ناز باتلاقی (Bacopa monnieri) گیاهی چندساله و خزنده است که بومی تالاب‌های جنوب و شرق هند، ایران استرالیا، اروپا، آفریقا، آسیا و آمریکای شمالی و جنوبی است. به آن براهمی هم گفته‌اند. این گیاه از خانوادهٔ بارهنگیان است و در اغلب مناطق گرمسیری انتشار دارد و در هند در تمام نقاط گرم و مرطوب و باتلاقی شبه‌گرمسیری می‌روید. در ایران در بلوچستان در اراضی مرطوب باتلاقی می‌روید.

ناز باتلاقی
وضعیت حفاظت
رده‌بندی علمی edit
فرمانرو: گیاهان
کلاد: نهان‌دانگان
کلاد: دولپه‌ای‌های نو
کلاد: گل‌ستاره‌داران
راسته: نعناسانان
تیره: Plantaginaceae
سرده: Bacopa
گونه: B. monnieri
نام دوبخشی
Bacopa monnieri
مترادف

Bacopa monniera Hayata & Matsum.
Bramia monnieri (L.) Pennell
Gratiola monnieria L.
Herpestes monnieria (L.) Kunth
Herpestis fauriei H.Lev.
Herpestis monniera
Herpestris monnieria
Lysimachia monnieri L.
Moniera cuneifolia Michx.

ناز باتلاقی در آیورودا استفاده می‌شود. در سال ۲۰۱۹، سازمان غذا و داروی ایالات متحده به تولیدکنندگان محصولات مکمل غذایی حاوی ناز باتلاقی نسبت به ادعاهای غیرقانونی و اثبات نشده که این گیاه می‌تواند بیماری‌های مختلف را درمان کند، هشدار داد.[۲][۳][۴]

با توجه به رشد کند و انبوهی برگ‌ها، گونه ای مناسب برای قرار گرفتن در بخش جلویی آکواریم محسوب می‌شود و بهتر است که به صورت گروهی کاشته شود.

شرح ویرایش

 
ناز باتلاقی در حیدرآباد، هند

ناز باتلاقی گیاهی است علفی و چندساله و بدون کرک. ساقهٔ آن خزنده و کمی گوشتی است. برگ‌های آن کامل بدون دمبرگ و تخم‌مرغی و کمی دراز که از آن سه رگبرگ مشخص مشهود است. برگ‌های آن بیضی به طول حدود دو سانتی‌متر و به رنگ سبز براق است. گل‌های منفرد و دارای دمگل به رنگ‌های سفید یا آبی کمرنگ و میوهٔ کپسول و تخم‌مرغی به طول حدود نیم سانتیمتر که در داخل آن دانه‌ها جای گرفته‌اند. گل‌های آن دارای چهار تا پنج گلبرگ هستند.

ناز باتلاقی حتی می‌تواند در شرایط کمی شور رشد کند. تکثیر اغلب از طریق قلمه زدن به دست می‌آید.[۵]

بوم‌شناسی ویرایش

ناز باتلاقی یکی از گسترده‌ترین گونه‌های Bacopa است. معمولاً در مناطق باتلاقی در سراسر هند، نپال، سریلانکا، چین، پاکستان، ایران، تایوان، ویتنام، مناطق گرمسیری و جنوب آفریقا، در ماداگاسکار، در استرالیا، در دریای کارائیب و همچنین در آمریکای میانه و جنوبی رشد می‌کند.[۶] همچنین در فلوریدا، لوئیزیانا، تگزاس و هاوایی یافت می‌شود.[۱][۷]

تحقیق و مقررات ویرایش

ناز باتلاقی در طب سنتی آیورودا برای بهبود حافظه و درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود.[۸] بررسی‌های تحقیقات اولیه نشان داد که ناز باتلاقی ممکن است توان ذهنی را بهبود بخشد،[۸][۹] اگرچه این اثر تنها پس از چند هفته استفاده قابل اندازه‌گیری بود.[۱۰]

در سال ۲۰۱۹، سازمان غذا و دارو آمریکا نامه‌های هشداردهنده‌ای به تولیدکنندگان مکمل‌های غذایی حاوی Bacopa monnieri صادر کرد که در آن ادعاهای بهداشتی برای درمان یا پیشگیری از بیماری معده، بیماری آلزایمر، هیپوگلیسمی، فشار خون و اضطراب غیرقانونی و اثبات نشده بود. سازمان غذا و دارو آمریکا اعلام کرد که محصولات ناز باتلاقی برای این اهداف یا هیچ هدف پزشکی مورد تأیید قرار نگرفته‌است.[۲][۳][۴]

اثرات نامطلوب ویرایش

شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش شده از ناز باتلاقی در انسان تهوع، افزایش تحرک روده و ناراحتی گوارشی است.[۸]

گیاه‌شیمی ویرایش

بهترین مواد شیمیایی گیاهی مشخص شده در ناز باتلاقی، ساپونین‌های تری ترپنوئیدی نوع داماران هستند که به عنوان باکوزیدها شناخته می‌شوند، با قسمت‌های جوجوبوگنین یا شبه‌جوجوبوگنین به عنوان واحدهای آگلیکون.[۱۱] باکوزیدها شامل یک خانواده از ۱۲ آنالوگ شناخته شده هستند.[۱۲] ساپونین‌های دیگری به نام باکوپازید I-XII شناسایی شدند.[۱۳] آلکالوئیدهای براهمین، نیکوتین و هرپستین به همراه D-mannitol , apigenin , hersaponin, monnierasides I-III, cucurbitacin و Plantainoside B فهرست‌بندی شده‌اند.[۱۴][۱۵][۱۶]

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Lansdown, R.V.; Knees, S.G.; Patzelt, A. (2013). "Bacopa monnieri". IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2013: e.T164168A17722668. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T164168A17722668.en. Retrieved 19 November 2021. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «iucn status 19 November 2021» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ "Health fraud scams: Unproven Alzheimer's disease products (Bacopa monnieri listed)". US Food and Drug Administration. 22 December 2018. Retrieved 11 May 2019.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ William A Correll, Jr. (5 February 2019). "FDA Warning Letter: Peak Nootropics LLC aka Advanced Nootropics". Office of Compliance, Center for Food Safety and Applied Nutrition, Inspections, Compliance, Enforcement, and Criminal Investigations, US Food and Drug Administration. Retrieved 11 May 2019.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ William A Correll, Jr. (5 February 2019). "FDA Warning Letter: TEK Naturals". Office of Compliance, Center for Food Safety and Applied Nutrition, Inspections, Compliance, Enforcement, and Criminal Investigations, US Food and Drug Administration. Retrieved 11 May 2019.
  5. Oudhia, Pankaj (2004). "Bramhi (Bacopa monnieri)". Society for Parthenium Management (SOPAM). Retrieved July 30, 2017.
  6. "Bacopa monnieri".
  7. "Plants of Louisiana". warcapps.usgs.gov. Retrieved 2021-07-23.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ Aguiar, Sebastian; Borowski, Thomas (2013). "Neuropharmacological review of the nootropic herb Bacopa monnieri". Rejuvenation Research. 16 (4): 313–326. doi:10.1089/rej.2013.1431. ISSN 1557-8577. PMC 3746283. PMID 23772955.
  9. Kongkeaw, C; Dilokthornsakul, P; Thanarangsarit, P; Limpeanchob, N; Norman Scholfield, C (2014). "Meta-analysis of randomized controlled trials on cognitive effects of Bacopa monnieri extract". Journal of Ethnopharmacology. 151 (1): 528–35. doi:10.1016/j.jep.2013.11.008. PMID 24252493.
  10. Neale, Chris; Camfield, David; Reay, Jonathon; Stough, Con; Scholey, Andrew (5 February 2013). "Cognitive effects of two nutraceuticals Ginseng and Bacopa benchmarked against modafinil: a review and comparison of effect sizes". British Journal of Clinical Pharmacology. 75 (3): 728–737. doi:10.1111/bcp.12002. ISSN 0306-5251. PMC 3575939. PMID 23043278.
  11. Sivaramakrishna, C; Rao, CV; Trimurtulu, G; Vanisree, M; Subbaraju, GV (2005). "Triterpenoid glycosides from Bacopa monnieri". Phytochemistry. 66 (23): 2719–2728. doi:10.1016/j.phytochem.2005.09.016. PMID 16293276.
  12. Garai, S; Mahato, SB; Ohtani, K; Yamasaki, K (2009). "Dammarane triterpenoid saponins from Bacopa monnieri". Can J Chem. 87 (9): 1230–1234. doi:10.1139/V09-111.
  13. Chakravarty, A.K; Garai, S.; Masuda, K; Nakane, T; Kawahara, N. (2003). "Bacopasides III–V: Three new triterpenoid glycosides from Bacopa monnieri". Chem Pharm Bull. 51 (2): 215–217. doi:10.1248/cpb.51.215. PMID 12576661.
  14. Chatterji, N; Rastogi, RP; Dhar, ML (1965). "Chemical examination of Bacopa monniera Wettst: Part II—Isolation of chemical constituents". Ind J Chem. 3: 24–29.
  15. Chakravarty, AK; Sarkar, T; Nakane, T; Kawahara, N; Masuda, K (2008). "New phenylethanoid glycosides from Bacopa monnieri". Chem Pharm Bull. 50 (12): 1616–1618. doi:10.1248/cpb.50.1616. PMID 12499603.
  16. Bhandari, Pamita; Kumar, Neeraj; Singh, Bikram; Kaul, Vijay K. (2007). "Cucurbitacins from Bacopa monnieri". Phytochemistry. 68 (9): 1248–1254. doi:10.1016/j.phytochem.2007.03.013. ISSN 0031-9422. PMID 17442350.