هپاتومگالی
هپاتومِگالی به حالتی می‌گویند که یک فرد کبدی بزرگ‌تر از ابعاد معمول داشته باشد. بزرگ کبدی یکی از علائم غیر اختصاصی پزشکی است که می‌تواند علل گوناگونی داشته باشد از‌جمله عفونت، مسمومیت مستقیم، تومورهای کبدی یا اختلال در سوخت‌وساز بدن.
| هپاتومگالی | |
|---|---|
 | |
| توموگرافی کامپیوتری هپاتومگالی | |
| تخصص | پزشکی کبد  |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | R16..0 |
| آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام | 789.1 |
| پیشنت پلاس | هپاتومگالی |
معمولاً، هپاتومگالی به‌صورت توده شکمی تظاهر می‌یابد. بسته به‌علت، گاهی با زردی همراه می‌شود.[۱][۲]
علائم و نشانه‌ها
ویرایشعلائم مربوط به هپاتومگالی می‌توانند متفاوت و متنوع باشند، از‌جمله ممکن است برخی افراد کاهش وزن، کاهش اشتها و ضعف را تجربه کنند (زردی و کبودی نیز ممکن است وجود داشته باشد).[۱]
علل
ویرایشعلل عفونی
ویرایش- تب گلاندولار (مونونوکلئوز عفونی)
- هپاتیت A و B و C
- آبسه پیوژنیک کبد
- مالاریا
- آبسه آمیبی کبد
- کیست هیداتید
- لپتوسپیروز
- اکتینومایکوزیز
علل نئوپلاستیک
ویرایش- تومورهای متاستاتیک (metastatic tumours)
- کارسینوم هپاتوسلولار (hepatocellular carcinoma)
- میلوما (myeloma)
- لوکمیا (leukaemia)
- لمفوم (lymphoma)
علل صفراوی
ویرایش- سیروز اولیه صفراوی (Primary biliary cirrhosis)
- کلانژیت اولیه اسکلروزان (Primary sclerosing cholangitis)
علل متابولیک
ویرایش- هموکروماتوز (Haemochromatosis)
- پورفیری (Porphyria)
- بیماری ویلسون (Wilson's disease)
- بیماری نیمن پیک (Niemann Pick disease)
- کبد چرب غیر الکلی (Non-alcoholic fatty liver disease)
- اختلال ذخیره گلیکوژن (GSD)
الکل و داروها
ویرایش- الکلیسم (Alcohol abuse)
- هپاتیت دارویی (Drug-induced hepatitis)
اختلالات مادرزادی
ویرایش- آنمی همولیتیک (Hemolytic anemia)
- کبد پلی کیستیک (Polycystic Liver Disease)
- آنمی سیکل سل (Sickle cell disease)
- عدم تحمل فروکتوز ارثی (Hereditary fructose intolerance)
سایر علل
ویرایش- سندروم هانتر ((Hunter syndrome (Spleen affected)
- گرانولوم، مثلاً در سارکوئیدوز ((Granulomatous(Sarcoidosis)
علل قلبی عروقی
ویرایش- انسداد وریدهای تخلیه‌کننده کبد (سندروم بودکیاری(Budd-Chiari syndrome)
- نارسایی قلب
- پریکاردیت (pericarditis)[۲][۳]
مکانیسم
ویرایشمکانیزم هپاتومگالی شامل اتساع عروقی، التهاب (علل مختلفی از جمله علل عفونی) و ورود سلول‌های غیرکبدی به کبد، یا رسوب موادی از قبیل آهن در هموکروماتوز، مس در ویلسون و چربی در بیماری کبد چرب است.[۲]
عوامل خطر
ویرایشوجود بیماری کبدی، احتمال بروز هپاتومگالی را افزایش می‌دهد. سایر عوامل عبارتند از:
مصرف الکل: بیش از حد نوشیدن مقدار زیادی الکل می‌تواند به کبد آسیب برساند.
دوزهای زیاد داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌ها: مصرف بیش از مقدار توصیه شده از ویتامین‌ها، مکمل‌ها یا داروهای بدون نسخه (OTC) می‌تواند خطر آسیب کبدی را افزایش دهد. مصرف بیش از حد استامینوفن شایع‌ترین علت نارسایی حاد کبدی در ایالات متحده است.
مکمل‌های گیاهی: برخی مکمل‌های گیاهی می‌توانند خطر آسیب کبدی را افزایش دهند.
عادات غذا خوردن ضعیف، داشتن اضافه وزن و همچنین خوردن غذاهای ناسالم، خطر ابتلا به بیماری کبد را افزایش می‌دهد.[۳]
تشخیص
ویرایشبرای شک به بزرگی کبد، شرح حال کامل و معاینه فیزیکی لازم است، معمولاً به‌عنوان قدم دوم، بررسی طول کبد انجام می‌شود (liver span).
آزمایش خون: نمونه خون برای تعیین سطح آنزیم‌های کبد و شناسایی ویروس‌هایی که می‌توانند باعث افزایش اندازه کبد شوند، آزمایش می‌شود.
تصویربرداری: تصویربرداری شامل سی تی اسکن، سونوگرافی یا MRI است. الاستوگرافی رزونانس مغناطیسی با استفاده از امواج صوتی برای ایجاد یک نقشه بصری (elastogram) از سختی بافت کبد استفاده می‌شود. این تست غیر تهاجمی می‌تواند جایگزین بیوپسی کبدی باشد.
بیوپسی کبدی: بیوپسی اغلب با استفاده از یک سوزن بلند و نازک با ورود از‌طریق پوست به کبد، انجام می‌شود. سوزن یک هسته بافتی را می‌سازد که برای آزمایش آزمایشگاه ارسال می‌شود.[۴]
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «Enlarged Liver: Symptoms and Causes» (به انگلیسی). WebMD. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۵.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ "Hepatomegaly - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (به انگلیسی). Retrieved 2018-11-25.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "Enlarged liver - Symptoms and causes" (به انگلیسی). Retrieved 2018-11-25.
- ↑ "Enlarged liver - Diagnosis and treatment - Mayo Clinic". www.mayoclinic.org (به انگلیسی). Retrieved 2018-11-26.
Wikipedia contributors, "Hepatomegaly," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Hepatomegaly&oldid=184994472 (accessed February 5, 2008).
 | این یک مقالهٔ خرد پزشکی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |