پرلیکَن (انگلیسی: Perlecan) که با نام‌های «پروتئوگلیکان ۲ هپاران سولفات» (HSPG2) و «پروتئین مرکزی پروتئوگلیکان هپاران سولفات مختص به غشای پایه» هم شناخته می‌شود، پروتئینی است که در انسان توسط ژن «HSPG2» کُد می‌شود.[۴][۵][۶]

HSPG2
ساختارهای موجود
PDBجستجوی هم‌ساخت‌شناسی: PDBe RCSB
معین‌کننده‌ها
نام‌های دیگرHSPG2, HSPG, PLC, PRCAN, SJA, SJS, SJS1, heparan sulfate proteoglycan 2
شناسه‌های بیرونیOMIM: 142461 MGI: 96257 HomoloGene: 68473 GeneCards: HSPG2
هم‌ساخت‌شناسی
گونه‌هاانسانموش
Entrez
آنسامبل
یونی‌پروت
RefSeq (mRNA)

NM_005529، XM_011541318، XM_017001120، XM_017001121، XM_017001122، XM_047419080، XM_047419090، XM_047419091 NM_001291860، NM_005529، XM_011541318، XM_017001120، XM_017001121، XM_017001122، XM_047419080، XM_047419090، XM_047419091

XM_006538575، XM_030253229، XM_036163696 NM_008305، XM_006538575، XM_030253229، XM_036163696

RefSeq (پروتئین)

NP_005520، XP_011539620، XP_016856609، XP_016856610، XP_016856611 NP_001278789، NP_005520، XP_011539620، XP_016856609، XP_016856610، XP_016856611

XP_006538638، XP_030109089، XP_036019589 NP_032331، XP_006538638، XP_030109089، XP_036019589

موقعیت (UCSC)ن/مChr : 137.2 – 137.3 Mb
جستجوی PubMed[۲][۳]
ویکی‌داده
مشاهده/ویرایش انسانمشاهده/ویرایش موش

این پروتئین بزرگ، ۵ دومِـین دارد که به اجزای گوناگونی از ماتریکس برون‌یاخته‌ای و مولکول‌های سطحِ سلول اتصال می‌یابد.[۷]

پرلیکَن توسط سلول‌های لایهٔ درونی رگ‌ها و همچنین عضلات صاف تولید می‌شود و در ماتریکس برون‌یاخته‌ای ذخیره می‌شود.

پرلیکَن احتمالاً در رشد و گسترش برخی انواع سرطان‌ها نقش دارد و پژوهش‌هایی در این زمینه در حال انجام است.

سطح این مولکول پروتئینی در برخی بیماری‌ها نظیر دیابت، تصلب شرایین و التهاب مفصل کاهش می‌یابد. پرلیکَن نقش مهمی در حفظِ سدِ تصفیه‌کنندهٔ کلیوی دارد[۸] و کاهش آن در غشای پایهٔ گلومرول‌های کلیه در بروز «آلبومینوری دیابتی» (دفع پروتئین آلبومین از کلیه) بسیار مؤثر است.

پژوهش‌ها نشان داده‌است که این پروتئین در برابر تصلب شرایین نقش محافظتی دارد.[۹][۱۰]

جهش در ژن سازندهٔ پرلیکَن موجب بروز نوعی بیماری ژنتیکی نادر به‌نام سندرم شوارتس-جمپل می‌گردد.[۶]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ GRCm38: Ensembl release 89: ENSMUSG00000028763 - Ensembl, May 2017
  2. "Human PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
  3. "Mouse PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
  4. "Entrez Gene: HSPG2 heparan sulfate proteoglycan 2".
  5. Kallunki P, Eddy RL, Byers MG, Kestilä M, Shows TB, Tryggvason K (October 1991). "Cloning of human heparan sulfate proteoglycan core protein, assignment of the gene (HSPG2) to 1p36.1----p35 and identification of a BamHI restriction fragment length polymorphism". Genomics. 11 (2): 389–96. doi:10.1016/0888-7543(91)90147-7. PMID 1685141.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Arikawa-Hirasawa E, Le AH, Nishino I, Nonaka I, Ho NC, Francomano CA, Govindraj P, Hassell JR, Devaney JM, Spranger J, Stevenson RE, Iannaccone S, Dalakas MC, Yamada Y (May 2002). "Structural and functional mutations of the perlecan gene cause Schwartz-Jampel syndrome, with myotonic myopathy and chondrodysplasia". Am. J. Hum. Genet. 70 (5): 1368–75. doi:10.1086/340390. PMC 447613. PMID 11941538.
  7. Iozzo RV (1994). "Perlecan: a gem of a proteoglycan". Matrix Biol. 14 (3): 203–8. doi:10.1016/0945-053X(94)90183-X. PMID 7921536.
  8. Conde-Knape K (2001). "Heparan sulfate proteoglycans in experimental models of diabetes: a role for perlecan in diabetes complications". Diabetes Metab. Res. Rev. 17 (6): 412–21. doi:10.1002/dmrr.236. PMID 11757076.
  9. Pillarisetti S (2000). "Lipoprotein modulation of subendothelial heparan sulfate proteoglycans (perlecan) and atherogenicity". Trends Cardiovasc. Med. 10 (2): 60–5. doi:10.1016/S1050-1738(00)00048-7. PMID 11150731.
  10. Segev A, Nili N, Strauss BH (2004). "The role of perlecan in arterial injury and angiogenesis". Cardiovasc. Res. 63 (4): 603–10. doi:10.1016/j.cardiores.2004.03.028. PMID 15306215.

پیوند به بیرون

ویرایش