هِل میوه‌ای کوچک به اندازه بند انگشت با پوست تیره و دانه‌های خوشبو است. هل، میوه گیاهی از تیره زنجبیل‌هاست و انواع مختلفی شامل هل سیاه، هل سفید و هل سبز دارد که نوع سبز آن عطر تندتری دارد.[۱]

هل
True cardamom (E. cardamomum)
Processed Cardamom pods
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده): گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده): تک‌لپه‌ای‌ها
(طبقه‌بندی‌نشده): تک‌لپه‌ای‌های برگ‌بیدی
راسته: زنجبیل‌سانان
تیره: زنجبیلیان
سرده‌ها
دانه‌های تازه خشک شده هل

هل یکی از چاشنی‌های معطر مورد استفاده در بعضی از غذاها، نان‌ها، شیرینی‌ها و به‌خصوص مرباها و طعم دهنده بعضی نوشیدنی‌ها مثل چای است. هندی‌ها و پاکستانی‌ها و جنوب بلوچستان ایران بیشترین مصرف‌کننده‌های هل در جهان هستند.[۱]

از دانه‌های این میوه یا پودر آن به عنوان ادویه، در خوراک‌ها استفاده می‌شود؛ که یکی از محبوب‌ترین استفاده‌های آن در ایران، در چای و دمنوش است. معمولاً دانه‌های هل را همراه با چای دم می‌کنند و در کنار قند یا نبات (برای شیرین کردن آن) سرو می‌کنند.

خواص درمانی ویرایش

هل از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. مطابق این نظر جویدن دانه‌های هل پس از صرف غذا ضمن کمک به هضم و گوارش بهتر غذا، می‌تواند بوی نامطبوع دهان را نیز خنثی کند. مصرف دم‌کرده آن مفرح، مقوی معده لطیف و بادشکن است. دانه‌های هل خواص گرمابخشی داشته و معده و روده‌ها را تقویت می‌کنند. هل اشتها را تحریک می‌کند و عمل گوارش غذا را بهبود می‌بخشد.
نوشیدن دم کردهٔ داغ آن موجب تسکین کولیت، سوءهاضمه، نفخ، حالت تهوع و بی‌حالی شده و مانع ترشح زیاد اسید معده می‌شود. یکی از خواص ویژه و بسیار ارزشمند هل، جلوگیری از تشکیل خلط در گلو است. از این رو می‌توان آن را به محصولات لبنی و پودینگ‌ها افزود تا اثر شیر را که موجب تشکیل خلط در گلو می‌شود خنثی کرده و به گوارش آن نیز کمک کند. دانه‌های هل خاصیت داروی اکسپکتورانت را دارد و سینوس‌ها و برونش‌ها، بینی و سینه را از خلط و ترشحات اضافی پاک می‌کنند. هل چنان‌که ذکر شد خواص گرمابخش و انرژی زا دارد از این رو به بهبود روحیه و بازیابی انرژی و توان از دست رفته کمک می‌کند، اضطراب و نگرانی را کاهش می‌دهد و در رفع افسردگی مؤثر است. هل همچنین کلیه‌ها را تقویت می‌کند و گفته می‌شود برای درمان شب ادراری کودکان مفید است. البته مصرف زیاد آن تپش قلب را افزایش می‌دهد.

خواص هل به‌طور کامل ویرایش

  1. درمان هالیتوسیس یا تنفس بدبو: یکی از مشکلات رایج مردم داشتن بوی بد دهان می‌باشد. تحقیقات نشان داده‌است دانه‌های هل باعث از بین رفتن باکتری دهان می‌شود و می‌تواند درمان مؤثری برای مشکل تنفس بدبو باشد. به همین دلیل از هل در صنعت آدامس سازی استفاده می‌شود.[۲]
  2. جلوگیری از سرطان: تحقیقات حیوانی نشان داده‌است که مصرف هل می‌تواند باعث کند شدن رشد سلول‌های سرطانی شود. هل دارای دو ماده به نام لیمونن و سینئول می‌باشد که دارای خواص ضد سرطانی می‌باشد.

۳- کاهش فشارخون: تحقیقات نشان داده‌است که مصرف روزانه ۳ گرم هل در روز طی مدت ۱۲ هفته می‌تواند در کاهش فشارخون اثرگذار باشد.

نگارخانه ویرایش

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ روزنامه همشهری: آشنایی با خواص هل. دوشنبه ۳ تیر ۱۳۸۷.
  2. «خواص هل بر اساس تحقیقات علمی».