ویکی‌پدیا

کریستوفر نولان

کارگردان و تهیه‌کنندهٔ بریتانیایی-آمریکایی

کریستوفر ادوارد نولان CBE (انگلیسی: Christopher Edward Nolan؛ زادهٔ ۳۰ ژوئیهٔ ۱۹۷۰) کارگردان، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس بریتانیایی-آمریکایی است. او که برای ساخت بلاکباسترهای هالیوودی سودمند با داستان‌گویی پیچیده مشهور است، فیلم‌سازی پیشتاز در قرن بیست‌ویکم به‌شمار می‌رود. فیلم‌های او بیش از ۴٫۷ میلیارد دلار در جهان فروش داشته‌ است و ۱۱ اسکار از ۳۶ نامزدی گرفته است. خود او نامزد پنج جایزۀ اسکار، پنج جایزۀ بفتا و شش جایزۀ گلدن گلوب بوده‌ است. او در ۲۰۱۵ از سوی تایم یکی از ۱۰۰ شخص تأثیرگذار جهان دانسته‌ شده‌ است.[۱] نولان در ۲۰۱۹، به‌ پاس کارهایش در سینما، عنوان فرماندهٔ والامقام امپراتوری بریتانیا (CBE) گرفت.[۲]

کریستوفر نولان
CBE
Christopher Nolan Cannes 2018.jpg
نولان در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۸
نام هنگام تولدکریستوفر ادوارد نولان
زادهٔ۳۰ ژوئیهٔ ۱۹۷۰ ‏(۵۲ سال)
وست‌مینستر، لندن، انگلستان
شهروندی
  • بریتانیا
  • ایالات متحده
محل تحصیلکالج دانشگاهی لندن
پیشه
  • کارگردان
  • تهیه‌کننده
  • فیلم‌نامه‌نویس
سال‌های فعالیت۱۹۸۹–اکنون
آثارفهرست کامل
همسر(ها)اما توماس (ا. ۱۹۹۷)
فرزندان۴
خویشاوندان

نولان از جوانی به فیلم‌سازی علاقه داشت. او پس از تحصیل ادبیات انگلیسی در کالج دانشگاهی لندن، نخستین فیلم بلندش، تعقیب (۱۹۹۸)، را کارگردانی کرد. نولان با دومین فیلمش، یادگاری (۲۰۰۰)، که برای آن نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی شد، شهرت جهانی پیدا کرد. او با ساخت بی‌خوابی (۲۰۰۲) از فیلم‌سازی مستقل به فیلم‌سازی استودیویی روی آورد و با ساخت سه‌گانهٔ شوالیهٔ تاریکی (۲۰۰۵–۲۰۱۲)، پرستیژ (۲۰۰۶) و سرآغاز (۲۰۱۰) به موفقیت تجاری و هنری بیشتری دست یافت. آخرین مورد نامزد دریافت هشت جایزهٔ اسکار از جمله جوایز بهترین فیلم و بهترین فیلم‌نامه شد. این موفقیت‌ها با میان‌ستاره‌ای (۲۰۱۴)، دانکرک (۲۰۱۷) و انگاشته (۲۰۲۰) ادامه یافت. او برای دانکرک نامزد اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم شد.

آثار نولان، مرتب، در فهرست‌هایی از بهترین فیلم‌های قرن بیست و یکم قرار می‌گیرند. این آثار معمولاً هستی‌گرایانه و معرفت‌شناسانه به‌شمار می‌روند. در حالی که فیلم‌هایش با دیدگاهی متافیزیکی همراه است، به اصول اخلاقی بشر، ساختار زمان و ماهیت انعطاف‌پذیر حافظه و هویت شخصی می‌پردازند.[۳][۴][۵] آثار او با تصاویر و مفاهیم برگرفته از ریاضیات، ساختار روایی نامتعارف، جلوه‌های ویژه حقیقی، مناظر صوتی تجربی، تصویربرداری با قطع بزرگ و چشم‌اندازهای ماتریالیستی تلفیق شده‌است.[۶][۷][۸][۹] او چند فیلم با هم‌کاری برادرش، جاناتان نولان، نویسندگی کرده و با همسرش، اما توماس، کمپانی تولیدی سینکاپی فیلمز را اداره می‌کند.

زندگیویرایش

کریستوفر ادوارد نولان در ۳۰ ژوئیهٔ ۱۹۷۰ در وست‌مینستر، لندن به دنیا آمد. پدرش، برندن، مجری تبلیغاتی اهل بریتانیا بود که به‌عنوان مدیر نوآوری کار می‌کرد. مادرش، کریستینا، مهماندار هواپیمای آمریکایی اهل اوانستون، ایلینوی بود که بعداً به‌عنوان معلم زبان انگلیسی مشغول به کار شد. او یک برادر بزرگتر به‌نام متیو و یک برادر کوچکتر به نام جاناتان دارد که او نیز فیلم‌ساز است. این سه در لندن بزرگ شدند و تابستان خود را در اوانستون سپری می‌کردند. نولان تابعیت بریتانیایی و آمریکایی دارد.[۱۰]

نولان در حالی که بزرگ می‌شد، اساساً تحت تأثیر آثار ریدلی اسکات و فیلم‌های علمی تخیلی ۲۰۰۱: ادیسه فضایی (۱۹۶۸) و جنگ ستارگان (۱۹۷۷) قرار گرفت.[۱۱][۱۲] او فیلم دوم را بارها تماشا می‌کرد و به‌طور مفصل دربارهٔ ساخت آن تحقیق می‌کرد.[۱۳] نولان از هفت سالگی شروع به ساخت فیلم کرد، در حالی که دوربین سوپر ۸ پدرش را قرض می‌گرفت و با اکشن فیگور‌هایش فیلم‌های کوتاه ضبط می‌کرد.[۱۴] این فیلم‌ها شامل تجلیل انیمیشنی استاپ موشن به جنگ ستارگان بود که جنگ‌های فضایی نامیده می‌شد. او برادرش جاناتان را به‌عنوان بازیگر انتخاب کرد و از «رس، آرد، جعبه‌های تخم‌مرغ و دستمال توالت» صحنه‌هایی درست کرد.[۱۱] عموی او که در ناسا برای ساخت سیستم‌های هدایت موشک‌های آپولو کار کرده بود، چند فیلم خام از پرتاب موشک برای او فرستاد.[۱۵] او از ۱۱ سالگی آرزو داشت که فیلم‌سازی حرفه‌ای باشد.[۱۶] بین سال‌های ۱۹۸۱ و ۱۹۸۳، نولان در بارو هیلز، (یک مدرسه پیش‌دانشگاهی کاتولیک در ویبریج، ساری) ثبت‌نام کرد.[۱۷] نولان در سال‌های نوجوانی به همراه آدرین و روکو بلیچ فیلم‌سازی را آغاز کرد. نولان و روکو به‌طور مشترک فیلم سورئال ۸ میلی‌متری تارانتلا (۱۹۸۹) را کارگردانی کردند که در ایمیج یونین (جدول اکران ویدئو و فیلم مستقل در پی‌بی‌اس) به نمایش درآمد.[الف][۱۹][۲۰]

نولان در کالج هایلیبری و امپریال سرویس (مدرسه‌ای مستقل در هرتفورد هیث، هرتفوردشر) تحصیل کرد و بعداً به کالج دانشگاهی لندن رفت و ادبیات انگلیسی را خواند. در حالی که از تحصیلات سینمایی سنتی صرف نظر کرد، او کسب «مدرک تحصیلی در چیزی که نامربوط است» را دنبال کرد.[۲۱] دلیل انتخاب این دانشگاه، واحدهای مجهز فیلم‌سازی‌اش بود.[۲۲][۲۲] او در دوران دانشجویی رئیس انجمن فیلم دانشگاه بود[۲۲] و با دوست‌دخترش اما توماس، فیلم‌های ۳۵میلی‌متر نمایش می‌داد و با پول آن در تابستان، فیلم‌های ۱۶میلی‌متر می‌ساخت.[۲۳]

حرفهویرایش

دهه ۱۹۹۰ویرایش

کارهای ابتدایی و تعقیب

پس از فارغ‌التحصیلی، نولان به کارگردانی ویدیوهای شرکتی و تبلیغاتی روی آورد.[۲۲] او همچنین سومین فیلم کوتاه‌ش، دودلباگ (۱۹۹۷) را ساخت. این فیلم داستان مردی در جست‌وجوی یک حشره است و وقتی می‌خواهد او را بکشد، در می‌یابد که حشره تصویر کوچک‌تری از خودش است.[۲۴] در این سال‌ها، هیچ استودیویی فیلم‌های نولان را نمی‌پذیرفت. نولان از آن دوره با «کوله‌باری از نامه‌های برگشت‌خورده» یاد می‌کند که به جهش او به فیلم‌سازی انجامید. او ادامه می‌دهد «در بریتانیا هم‌کاری مالی بسیار محدود است. راستش، همه‌اش پارتی‌بازی است. هیچ‌وقت از طرف صنعت فیلم بریتانیا حمایت نشده‌ام.»[۲۵]

۱۹۹۸، نولان اولین فیلم بلندش، تعقیب، را با سرمایهٔ خودش و همکاری دوستانش ساخت.[۲۶] تعقیب دربارهٔ یک نویسندهٔ بی‌کار (جرمی تئوبالد) است که به امید یافتن ماجرایی برای نوشتن، به تعقیب آدم‌ها می‌پردازد، تا این که کار دست خودش می‌دهد و پایش به یک پرونده جنایی باز می‌شود. این فیلم از تجربهٔ زندگی نولان در لندن و دست‌برد زدن سارقان به آپارتمانش الهام گرفته‌شده‌است. او گفته‌است «رابطهٔ جالبی میان یک غریبه که به دارایی‌ شما دست‌برد می‌زند و تعقیب افراد در شلوغی هست؛ هر دو باعث می‌شوند شما از مرز روابط اجتماعی عادی عبور کنید.»[۲۷] بودجهٔ تعقیب تنها ۳٬۰۰۰ پوند بود[۲۸] و فیلم‌برداری آن، یک سال، در آخر هفته‌ها انجام می‌شد. برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، هر صحنه پیش از فیلم‌برداری، اختصاصی تمرین می‌شد تا مطمئن شوند که حداکثر در دو برداشت فیلم‌برداری شود.[۲۹][۳۰] نولان، اما توماس و جرمی تئوبالد تهیه‌کنندگان این فیلم بودند و نولان به تنهایی نویسنده، فیلمبردار، تدوین‌گر و کارگردان فیلم بود.[۲۹] تعقیب در چندین جشنواره‌ به نمایش درآمد و چندین جایزه نیز گرفت[۳۱][۳۲] و منتقدان از آن استقبال کردند. نیویورکر نوشت «این فیلم پژواکی از فیلم‌های کلاسیک هیچکاک است، ولی نحیف‌تر و خبیث‌تر».[۳۳] ۱۱ دسامبر ۲۰۱۲، این فیلم روی دی‌وی‌دی و بلو-ری و در مجموعه کرایتریون هم عرضه شد.[۳۴]

دهه ۲۰۰۰ویرایش

«فرق تعقیب، که آن را با گروهی از دوستانم که لباس‌های خودشان را می‌پوشیدند فیلمبرداری کردم و مادرم ساندویچ درست می‌کرد، با ممنتو که در آن ۴ میلیون دلار پول یک نفر دیگر را خرج می‌کردم و صدها نفر دست‌اندرکار فیلم بودند، تا به امروز، بزرگترین پرشی است که در زندگی‌ام داشته‌ام.»

—صحبت‌های نولان دربارهٔ جهش او از فیلم اول به دوم.[۲۶]

ممنتو و بی‌خوابی

با موفقیت تعقیب، نولان فرصت یافت تا ممنتو (۲۰۰۰) را بسازد. در یک سفر جاده‌ای از شیکاگو به لس‌آنجلس، برادرش جاناتان، ایدهٔ «ممنتو موری» را به نولان داد. مردی که از اختلال حافظهٔ کوتاه‌مدت رنج می‌برد و از یادداشت‌ و خالکوبی برای پیدا کردن قاتل همسرش استفاده می‌کند. نولان بر اساس این ایده، فیلم‌نامه‌ای نوشت که داستان در آن برعکس روایت می‌شود. آرون رایدر، از مدیران نیومارکت فیلمز دربارهٔ آن گفته «[فیلم‌نامهٔ ممنتو] احتمالاً نوآورانه‌ترین فیلم‌نامه‌ای است که دیده‌ام.»[۳۵] برای ساخت این فیلم بودجه‌ای ۴٫۵ میلیون دلاری در اختیار نولان قرار گرفت.[۳۶] ممنتو با بازی گای پیرس و کری-ان ماس در سپتامبر ۲۰۰۰ در جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز به نمایش درآمد و تحسین منتقدان را برانگیخت.[۳۷] جو مورگنسترن در وال استریت ژورنال نوشت «به خاطر نمی‌آورم فیلمی چنین زیرکانه، به طرز غریبی تأثیرگذار و به شکل ماهرانه‌ای بامزه دیده باشم.»[۳۸] بیل اسمیت در کتابش فلسفهٔ نئونوآر، مقایسه‌ای با مقالهٔ جان لاک، مقاله‌ای دربارهٔ فهم انسان، می‌کند، که در آن این مطرح می‌شود که آگاهی ما هویت‌مان را شکل می‌دهد؛ چیزی که نولان در این فیلم به آن می‌پردازد.[۳۹] این فیلم در گیشه هم موفق بود[۴۰] و جایزه و نامزدی‌های زیادی کسب کرد. از جمله نامزدی گلدن گلوب و اسکار برای بهترین فیلم‌نامه، جایزه ایندیپندنت اسپیریت برای بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه و نامزدی جایزه انجمن کارگردانان آمریکا.[۴۱][۴۲] ممنتو در نظر بسیاری از منتقدان، یکی از بهترین فیلم‌های دههٔ ۲۰۰۰ میلادی است.[۴۳]

استیون سودربرگ، تحت تأثیر ممنتو، نولان را برای کارگردانی تریلر روان‌شناسانهٔ بی‌خوابی (۲۰۰۲) استخدام کرد که در آن آل پاچینو، رابین ویلیامز و هیلاری سوانک بازی می‌کردند.[۴۴] وارنر برادرز به دنبال کارگردان باتجربه‌تری بود، اما سودربرگ روی نولان پای می‌فشرد.[۴۵] بودجهٔ این فیلم ۴۶ میلیون دلار بود.[۴۴] بی‌خوابی که بازسازی یک فیلم نروژی به همین نام در ۱۹۹۷ بود، با فروش ۱۱۳ میلیون دلار در گیشه موفق بود.[۴۶][۴۷] راجر ایبرت فیلم را برای دیدگاه‌های جدیدش درباره اخلاقیات و گناه ستود.[۴۸] اریک اسکلدبرگ کارگردان نسخه نروژی فیلم از نسخهٔ نولان راضی و آن را «فیلمی ماهرانه و هوشمندانه با کارگردانی که به‌خوبی از عهدهٔ کار برآمده» توصیف کرد.[۴۹] ریچارد شیکل از تایم بی‌خوابی را «جانشین ارزشمند» ممنتو دانست.[۵۰]

بتمن آغاز می‌کند، حیثیت و شوالیه تاریکی

بعد از بی‌خوابی نولان می‌خواست فیلمی دربارۀ هاوارد هیوز و با بازی جیم کری بسازد. او فیلم‌نامه را نوشته بود، اما وقتی دریافت که مارتین اسکورسیزی در حال ساخت زندگی‌نامهٔ هیوز (هوانورد) است، این پروژه را کنار گذاشت.[۵۱][۵۲] بعد از رد کردن پیشنهاد کارگردانی تروی،[۵۳] نولان روی اقتباس سینمایی از رمان کلید خیابان نوشتهٔ روث رندال کار کرد، ولی پس‌ازاین‌که حس کرد این فیلم شبیه کارهای قبلی‌اش خواهد شد، پروژه را کنار گذاشت. اوایل ۲۰۰۳، نولان به وارنر برادرز پیشنهاد ساخت بتمن جدیدی داد. او که شیفته این شخصیت و داستانش شده بود، می‌خواست فیلم را به صورت یک درام کلاسیک بسازد تا یک فانتزی کمیک‌بوکی.[۵۴] بتمن آغاز می‌کند که بزرگ‌ترین پروژهٔ نولان تا آن زمان بود،[۵۴] در ژوئن ۲۰۰۵ اکران شد و در نظر منتقدان و گیشه موفق بود.[۵۵] این فیلم با بازی کریستین بیل در نقش اول، به همراه مایکل کین، گری الدمن، مورگان فریمن و لیام نیسون، این مجموعه را احیا کرد.[۵۶][۵۷] این فیلم داستان خاست‌گاه بروس وین را از وحشتش از خفاش‌ها، مرگ پدر و مادرش، بتمن شدن‌ و مبارزه‌اش با رأس‌الغولی که می‌خواهد گاتهام را نابود کند، بازمی‌گوید. منتقدان عمق روان‌شناسانه و ارتباط آن با دورهٔ معاصر را ستودند.[۵۸] بتمن آغاز می‌کند هشتمین فیلم پرفروش ۲۰۰۵ در ایالات متحده و نهمین فیلم پرفروش جهان در آن سال،[۵۹] و نامزد اسکار بهترین فیلمبرداری و سه جایزهٔ بفتا شد.[۶۰][۶۱]

 
نولان و بازیگران و دست‌اندرکاران فیلم در مراسم فرش قرمز شوالیه تاریکی (۲۰۰۸) در لندن

پیش از بازگشت به مجموعهٔ بتمن، نولان فیلم حیثیت (۲۰۰۶) را ساخت. این فیلم که اقتباسی از رمان کریستوفر پریست است، دربارهٔ دو شعبده‌باز رقیب در قرن نوزدهم میلادی است.[۶۲] ۲۰۰۱ که فیلم بی‌خوابی در مرحلهٔ پساتولید قرار داشت، نولان از برادرش جاناتان برای نوشتن این فیلم‌نامه کمک خواست. فیلم‌نامهٔ این فیلم حاصل همکاری پنج‌سالهٔ این دو برادر است.[۶۳] در ابتدا نولان می‌خواست این فیلم را ۲۰۰۳ بسازد، اما پس‌ازاین‌که با پروژهٔ بتمن آغاز می‌کند موافقت شد، آن را عقب انداخت.[۶۴] کریستین بیل و هیو جکمن نقش‌های اصلی این فیلم را بازی می‌کردند . حیثیت در نظر منتقدان موفق بود و در گیشه ۱۰۹ میلیون دلار فروخت.[۶۵][۶۶] این فیلم نامزد اسکار بهترین فیلمبرداری و بهترین طراحی صحنه نیز شد.[۶۷]

در ژوئیه ۲۰۰۶، نولان اعلام کرد دنبالهٔ بتمن آغاز می‌کند، شوالیه تاریکی نام خواهد داشت.[۶۸] نولان می‌خواست در این فیلم با گسترش دید، نوآری آن را افزایش داده، فیلمی بسازد که به گفتهٔ خودش «داستان یک جنایت بزرگ است، که در آن با پلیس، سیستم قضایی، شورشی، فقیر و ثروتمند و جنایت‌کار روبه‌رو می‌شوید.»[۶۹] این فیلم، ۲۰۰۸ منتشر شد و هم‌اکنون آن را یکی از بهترین فیلم‌های دههٔ ۲۰۰۰ میلادی و یکی از بهترین فیلم‌های ابرقهرمانی می‌دانند.[۴۳][۷۰][۷۱] مانولا دارگیس از نیویورک تایمز نوشت که «این فیلم در میانه هنر و صنعت، شعر و سرگرمی شکل گرفته و بسیار عمیق‌تر و تاریک‌تر از هر فیلم کمیک‌بوکی دیگر در هالی‌وود است.»[۷۲] راجر ایبرت از شیکاگو سان-تایمز نوشت «شوالیه تاریکی فراتر از اقتباس و نسخه‌های پیشین گام نهاده و تراژدی مسحورکننده‌ای شده‌است.»[۷۳] شوالیه تاریکی در اکران، چندین رکورد زد.[۷۴] در آمریکای شمالی ۵۳۴٬۸۵۸٬۴۴۴ دلار و در دیگر کشورها، ۴۶۹٬۷۰۰٬۰۰۰ فروخت و فروش آن، روی‌هم‌رفته به ۱٬۰۰۴٬۵۵۸٬۴۴۴ دلار رسید.[۷۵] شوالیه تاریکی نخستین فیلمی بود که بخش‌هایی از آن با دوربین آی‌مکس ۱۵/۷۰ میلی‌متری فیلم‌برداری شد.[۷۶] در هشتاد و یکمین دوره اسکار، این فیلم نامزد دریافت هشت اسکار و برندۀ اسکار بهترین بازیگر مکمل مرد (هیت لجر) و اسکار بهترین تدوین صدا شد.[۷۷]

۲۰۱۰ به بعدویرایش

سرآغاز و شوالیه تاریکی برمی‌خیزد
 
کریستوفر نولان، ۲۰۱۳

بعد از موفقیت شوالیه تاریکی، وارنر برادرز با نولان برای ساخت فیلم سرآغاز قرارداد بست. نولان فیلم‌نامهٔ این اثر را به تنهایی نوشت و این فیلم را «اکشنی علمی‌تخیلی که در معماری ذهن واقع شده» توصیف کرد.[۷۸] پیش از اکران فیلم، منتقدانی همچون پیتر ترورس و لو لومنیک این را پیش کشیدند که آیا اعتماد نولان به هوش بینندگان فیلم، در گیشه به ضررش تمام خواهد شد یا نه.[۷۹] با حضور لئوناردو دی‌کاپریو در نقش اول، این فیلم در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۰ اکران شد و در گیشه و نظر منتقدان به موفقیت چشم‌گیری دست یافت.[۸۰] ریچارد روپر از شیکاگو سان-تایمز به فیلم «+A» داد و آن را یکی از بهترین فیلم‌های قرن خواند.[۸۱] مارک کرمد سرآغاز را بهترین فیلم ۲۰۱۰ نامید و گفت: «سرآغاز گواهی است بر این که مردم احمق نیستند، سینما آشغال نیست و این‌که هنر و بلک‌باستر با هم ترکیب شوند، امکان‌پذیر است.»[۸۲] جان دیویس اعلام کرد که این فیلم باعث خواهد شد استودیوها به سمت محتوای اورجینال بروند. «می‌توانم به شما قول بدهم که هم‌اکنون رؤسای استودیوها در حال دیدار هستند و به یکدیگر می‌گویند که برای فیلم‌های تابستانی نیاز به ایده‌های نو داریم، به مفاهیم اورجینال مثل سرآغاز احتیاج داریم.»[۸۳] این فیلم روی‌هم‌رفته ۸۲۰ میلیون دلار فروش داشت[۸۴] و نامزد هشت اسکار، از جمله بهترین فیلم شد. سرآغاز، اسکار بهترین فیلمبرداری، بهترین صداگذاری، بهترین تدوین صدا و بهترین جلوه‌های ویژه گرفت.[۸۵] نولان همچنین نامزد جوایز گلدن گلوب، انجمن کارگردانان، انجمن تهیه‌کنندگان و انجمن نویسندگان آمریکا شد.[۴۱] هنگامی که سرآغاز در مرحلهٔ پساتولید قرار داشت، نولان در مستند این سایه‌های فوق‌العاده (۲۰۱۱) که دربارهٔ اهمیت فیلم و ذخیرهٔ فیلم‌ها در فهرست ملی ثبت فیلم بود، ظاهر شد.[۸۶] او همچنین در مستند در کنار هم (۲۰۱۲) که دربارهٔ تاریخچه و اهمیت دو شیوهٔ فیلمبرداری بر روی فیلم و دیجیتال بود، حضور یافت.[۸۷]

۲۰۱۲ نولان سومین و آخرین فیلم بتمن، شوالیه تاریکی برمی‌خیزد، را کارگردانی و سه‌گانه‌اش را کامل کرد. اگرچه در ابتدا برای ساخت این فیلم تردید داشت، اما پس از این که با برادرش و دیوید اس. گویر داستانی برای آن نوشت، حس کرد که می‌تواند این مجموعه را با موفقیت به پایان برساند.[۸۸][۸۹] شوالیه تاریکی برمی‌خیزد در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۲ اکران شد و منتقدان آن را تحسین کردند. اندرو اوهیر از سالون نوشت: «اگر شوالیهٔ تاریکی برمی‌خیزد فیلمی فاشیستی است، مسلماً بهترین فیلم فاشیستی و تاریک‌ترین، هیجان‌انگیزترین و مشوش‌سازترین فیلمی است که تاکنون ساخته شده.»[۹۰] همانند قسمت قبلی، فیلم فروش خوبی در گیشه داشت و سیزدهمین فیلم تاریخ شد که از فروشش از ۱ میلیارد دلار می‌گذرد.[۹۱][۹۲] هنگام نمایش شبانهٔ این فیلم در یکی از سینماهای آرورا، کلرادو، فرد مسلحی به روی تماشاگران آتش گشود و ۱۲ نفر را کشت و ۵۸ نفر را زخمی کرد.[۹۳] نولان با انتشار بیانیه‌ای تأسفش را از این اتفاق ابراز کرد و آن را فاجعه‌ای غیرقابل تحمل خواند.[۹۴]

در جلسات بحث دربارهٔ داستان شوالیه تاریکی برمی‌خیزد گویر از ایده‌اش برای به تصویر کشیدن سوپرمن در دنیای مدرن با نولان سخن گفت.[۹۵][۹۶] نولان که تحت تأثیر آن قرار گرفته بود، ایدهٔ ساخت فیلم مرد پولادین (۲۰۱۳) را با برادران وارنر در میان گذاشت[۹۵] و این شرکت هم نولان را به عنوان تهیه‌کننده و گویر را به عنوان نویسندهٔ این فیلم استخدام کرد.[۹۷][۹۸] نولان برای کارگردانی این فیلم زاک اسنایدر را بر پایه فیلم‌های ۳۰۰ و نگهبانان و «استعداد ذاتی‌اش درباره ابرقهرمانان به عنوان شخصیت‌های واقعی» پیشنهاد کرد.[۹۹] این فیلم با بازی هنری کویل، ایمی آدامز و مایکل شنون اکران شد و بیش از ۶۶۰ میلیون دلار فروخت، گرچه منتقدان نظرات متفاوتی درباره‌اش داشتند.[۱۰۰][۱۰۱] نولان و توماس تهیه‌کنندگان اجرایی فیلم برتری بودند. این فیلم اولین فیلم بلند والی فیستر مدیر فیلمبرداری اکثر فیلم‌های نولان بود.[۱۰۲][۱۰۳] این فیلم که بر پایهٔ فیلم‌نامه‌ای از جک پگلن ساخته شده، دربارهٔ دو دانشمند است که برای ساخت ماشینی که ادراک و هوش جمعی دارد تلاش می‌کنند.[۱۰۴] برتری با بازی جانی دپ، ربکا هال و پل بتانی در ۱۸ آوریل ۲۰۱۴ منتشر شد و با نظر عموماً منفی‌ منتقدان روبه‌رو شد.[۱۰۵][۱۰۶]

میان‌ستاره‌ای و کارهای آینده

در ژانویه ۲۰۱۳، نولان اعلام کرد که او فیلم علمی‌تخیلی میان‌ستاره‌ای را کارگردانی خواهد کرد. پیش‌نویس‌های اولیهٔ فیلم‌نامه از جاناتان نولان بود و در اصل قرار بود استیون اسپیلبرگ آن را کارگردانی کند.[۱۰۷] این فیلم که بر پایهٔ نظریات کیپ تورن، فیزیکدان نظری ساخته شده، «ما را به سفر قهرمانانهٔ میان‌ستاره‌ای می‌برد که دورتر از ادراک علمی ماست.»[۱۰۸] متیو مک‌کانهی، ان هتوی، جسیکا چستین، بیل ایروین، الن برستین و مایکل کین در این فیلم بازی کرده‌اند و همچنین این فیلم، اولین همکاری نولان و هویته ون هویتما به‌شمار می‌رود. پارامونت پیکچرز و برادران وارنر تهیه‌کننده و توزیع‌کنندگان این فیلم بودند. میان‌ستاره‌ای ۵ نوامبر ۲۰۱۴ اکران شد و با نظر مثبت منتقدان روبه‌رو شد. همچنین فروش خوبی در گیشه داشت و جمعاً ۶۷۰ میلیون دلار فروخت.[۱۰۹][۱۱۰][۱۱۱] میان‌ستاره‌ای بیشتر برای دقیق بودنِ علمیِ بسیارش تحسین شد؛ تولید فیلم به دو مقالهٔ علمی انجامید و ژورنال آمریکایی فیزیک پیشنهاد کرد که این فیلم برای آموزش در دانشگاه‌ها به نمایش درآید.[۱۱۲] بنیاد فیلم آمریکا (AFI) میان‌ستاره‌ای را یکی از بهترین فیلم‌های ۲۰۱۴ نامید.[۱۱۳] در هشتاد و هفتمین دوره اسکار، این فیلم اسکار بهترین جلوه‌های ویژه گرفت و نامزد اسکار بهترین موسیقی متن، بهترین صداگذاری، بهترین تدوین صدا و بهترین طراحی صحنه شد.[۱۱۴]

نولان و توماس تهیه‌کنندگان اجرایی فیلم بتمن و سوپرمن: طلوع عدالت بودند. این فیلم دنبالهٔ مرد پولادین و دومین فیلم در دنیای سینمایی مشترک دی‌سی کامیکس است. به گفتهٔ چارلز روون، نولان، مشاور این پروژه بوده‌است.[۱۱۵]

دانکرک

فیلم دانکرک در تابستان ۲۰۱۷ اکران شد و درمجموع بیش از ۵۲۶٫۹ میلیون دلار در سراسر جهان فروخت. این فیلم نامزد ۸ اسکار شد و ۳ اسکار گرفت.

انگاشته

جدیدترین ساختهٔ کریستوفر نولان، انگاشته (tenet) است که یک اثر اکشن و عظیم است که اتفاقات آن در سراسر جهان روی می‌دهد و موضوع آن جاسوسی بین‌المللی و وارونگی زمان است. هویته ون هویتما، فیلمبردار فیلم دانکرک، بار دیگر با نولان در این فیلم همکاری کرد و فیلمبردار فیلم بود.

زندگی شخصی و وجههویرایش

 
نولان و همسرش اما توماس در ژانویهٔ ۲۰۱۱

نولان با اما توماس ازدواج کرده‌است که او را در ۱۹ سالگی در کالج دانشگاهی لندن ملاقات کرد.[۱۶][۲۳] توماس از سال ۱۹۹۷ به عنوان تهیه‌کننده در تمام فیلم‌های او کار کرده‌است.[۱۱۶][۱۱۷] این زوج چهار فرزند دارند و در لس آنجلس زندگی می‌کنند.[۱۱۸]

نولان که به ندرت برای فیلم‌هایش مصاحبه‌های تبلیغاتی می‌دهد، ترجیح می‌دهد سطح معینی از رمز و راز را در مورد آثارش حفظ کند.[۱۱۹] با امتناع از بحث در مورد زندگی شخصی خود،[۱۲۰] او احساس می‌کند که اطلاعات بیوگرافی بیش از حد دربارهٔ فیلم‌ساز از تجربه مخاطبانش می‌کاهد: «من در واقع نمی‌خواهم وقتی مردم فیلم‌ها را تماشا می‌کنند، من را در ذهن خود داشته باشند.» نویسنده استوارت جوی عقیده دارد که عدم تمایل نولان به صحبت دربارهٔ زندگی شخصی‌اش نشان‌دهنده میل به کنترل است، یکی از موضوعات تکرارشونده در آثار او.[۱۱۹]

نولان در سال ۲۰۰۳ در یک مهمانی در هالیوود توسط فیلم‌ساز همکار دیوید او. راسل مورد آزار فیزیکی قرار گرفت. گزارش شده‌است که راسل سر نولان را در دستش قفل کرده و دستش را دور گردن نولان حلقه کرده‌است.[۱۲۱][۱۲۲]

سبک فیلم‌سازیویرایش

الهام‌بخشیویرایش

نولان، کارگردانانی چون استنلی کوبریک،[۱۲۳][۱۲۴] ترنس مالیک،[۱۲۴] اورسن ولز،[۱۲۵] فریتس لانگ،[۱۲۶] نیکلاس روگ،[۱۲۶] سیدنی لومت،[۱۲۶] دیوید لین،[۱۲۷] ریدلی اسکات،[۲۶] تری گیلیام[۱۲۵] و جان فرانکن هایمر[۱۲۸] را الهام‌بخش خود دانسته‌است. همچنین بلید رانر (۱۹۸۲)، جنگ ستارگان (۱۹۷۷)، لورنس عربستان (۱۹۶۲)، محله چینی‌ها (۱۹۷۴) و ۲۰۰۱: ادیسه فضایی (۱۹۶۸) را فیلم‌های مورد علاقهٔ خود نامیده‌است.[۱۲۹]

نولان روایت‌های غیرخطی داستان‌های خود را از رمان واترلند نوشتهٔ گراهام سوئیفت الهام گرفته‌است.[۲۶]

فیلم‌شناسیویرایش

مقالهٔ اصلی: فیلم‌شناسی کریستوفر نولان
سال نام فیلم نمره در IMDb فروش گیشه(دلار آمریکا) ژانر جوایز و افتخارات
۱۹۹۸ تعقیب 7.5 ۴۸ هزار دلار درام و دلهره آور
  • جایزهٔ ببر از جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم روتردام[۱۳۰]
  • جایزهٔ سیاه و سفید اسلَم دَنس[۱۳۰]
۲۰۰۰ یادگاری 8.4 ۳۹٫۷ میلیون دلار نئو نوآر و روانشناس
  • جایزه ایندیپندنت اسپیریت برای بهترین بازیگر نقش مکمل زن
  • جایزهٔ مستقل اسپریت برای بهترین فیلم بلند
  • جایزهٔ سینمایی ام‌تی‌وی برای بهترین فیلم‌ساز تازه‌کار
  • جایزهٔ ادگار برای بهترین فیلم‌نامه
  • جایزهٔ سینمایی انتخاب منتقدان برای بهترین فیلم‌نامه
  • نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه غیرافتباسی و بهترین فیلم تدوین شده
  • و...[۱۳۱]
۲۰۰۲ بی‌خوابی 7.2 ۱۱۳٫۷ میلیون روانشناس و رازآلود
  • برنده جایزه ماه طلایی بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم جزیره فارو
  • نامزد دوربین طلایی جشنواره فیلم کن
  • نامزد جایزه ماه طلایی بهترین فیلم
  • نامزد بهترین فیلم مسابقه بین‌المللی جشنواره فیلم مار دل پلاتا[۱۳۲]
۲۰۰۵ بتمن آغاز می‌کند 8.2 ۳۷۴٫۲ میلیون ابرقهرمانی
  • جایزهٔ سینمایی ام‌تی‌وی برای بهترین قهرمان[۱۳۳]
۲۰۰۶ پرستیژ 8.5 ۱۰۹٫۷ میلیون دلهره آور روان‌شناختی
  • جایزه امپایر برای بهترین کارگردان
  • جایزه ماه واره برای بهترین DVD کلی
  • جایزه حلقه منتقدان فیلم لندن برای بهترین بازیگر مرد سال بریتانیا
  • جایزه SFX برای بهترین کارگردان فیلم[۱۳۴]
۲۰۰۸ شوالیه تاریکی 9 ۱٫۰۰۶ میلیارد ابرقهرمانی
  • جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
  • جایزه امپایر بهترین فیلم
  • جایزهٔ گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد نقش مکمل
  • جایزهٔ سینمایی ام‌تی‌وی برای بهترین آدم شرور در فیلم
  • جایزهٔ برگزیدهٔ مردم برای فیلم سینمایی محبوب
  • جایزهٔ بفتای بهترین بازیگر مرد مکمل
  • جایزهٔ انجمن بازیگران فیلم برای بهترین بازیگر مرد مکمل
  • جایزهٔ انجمن بازیگران فیلم برای بهترین گروه بدل‌کاری
  • جایزهٔ اسکار بهترین تدوین صدا
  • جایزهٔ برگزیدهٔ مردم برای شیمی روی پردهٔ محبوب[۱۳۵]
۲۰۱۰ تلقین 8.8 ۸۳۶٫۸ میلیون اکشن و علمی تخیلی
  • جایزهٔ سینمایی ام‌تی‌وی برای بهترین اجرای ترسناک
  • جایزه امپایر بهترین فیلم
  • جایزهٔ اسکار بهترین جلوه‌های تصویری.
  • جایزهٔ اسکار بهترین فیلم‌برداری[۱۳۶]
۲۰۱۲ شوالیه تاریکی برمی‌خیزد 8.4 ۱٫۰۸۱ میلیارد ابرقهرمانی
  • فیلم سال بنیاد فیلم آمریکا
  • جایزه برگزیده نوجوانان برای بازیگر زن برگزیده: اکشن
  • جایزه Saturn برای بهترین بازیگر نقش مکمل زن
  • جایزه انجمن منتقدان فیلم مرکزی اوهایو برای بازیگر سال
  • جایزه تریلر طلایی برای بهترین نمایش
  • جایزه موسیقی فیلم BMI[۱۳۷]
۲۰۱۴ میان‌ستاره‌ای 8.6 ۷۰۱٫۸ میلیون علمی تخیلی و حماسی
  • جایزه اسکار بهترین جلوه های تصویری
  • جایزه امپایر بهترین فیلم
  • جایزه بهترین جلوه های ویژه تصویری
  • جایزه انتخابی انتخابی برای بهترین فیلم علمی-تخیلی/ترسناک
  • جایزه امپایر برای بهترین کارگردان
  • جایزه MVP انتخاب منتقدان[۱۳۸]
۲۰۱۷ دانکرک 7.8 ۵۲۶٫۹ میلیون جنگی
  • جایزه بهترین صدا
  • جایزه اسکار بهترین میکس صدا
  • جایزه اسکار بهترین فیلم
  • جایزه اسکار بهترین صدا
  • جشنواره فیلم باندونگ برای فیلم های وارداتی
  • دیوید دی دوناتلو برای بهترین فیلم خارجی
  • جایزه انتخابی انتخابی برای بهترین تدوین
  • جایزه ماه واره برای بهترین صدا (تدوین و میکس)
  • جایزه بین المللی AACTA برای بهترین کارگردانی
  • Fotogramas de Plata برای بهترین فیلم خارجی
  • جایزه گائودی برای بهترین فیلم اروپایی
  • جایزه فیلم های ورزشی نیکان برای بهترین فیلم خارجی[۱۳۹]
۲۰۲۰ تنت 7.3 ۳۶۳٫۱ میلیون علمی تخیلی ، اکشن و دلهره‌آور
  • جایزه اسکار بهترین جلوه های تصویری
  • جایزه بهترین جلوه های ویژه تصویری
  • جشنواره فیلم باندونگ برای فیلم های وارداتی
  • جایزه ستلایت برای بهترین جلوه های ویژه
  • جایزه انتخاب‌های سینمایی برای بهترین جلوه‌های تصویری
  • جوایز ADG Excellence in Production Design - فیلم فانتزی[۱۴۰]
۲۰۲۳ اوپنهایمر حماسی و زندگینامه‌

منابعویرایش

  1. ↑ "Christopher Nolan". Time (به انگلیسی). 2015-04-15. Retrieved 2021-10-09.
  2. ↑ The London Gazette: (Supplement) no. 62507. p. . 29 December 2018.
  3. ↑ "Time, Memory & Identity: The Films of Christopher Nolan". Grin – Master's Thesis written by Stuart Joy. 2009. Archived from the original on 1 February 2014. Retrieved 17 January 2014.
  4. ↑ Parks, Erin Hill (June 2011). "Identity Construction and Ambiguity in Christopher Nolan's Films". Widescreenjournal. Archived from the original on 25 April 2012. Retrieved 11 September 2019.
  5. ↑ "The Fictional Christopher Nolan". University of Texas Press. Archived from the original on 5 October 2013. Retrieved 5 October 2013.
  6. ↑ "Christopher Nolan Uncut: On 'Interstellar,' Ben Affleck's Batman, and the Future of Mankind". The Daily Beast. Archived from the original on 30 July 2017. Retrieved 15 August 2017.
  7. ↑ D'Angelo, Mike. "The rational wonders of Christopher Nolan". The Dissolve. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 11 September 2016.
  8. ↑ Shone, Tom (4 November 2014). "Christopher Nolan: the man who rebooted the blockbuster". The Guardian. Archived from the original on 22 January 2015. Retrieved 24 January 2015.
  9. ↑ "Interstellar's sound 'right for an experimental film', says Nolan". The Guardian. Archived from the original on 17 November 2014. Retrieved 29 July 2013.
  10. ↑ Nathan 2022, pp. 12–13.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Mooney 2018, p. 4.
  12. ↑ Nathan 2022, pp. 116, 159.
  13. ↑ Nathan 2022, p. 159.
  14. ↑ Nathan 2022, pp. 11, 16.
  15. ↑ Purcell, Andrew (4 November 2014). "Christopher Nolan's Interstellar brings back the Spielberg-style family blockbuster". The Sydney Morning Herald. Archived from the original on 9 December 2022. Retrieved 9 December 2022.
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Lawrence, Will (19 July 2012). "Christopher Nolan interview for Inception". The Daily Telegraph. Archived from the original on 17 November 2013. Retrieved 3 January 2014. (نیازمند آبونمان)
  17. ↑ Shone 2020, p. 26.
  18. ↑ Mooney 2018, p. 156.
  19. ↑ Mooney 2018, p. 5.
  20. ↑ Shone 2020, p. 48.
  21. ↑ Mooney 2018, p. 6.
  22. ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ ۲۲٫۳ Tempest, M. I was there at the Inception of Christopher Nolan's film career The Guardian film blog, 24 February 2011; retrieved 21 September 2011.
  23. ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ "Wally Pfister ASC on Christopher Nolan's Inception". thecinematographer.info. 2010. Archived from the original on 11 April 2012. Retrieved 12 February 2013.
  24. ↑ "Doodlebug by Christopher Nolan". Cinema16. Archived from the original on 4 April 2020. Retrieved 19 October 2012.
  25. ↑ Pulver, Andrew (15 June 2005). "He's not a god - he's human". The Guardian. Retrieved 23 December 2013.
  26. ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ ۲۶٫۲ ۲۶٫۳ Ressner, Jeffrey (Spring 2012). "The Traditionalist". DGA Quarterly. Retrieved 22 August 2012.
  27. ↑ "The Man behind the Mask". UCL. 8 December 2008. Retrieved 12 February 2013.
  28. ↑ "Interview with Christopher Nolan" بایگانی‌شده در ۵ مه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine. Metro; retrieved 10 April 2011.
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Duncker, Johannes (6 June 2002). "The Making of Following". christophernolan.net. Archived from the original on 13 May 2008. Retrieved 12 February 2013.
  30. ↑ Tobias, S. Interview: Christopher Nolan, avclub.com, 5 June 2002; retrieved 13 September 2011.
  31. ↑ "Tiger Awards Competition: previous winners". International Film Festival Rotterdam. Retrieved 12 February 2013.
  32. ↑ "Awards for Following". IMDB; retrieved 25 June 2013.
  33. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Timberg وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  34. ↑ "Criterion – Following". Criterion. Retrieved 12 February 2013.
  35. ↑ Mottram, p. 176.
  36. ↑ Mottram, p. 177.
  37. ↑ Mottram, p. 62–4.
  38. ↑ Morgenstern, Joe. "Hero With No Memory Turns 'Memento' Into Unforgettable Trip". The Wall Street Journal. Retrieved 21 January 2014.
  39. ↑ Conard (2007) p.35.
  40. ↑ "Memento". Box Office Mojo. Retrieved 18 January 2014.
  41. ↑ ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ "Christopher Nolan awards". The New York Times. Retrieved 26 March 2014.
  42. ↑ Session Timeout – Academy Awards® Database بایگانی‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine (29 January 2010); retrieved 26 November 2011.
  43. ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ "Film Critics Pick the Best Movies of the Decade". Metacritic. 3 January 2010. Retrieved 4 September 2012.
  44. ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ "'Memento' recognition landed Christopher Nolan in the director's chair for big-budget 'Insomnia'". Retrieved 5 June 2013.
  45. ↑ deWaard, Tait (2013), p. 49.
  46. ↑ "Insomnia". Rotten Tomatoes. Retrieved 18 January 2014.
  47. ↑ "Insomnia". Box Office Mojo. Retrieved 18 January 2014.
  48. ↑ Ebert, Roger (May 24, 2002). "Insomnia review". rogerebert.com. Retrieved February 18, 2015.
  49. ↑ Paul Weedon. "Erik Skjoldbærg on 'Pioneer'". Grolsch Filmworks. Retrieved 2013-10-30.
  50. ↑ Schickel, Richard (May 19, 2002). "Sleepless in Alaska". The Hollywood Reporter. Retrieved February 16, 2015.
  51. ↑ "The Best Movies Never Made". Raindance. 2 May 2013. Archived from the original on 7 July 2015. Retrieved 9 May 2013.
  52. ↑ "Christopher Nolan Says His Howard Hughes Film Is Dead, But He'd Still Like To Do A Bond Film at Some Point". Indiwire. Archived from the original on 27 May 2013. Retrieved 9 May 2013.
  53. ↑ Jagernauth, Kevin. "Trivia: When Christopher Nolan First Came To Warner Bros. , He Was Offered 'Troy' To Direct". The Playlist. Archived from the original on 13 August 2014. Retrieved 12 August 2014.
  54. ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ "Christopher Nolan looks back over the Dark Knight trilogy in this extended interview". Filmcomment. Retrieved 27 June 2013.
  55. ↑ "Insomnia". Rotten Tomatoes. Retrieved 18 January 2014.
  56. ↑ "The Complicated Legacy of Batman Begins". The Atlantic. Retrieved 10 June 2015.
  57. ↑ Shawn Adler (14 August 2008). "He-Man' Movie Will Go Realistic: 'We're Not Talking About Putting Nipples On The Trapjaw Suit". Archived from the original on 2 September 2008. Retrieved 8 April 2013.
  58. ↑ "Christopher Nolan Season at BFI Southbank in July 2012" (PDF). British Film Institute. Retrieved 31 March 2014.
  59. ↑ "Batman Begins (2005)". Box Office Mojo. Retrieved 19 October 2012.
  60. ↑ "Batman Begins". The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Archived from the original on 15 April 2013. Retrieved 23 October 2012.
  61. ↑ "Batman Begins". BAFTA-Awards Database. Retrieved 23 October 2012.
  62. ↑ "Interview about The Prestige". Christopher-priest.co.uk. Retrieved 15 October 2012.
  63. ↑ Jeff Goldsmith (October 28, 2006). "The Prestige Q&A: Interview with Jonathan Nolan". Creative Screenwriting Magazine Podcast (Podcast). Creative Screenwriting. Retrieved July 24, 2007.[پیوند مرده]
  64. ↑ "Nolan wants 'Prestige'". Variety. Retrieved 9 May 2013.
  65. ↑ "The Prestige (2006)". Box Office Mojo; retrieved 10 April 2011.
  66. ↑ Murray, Noel. (3 December 2009) The best films of the '00s|Best of the Decade. The A.V. Club; retrieved 26 January 2011.
  67. ↑ "The Prestige". The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Archived from the original on 15 April 2013. Retrieved 23 October 2012.
  68. ↑ Garth Franklin (31 July 2006). "It's Official: "Batman 2" Gets A Title". DarkHorizons. Retrieved 9 March 2007.
  69. ↑ "The Dark Knight: The Original Feature". Empire. Retrieved 23 December 2013.
  70. ↑ "The 50 Best Movies of the Decade (2000–2009)". Paste. 3 November 2009. Archived from the original on 17 اكتبر 2017. Retrieved 14 December 2011. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  71. ↑ "Review of the Decade – Year-By-Year: Empire's Films Of The Decade". Empire. Retrieved 4 September 2012.
  72. ↑ Manohla Dargis (18 July 2008). "The Dark Knight-Showdown in Gotham Town". The New York Times. Retrieved 21 January 2014.
  73. ↑ Roger Ebert (16 July 2008). "The Dark Knight". Chicago Sun-Times. Archived from the original on 2 January 2012. Retrieved 21 January 2014.
  74. ↑ Brooks Barnes (28 July 2008). "Dark Knight Wins Again at Box Office". The New York Times. Retrieved 21 January 2014.
  75. ↑ "The Dark Knight (2008)". Box Office Mojo. Retrieved 17 November 2012.
  76. ↑ "Warner Bros and Christopher Nolan Break New Ground with The Dark Knight". About. Archived from the original on 1 August 2017. Retrieved 19 October 2013.
  77. ↑ "The Oscars 2009". BBC News.
  78. ↑ Fleming, Michael (11 February 2009). "Nolan tackles 'Inception' for WB". Variety. Retrieved 2 April 2009.
  79. ↑ Miller, Jenni (24 June 2010). "Will 'Inception' Be Too Smart for Audiences?". Moviefone. Retrieved 10 January 2013.
  80. ↑ "Warner Bros. Keeping INCEPTION in Oscar-voters' Minds with "New" Behind-the-Scenes Featurette". Collider.com. 2010. Retrieved 15 June 2013.
  81. ↑ Roeper, Richard. "Inception Review". Chicago Sun-Times. Archived from the original on 18 July 2010. Retrieved July 21, 2010.
  82. ↑ Kermode, Mark (24 December 2010). Kermode Uncut: My Top Five Films of the Year. BBC. Event occurs at 5:05. Retrieved 21 January 2014.
  83. ↑ Schuker, Lauren (16 July 2010). "Studios Root for 'Inception'". The Wall Street Journal. Retrieved 10 January 2013.
  84. ↑ "Inception (2010)". Box Office Mojo. Retrieved 2 November 2012.
  85. ↑ "2011 Academy Awards Nominations and Winners". The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Archived from the original on 15 April 2013. Retrieved 8 August 2012.
  86. ↑ "These Amazing Shadows Are Unveiled at Sundance 2011". The Wall Street Journal. Retrieved 11 February 2014.
  87. ↑ Mintzer, Jordan. "Side by Side: Berlin Film Review". The Hollywood Reporter. Retrieved 11 February 2014.
  88. ↑ Bettinger, Brendan (10 March 2010). "Christopher Nolan Speaks! Updates on Dark Knight Sequel and Superman Man of Steel". Collider.com. Retrieved 10 March 2010.
  89. ↑ Boucher, Geoff (27 October 2010). "Christopher Nolan reveals title of third Batman film and that 'it won't be the Riddler'". Los Angeles Times. Retrieved 27 October 2010.
  90. ↑ ""The Dark Knight Rises": Christopher Nolan's evil masterpiece". Salon. July 18, 2012. Retrieved July 4, 2013. {{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in: |work= (help)
  91. ↑ Box Office Mojo: Index Christopher Nolan; retrieved 13 September 2012
  92. ↑ McClintock, Pamela (2 September 2012). "Box Office Milestone: 'Dark Knight Rises' Crosses $1 Billion Worldwide". The Hollywood Reporter. Retrieved 17 November 2012.
  93. ↑ Brown, Jennifer. "12 shot dead, 58 wounded in Aurora movie theater during Batman premier". Denver Post. Retrieved 13 January 2012.
  94. ↑ "Christopher Nolan on Theater Shooting: 'I Would Like to Express Our Profound Sorrow'". Retrieved 13 January 2012.
  95. ↑ ۹۵٫۰ ۹۵٫۱ "Christopher Nolan on Batman and Superman". Superhero Hype!. 4 June 2010. Retrieved 2 December 2010.
  96. ↑ Outlaw, Kofi. "Chris Nolan Talks Superman Reboot & Batman 3". screenrant.com. Retrieved June 11, 2013.
  97. ↑ Finke, Nikki; Fleming, Mike (9 February 2010). "It's A Bird! It's A Plane! It's Chris Nolan! He'll Mentor Superman 3.0 And Prep 3rd Batman". Deadline. Archived from the original on 21 March 2011. Retrieved 3 December 2010.
  98. ↑ Schuker, Lauren A. E. (22 August 2008). "Warner Bets on Fewer, Bigger Movies". The Wall Street Journal. Archived from the original on 21 March 2011. Retrieved 22 October 2008.
  99. ↑ Itzkoff, Dave (22 May 2013). "Alien, Yet Familiar". The New York Times. Retrieved 22 May 2013.
  100. ↑ "Man of Steel Reviews – Metacritic". Metacritic. Retrieved 12 June 2013.
  101. ↑ "Man of Steel score – Critics' Choice". Broadcast Film Critics Association. Archived from the original on 10 June 2013. Retrieved 25 June 2013.
  102. ↑ Kit, Borys (13 June 2012). "Christopher Nolan to Exec Produce Wally Pfister's Directorial Debut". The Hollywood Reporter. Retrieved 23 October 2012.
  103. ↑ Zeitchik, Steven (10 January 2014). "'Transcendence' into directing for cinematographer Wally Pfister". The Los Angeles Times. Retrieved 10 January 2014.
  104. ↑ "Wally Pfister Says 'The Avengers' Is "Appalling", Teases His Directorial Debut Is A Sci-Fi Film". Indiewire. Archived from the original on 19 October 2012. Retrieved 23 October 2012.
  105. ↑ Staff (24 April 2013). "Warner Bros Dates Adam Sandler-Drew Barrymore Pic 'Blended', Shifts 'Transcendence'". Deadline. Retrieved 9 May 2013.
  106. ↑ "Transcendence (2014)". Rotten Tomatoes. Retrieved April 16, 2014.
  107. ↑ "Christopher Nolan's 'Interstellar': 'Dark Knight Rises' Director Lines Up Next Project". Huffington Post. 9 January 2013. Retrieved 13 January 2013.
  108. ↑ Jagernauth, Kevin (10 January 2013). "Christopher Nolan's Merging An Original Idea With Jonah Nolan's Old Screenplay For 'Interstellar'". The Playlist. Archived from the original on 12 January 2013. Retrieved 13 January 2013.
  109. ↑ Christopher Nolan's 'Interstellar' To Be Paramount–Warner Bros Co-Production And Joint Distribution
  110. ↑ "Interstellar Reviews". metacritic.com. Metacritic. Retrieved November 13, 2014.
  111. ↑ "Interstellar (2014)". Box Office Mojo. Retrieved January 12, 2015.
  112. ↑ "Interstellar 'should be shown in school lessons'". BBC. Retrieved 23 June 2015.
  113. ↑ Kilday, Gregg (December 9, 2014). "AFI List of Top 10 Films Expands to Include 11". The Hollywood Reporter. Retrieved January 22, 2015.
  114. ↑ "Oscars 2015: See the Full List of Nominees". Time. January 15, 2015. Retrieved January 16, 2015.
  115. ↑ "Charles Roven: Ben Affleck "Was the First Guy We Went to" for Batman Role". The Hollywood Reporter. Retrieved 13 October 2014.
  116. ↑ "The Z to A of Christopher Nolan". Empire. Archived from the original on 24 September 2015. Retrieved 18 January 2014.
  117. ↑ "Meet the women behind Hollywood's iconic filmmakers". WTVD. 10 March 2016. Archived from the original on 17 December 2022. Retrieved 17 December 2022.
  118. ↑ Jolin, Dan (18 August 2020). "Empire 30: My Experiences on Christopher Nolan's Movie Sets". Empire. Archived from the original on 22 September 2022. Retrieved 13 December 2022.
  119. ↑ ۱۱۹٫۰ ۱۱۹٫۱ Joy 2015, p. 3.
  120. ↑ Lewis-Kraus, Gideon (30 October 2014). "The Exacting, Expansive Mind of Christopher Nolan". The New York Times. Archived from the original on 16 May 2016. Retrieved 6 March 2016.
  121. ↑ Waxman, Sharon (19 September 2004). "The Nudist Buddhist Borderline-Abusive Love-In". The New York Times. Archived from the original on 14 October 2022. Retrieved 27 December 2022.
  122. ↑ Zhan, Jennifer (5 October 2022). "A Timeline of the Allegations Against Amsterdam Director David O. Russell". Vulture. Archived from the original on 26 December 2022. Retrieved 27 December 2022.
  123. ↑ Jensen, Jeff (6 April 2013). "To 'Room 237' and Beyond: Exploring Stanley Kubrick's 'Shining' influence with Christopher Nolan, Edgar Wright, more". Article. Entertainment Weekly. Archived from the original on 8 January 2015. Retrieved 27 January 2015.
  124. ↑ ۱۲۴٫۰ ۱۲۴٫۱ "A Conversation with Christopher Nolan". Digital Cinema Report. February 2010. Archived from the original on 15 March 2011. Retrieved 20 April 2013.
  125. ↑ ۱۲۵٫۰ ۱۲۵٫۱ Lawrence, Will (19 July 2012). "Christopher Nolan Interview for Inception". The Telegraph. London. Retrieved 16 May 2013.
  126. ↑ ۱۲۶٫۰ ۱۲۶٫۱ ۱۲۶٫۲ Vejvoda, Jim (30 July 2012). "Chris Nolan's Dark Knight Rises Movie Influences". IGN. Retrieved 20 April 2013.
  127. ↑ "The Dark Knight Rises': Bring on the 'Knight". Entertainment Weekly. Archived from the original on 2 December 2013. Retrieved 29 January 2013.
  128. ↑ "The Unofficial Christopher Nolan Website/Biography" بایگانی‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. christophernolan.net; retrieved 15 June 2013.
  129. ↑ "Christopher Nolan's recommends". DirectorsRecommend. 2001. Archived from the original on 11 January 2013. Retrieved 29 January 2013.
  130. ↑ ۱۳۰٫۰ ۱۳۰٫۱ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۲.
  131. ↑ «imdb|Memento».
  132. ↑ «imdb|Insomnia».
  133. ↑ «imdb|Batman Begins».
  134. ↑ «imdb|The Prestige».
  135. ↑ «imdb|The Dark Knight».
  136. ↑ «imdb|Inception».
  137. ↑ «imdb|The Dark Knight Rises».
  138. ↑ «imdb|Interstellar».
  139. ↑ «imdb|Dunkirk».
  140. ↑ «imdb|Tenet».

پیوند به بیرونویرایش


خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «persian-alpha» وجود دارد، اما برچسب <references group="persian-alpha"/> متناظر پیدا نشد. ().

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=کریستوفر_نولان&oldid=37190528»