ویران‌شهر

جامعه ای که سراسر آن فاسد است
(تغییرمسیر از پادآرمان‌شهر)

ویران‌شهر (به انگلیسی: Dystopia) یا پاد-آرمان‌شهر یک جامعه یا سکونت‌گاه خیالی در داستان‌های علمی–تخیلی است که در آن، ویژگی‌های منفی، برتری و چیرگی کامل دارند و زندگی در آن دلخواهِ هیچ انسانی نیست. این جوامع معمولاً زمانی از یک جامعه را نشان می‌دهند که به نابودی و هرج‌ومرج رسیده‌است. این جوامع در زمان‌هایی بد و شوم ترسیم می‌شوند. با این تعریف، یک «جامعهٔ پاد-آرمانی» نقطهٔ مقابل و وارونهٔ یک جامعهٔ آرمانی (آرمان‌شهر) است. آرمان‌شهرها جوامعی خیالی هستند که در آن‌ها همه‌چیز مثبت و ایدئال است. ترسیم یک جامعهٔ پادآرمان و بدزمانه توسط نویسندگان آینده‌گرا معمولاً به‌منظور هشدار به مردم در مورد ادامه یا افزایش چیرگی برخی معضلات اجتماعی صورت می‌گیرد.

شهرک محصور کاولون، هنگ کنگ بریتانیا، ۱۹۸۹، تجسمی از یک ویران شهر

واژه‌گزینی

ویرایش

معادل‌های متفاوتی برای واژهٔ «dystopian» در فارسی پیشنهاد شده‌اند؛ ویران‌شهر (مصوب فرهنگستان زبان[۱][۲] پادآرمان‌شهر[نیازمند منبع]، تباه شهری[نیازمند منبع]، مدینهٔ فاسده (در برابر مدینهٔ فاضله)، مدینهٔ ضاله[نیازمند منبع]، دُش‌شهر (گرته‌برداری از Dystopia در انگلیسی)[نیازمند منبع]، پسارستاخیز

مضمون‌ها

ویرایش

برخی از موضوعات ویران‌شهری محبوب در داستان‌ها عبارت‌اند از:

  • جامعه‌ای که در آن هیچ آزادی‌ای دیگر وجود ندارد (حتی آزادی‌های کوچک شخصی) و حکومتی تمامیت‌خواه بر همه‌چیز انسان‌ها حکم می‌راند.
  • جامعه‌ای که توسط رایانه‌ها و ربات‌ها اداره و کنترل می‌شود.
  • داستان‌هایی دربارهٔ سرنگونی امپراتوری‌های جهان در آینده.
  • جامعه‌ای که در آن همه‌چیز و همه‌کس همانند و یکسان است و در آن ابراز احساسات و نمایاندن جنبه‌های فرهنگی ممنوع است.
  • جامعه‌ای که در آن انسان‌ها تنها نقش خوراک برای موجودات دیگر را دارند یا اینکه انسان‌ها را برای برداشت اندام و احشاء آن‌ها پرورش می‌دهند.
  • جهانی که در آن در پی جنگ هسته‌ای، بیماری یا فاجعه‌ای دیگر نسل بشر تقریباً برافتاده است.

آثار معروف ویران‌شهری

ویرایش

موسیقی

ویرایش

بازی رایانه‌ای

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. واژهٔ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
  2. حیدریان شهری، احمدرضا؛ صدیقی، کلثوم (پاییز و زمستان ۱۳۹۰). «نشانه‌هایی از ویرانشهر در شعر خلیل حاوی». پژوهشنامهٔ نقد ادب عربی. علمی-پژوهشی. دانشگاه شهید بهشتی (۲): صص ۸۸–۱۱۴.
  3. https://esam.ir/item/19186995/یونی-کامپ-ایرا-لوین-چاپ-1363
  4. {{cite journal}}: Empty citation (help)
  5. en.wikipedia.org/wiki/Papers,_Please

منابع

ویرایش
  • ویکی‌پدیای هلندی.