نوکلئوزوم یا هسته‌تَن[۱] واحد تکرار شوندۀ ساختمانی کروماتین (فامینه[۲])است. دی‌ان‌ای در داخل هسته سلول در محل‌هایی حدود ۲ دور به دور هشت مولکول پروتئینی کروی به نام هیستون می‌پیچد و ساختاری را به وجود می‌آورد که نوکلئوزوم نام دارد. در مرکز هر نوکلئوزوم ۴ جفت پروتئین هیستون وجود دارد که رشته‌های DNA تقریباَ ۲ دور در اطراف آن می‌گردند.

ساختمان نوکلئوزوم ویرایش

دی‌ان‌ای موجود در نوکلئوزوم نسبت به تجزیه توسط نوکلئاز کمتر حساس است تا دی‌ان‌ای پیوندی که بین آنها اتصال می‌دهد. در واکنش به نوکلئاز همه دی‌ان‌ای اتصال دهنده تجزیه می‌شود که حاصلش نوکلئوزوم‌های جدا شده از هم و دی‌ان‌ای آنها است. نوکلئوزوم از هسته پروتئینی تشکیل شده که دی‌ان‌ای در سطح آن پیچیده شده است. هسته هشت‌مر است که شامل دو کپی از هر کدام از هیستون‌های H2A ،H2B ،H۳ ،H۴ می‌باشد. بلورشناسی با اشعه ایکس نشان می‌دهد که هسته هشت‌مر یک مولکول دیسک‌مانند است که از زیرواحدهای هیستون تشکیل شده است.

نوکلئوزوم‌های همهٔ سلولهای یوکاریوت شامل 146 جفت باز دی‌ان‌ای (جفت نوکلئوتید) است. طول دی‌ان‌ای اتصال‌دهنده از یک گونه به گونه دیگر متفاوت است و بین ۱۵ تا ۵۵ جفت باز می‌باشد.

منابع ویرایش

  • Biologie moléculaire de la cellule by Lodish, Berk, Matsudaira et al. , Publisher: De Boeck & Larcier, chapitre 10: La structure moléculaire des gènes et des chromosomes, page 424, 3ème édition, 2005

زیست‌شناسی و آزمایشگاه ۲ - سال سوم دبیرستان - وزارت آموزش و پرورش ایران.


 
The image above contains clickable links
یک ژن ناحیه ای از DNA است که عملکرد را مشخص می‌کند. یک کروموزوم شامل یک رشته طولانی از DNA بوده که حاوی ژن‌های زیادی است. یک کروموزوم انسانی می‌تواند تا ۵۰۰ میلیون جفت باز DNA با هزاران ژن داشته باشد.
  1. «هسته تن - دیکشنری آنلاین آبادیس» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). Abadis Dictionary. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۰.[پیوند مرده]
  2. ویکی، پارسی. «معنی فامینه». پارسی ویکی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۰.