادرشاه و کاروانسرای عباسی (چاپارخانه) اشاره کرد.
این بنا پس از ارگ بم بزرگ‌ترین و کامل‌ترین بنای خشتی است و ابعاد آن حدود ۱۲۰×۱۲۰ گام دارد، در هر ضلع این بنا سه برج دیده‌بانی قرار دارد که جمعا هشت برج در چهار ضلع بنا واقع است. در داخل این مجموعه حمام، مسجد، امامزاده، خانه‌های اربابی بزرگ، راسته بازار وجود و قرار دارد. مورچه خورت تا زمان صفویه و قاجار مرکز حیات وحش اصفهان و دارای حیواناتی چون آهو، گوزن، کرکس، بز کوهی، قوچ را دارا بوده است.[۳]
وجه تسمیه
ویرایشنام مورچه‌خورت از ترکیب دو بخش «مورچه» و «خورت» تشکیل شده است. دربارهٔ ریشه و معنای این نام، چندین نظریه وجود دارد:
خورت به معنای لانه یا گذرگاه مورچه‌ها
ویرایشبرخی پژوهشگران معتقدند «خورت» یا «خور» در این نام به معنای لانه، سوراخ، یا گذرگاه مورچه‌ها است.[۴]
خور به معنای بیابان یا باتلاق
ویرایشدر متون فارسی، «خور» گاه به معنای صحرا، بیابان، یا زمین باتلاقی به کار رفته است.[۵]
خورآبه (سوراخ آبگیر)
ویرایشواژهٔ «خورآبه» در متون قدیمی به حفره‌هایی که آب را به سرعت فرو میکشند اشاره دارد.[۶]
اهمیت تاریخی
ویرایشمورچهخورت به دلیل نبرد مورچه‌خورت (۱۱۱۷ خورشیدی) میان نیروهای نادرشاه افشار و افغانهای اشغالگر مشهور است.[۷]
جمعیت
ویرایشبر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۱٬۳۶۹ نفر (۳۹۴ خانوار) بوده است.[۸]
منابع
ویرایش- ↑ سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران (۲۰۲۴-۰۸-۱۳). «ایجاد ۴۸ واحد دهستان در چند استان کشور مصوب ۱۳۷۱/۱۲/۱۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی». Qavanin.ir.
- ↑ «مورچه‌خورت؛ روستای هدف گردشگری». اصفهان زیبا. دریافت‌شده در ۱۴۰۳-۱۰-۱۳.
- ↑ «مورچه‌خورت؛ روستای هدف گردشگری». اصفهان زیبا. دریافت‌شده در ۱۴۰۳-۱۰-۱۳.
- ↑ دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۷۷). لغتنامه دهخدا. انتشارات دانشگاه تهران. ص. ذیل واژهٔ «خور».
- ↑ معین، محمد (۱۳۸۲). فرهنگ فارسی معین. ج. ۲. انتشارات امیرکبیر. ص. ۱۲۳۴.
- ↑ انوری، حسن (۱۳۸۱). فرهنگ بزرگ سخن. ج. ۴. انتشارات سخن. ص. ۲۹۸۱.
- ↑ رستم‌الحکما، محمدهاشم (۱۳۴۸). رستم‌التواریخ (ویراست محمد مشیری). انتشارات امیرکبیر. ص. ۲۱۰.
- ↑ «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۱.
 | این یک مقالهٔ خرد یک روستا است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |