ارشد سنا (به لاتین: Princeps Senatus) نخستین و مقدم‌ترین عضو سنای روم بود. وی سخنران رسمی سنا بود و حق داشت اول از همه رأی دهد و بر رأی دیگر اعضای سنا نیز تأثیر گذارَد. او نه بر اساس تولد (وراثت) و نه سن و سال یا خدمات سیاسی‌اش، بلکه صرفاً بر پایه شخصیّت خود که دارای فضایل اخلاقی والا بود انتخاب می‌شد.

ارشدیت سنا منصبی مادام‌العمر نبود. او هر پنج سال از سوی دو کنسور انتخاب می‌شد. گقتنی است که یک کنسور می‌توانست ارشد سنای قبلی را برای پنج سال دیگر ابقا کند. او می‌بایست یک پاتریسی می‌بود. در هر مورد این منصب دارای اقتدار قابل‌توجهی بود.

با تأسیس امپراتوری روم در سده اول پیش از میلاد، امپراتور روم طبیعتاً فرد مقدم سنا بود. اکتاویانوس آگوستوس هنگامی‌که برای اولین‌بار منصب کنسوری را در ۲۸ قبل از میلاد عهده‌دار شد، خود را «ارشد سنا» نامید.

از سال ۲۷ قبل از میلاد که امپراتوری روم تأسیس شد، اصطلاحات امپراتور[یادداشت ۱] و ارشد سنا معادل یکدیگر بودند.

با وجود آن‌که مقام ارشدیت سنا در سلسله مناصب گنجانیده نشده‌بود و از ایمپریوم (اقتدار عالیه) برخوردار نبود امّا اعتبار و احترام بالایی برای سناتوری که صاحب این عنوان بود را به همراه داشت.

لیست ارشدهای سنا در دوران جمهوری ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

یادداشت‌ها ویرایش

  1. به لاتین Imperator، ایمپراتور

منابع ویرایش