پتیدین (Pethidine) یا دمرول (demerol ) یا مپریدین (mepridine) داروی مخدری از گروه شبه‌تریاک‌هاست که به صورت مصنوعی تولید و در کلاس فنیل پیپریدین (Phenylpiperidine) طبقه بندی و برای درمان دردهای متوسط تا شدید به صورت های نمک هیدروکلراید در قرص، شربت ، یا با تزریق عضلانی ، زیر جلدی یا داخل وریدی استفاده می‌شود[۱][۲][۳][۴][۵][۶] پتیدین در سال ۱۹۳۷ ثبت و در سال ۱۹۴۳ برای استفاده پزشکی تایید شد[۷] در قرن بیستم از محبوب‌ترین داروهای مخدر پزشکان برای دردهای حاد و مزمن بود.

پتیدین
داده‌های بالینی
رده‌بندی داروهای
بارداری
  • Category C (USA)
میزان وابستگیModerate - High
روش مصرف داروoral, intranasal, rectal
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی۵۰–۶۰%
متابولیسمکبد
نیمه‌عمر حذف3–5 hours
دفعRenal
شناسه‌ها
  • Ethyl 1-methyl-4-phenylpiperidine-4-carboxylate
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.000.299 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC۱۵H۲۱N۱O۲
جرم مولی247.33g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • O=C(C1(CCN(CC1)C)C2=CC=CC=C2)OCC
  • InChI=1S/C15H21NO2/c1-3-18-14(17)15(9-11-16(2)12-10-15)13-7-5-4-6-8-13/h4-8H,3,9-12H2,1-2H3 ✔Y=
  • Key:XADCESSVHJOZHK-UHFFFAOYSA-N ✔Y=
  (صحت‌سنجی)

در گذشته تصور میشد شاید پتیدین در مقایسه با مرفین داروی کم‌خطر و احتمال اعتیاد به آن کمتر است. اما مشخص شده این تصورات اشتباه بوده و در مقایسه با سایر مواد افیونی هیچ اثر سودمندی بر اسپاسم صفراوی یا قولنج کلیوی ندارد و به دلیل متابولیت سمی آن، نورپتیدین (Norpethidine) ، سمی‌تر از سایر مواد افیونی به ویژه در صورت مصرف طولانی مدت است. همچنین مشخص شد که متابولیت نورپتیدین دارای اثرات سروتونرژیک است، بنابراین پتیدین می تواند بر خلاف اکثر مواد افیونی، به سندرم سروتونین کمک کند. [۸][۹]

عوارض ویرایش

اثرات نامطلوب تجویز پتیدین در درجه اول مربوط به مواد افیونی است: تهوع، استفراغ، سرگیجه، دیافورز، احتباس ادرار و یبوست. با توجه به اثرات محرک متوسط ​​با واسطه دوپامین و نوراپی نفرین، احتمال آرام بخشی در مقایسه با سایر مواد افیونی کمتر است. برخلاف سایر اپیوئیدها، به دلیل خواص آنتی کولینرژیک ، باعث میوز نمی شود. مصرف بیش از حد می تواند باعث شل شدن عضلات، افسردگی تنفسی، انسداد ، روان پریشی ، پوست سرد و لطیف، افت فشار خون و کما شود. یک آنتاگونیست مخدر مانند نالوکسان برای معکوس کردن افسردگی تنفسی و سایر اثرات پتیدین نشان داده شده است. همچنین در بیمارانی که درمان ضد افسردگی همزمان با مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) یا مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز یا سایر انواع دارو دریافت میکنند سندرم سروتونین، رخ داده است . تشنج‌هایی که گاهی اوقات در بیمارانی که پتیدین تزریقی به صورت مزمن دریافت می‌کنند، بدلیل تجمع متابولیت نورپتیدین در پلاسما نسبت داده می‌شود.

مشخصات ویرایش

فرمول شیمیایی پتیدین C۱۵H۲۱NO۲ است. درصد چسبندگی آن به پروتئین پلاسما ۶۵٪ تا ۷۵٪ است. از طریق ادرار دفع می‌شود و نیمه عمر آن حدود ۳ تا ۵ ساعت است. در دو فرم خوراکی (قرص) و تزریقی (وریدی و عضلانی) موجود است.

تداخل دارویی ویرایش

تداخل پتیدین و مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز بسیار خطرناک است. تعدادی از داروهای دیگر مانند برخی از ضدافسردگی‌ها، بنزودیازپین‌ها، شُل‌کننده‌های عضلات و الکل نیز ممکن است با پتیدین تداخل نشان دهند.

منابع ویرایش

  1. "Demerol, Pethidine (meperidine) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. Retrieved 9 April 2014.
  2. Shipton E (March 2006). "Should New Zealand continue signing up to the Pethidine Protocol?" (PDF). The New Zealand Medical Journal. 119 (1230): U1875. PMID 16532042. Archived from the original (PDF) on 2014-04-08.
  3. Latta KS, Ginsberg B, Barkin RL (January–February 2002). "Meperidine: a critical review". American Journal of Therapeutics. 9 (1): 53–68. doi:10.1097/00045391-200201000-00010. PMID 11782820. S2CID 23410891.
  4. MacPherson RD, Duguid MD (2008). "Strategy to Eliminate Pethidine Use in Hospitals". Journal of Pharmacy Practice and Research. 38 (2): 88–89. doi:10.1002/j.2055-2335.2008.tb00807.x. S2CID 71812645.
  5. Mather LE, Meffin PJ (September–October 1978). "Clinical pharmacokinetics of pethidine". Clinical Pharmacokinetics. 3 (5): 352–368. doi:10.2165/00003088-197803050-00002. PMID 359212. S2CID 35402662.
  6. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام AMH وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  7. Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery (به انگلیسی). John Wiley & Sons. p. 52X. ISBN 9783527607495.
  8. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام crit2 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  9. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام SHPA2 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).