پمولین (انگلیسی: Pemoline) یک داروی محرک از خانوادهٔ «۴-اُکسازولیدینون» است که نخستین بار در سال ۱۹۱۳ میلادی ساخته شد،[۱] اما اثرات دارویی‌اش را تا دههٔ ۱۹۳۰ میلادی نمی‌شناختند.[۲] پمولین را با نام‌های تجاری مختلف برای درمان اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی (ADHD) و حمله خواب استفاده می‌کردند و جزء داروهای کلاس ۴ محرک عصبی (غیر مخدر) محسوب می‌شود.[۳]

پمولین
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریCylert
AHFS/Drugs.comMicromedex Detailed Consumer Information
روش مصرف داروخوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی۵۰٪ متصل به پروتئین‌های پلاسما
متابولیسمکبدی
نیمه‌عمر حذف۱۲ ساعت
دفع?
شناسه‌ها
  • (RS)-2-amino-5-phenyl-1,3-oxazol-4(5H)-one
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.016.763 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC9H8N2O2
جرم مولی176.172 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
دست‌سانی مخلوط راسمیک
  • O=C2\N=C(/OC2c1ccccc1)N
  • InChI=1S/C9H8N2O2/c10-9-11-8(12)7(13-9)6-4-2-1-3-5-6/h1-5,7H,(H2,10,11,12) ✔Y
  • Key:NRNCYVBFPDDJNE-UHFFFAOYSA-N ✔Y
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

این دارو به‌سبب خطر ایجاد نارسایی کبدی در کودکان دیگر مورد تأیید سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا نیست و از بازار دارویی این کشور جمع‌آوری شده‌است.

مکانیسم اثر

ویرایش

پمولین را یک دوپامینرژیک می‌دانند اما نحوهٔ دقیق عملکرد آن هنوز مشخص نشده‌است.[۴] این دارو از سد خونی مغزی می‌گذارد و نقش دوپامین را بازی می‌کند اما اثری بر دوپامین درون‌زاد بدن ندارد. از آنجایی که این دارو اثری بر گیرنده‌های آدرنالین ندارد، یک داروهای مقلد سمپاتیک نیست و عوارض جانبی آنها همچون خشکی دهان، کاهش اشتها، افزایش فشار خون، تندتپشی، انقباض عضلات صاف، فشار بر روی قلب، گشاد شدن مردمک چشم‌ها و بی‌خوابی را ندارد. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که پمولین اثرات نوتروپیک در مراکز حافظهٔ مغز دارد و قدرت حافظه را بیشتر و ساخت آران‌ای را در مغز یاری می‌کند.

تداخلات دارویی

ویرایش

مصرف همزمان سایر محرک‌های عصبی و بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز در کسانی که پمولین استفاده می‌کنند، ممنوع است.

سمیت کبدی

ویرایش

در برخی بیماران، مصرف پمولین با سمیت کبدی مرتبط بوده‌است[۵] و به همین دلیل سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا توصیه می‌کند که آزمایش‌های کبدی در کسانی که با آن درمان می‌شوند، به‌طور منظم انجام شود.[۶] از سال ۱۹۷۵ تا کنون، ۲۱ مورد نارسایی کبد با پمولین مشاهده شده که ۱۳ مورد منجر به پیوند کبد و مرگ گردیده‌است. حدود ۱–۲٪ از مصرف‌کنندگان این دارو دچار افزایش سطح آنزیم‌های ترانس‌آمیناز کبدی می‌شوند. با عنایت به این موضوع که طی ۲۵ سال گذشته، تنها در ایالات متحده آمریکا و کانادا، بیش از ۲۰۰٬۰۰۰ کودک مبتلا به اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی و تعداد کمتری از بالغین و سالمندان جهت درمان سندرم خستگی مزمن و بی‌تفاوتی (آپاتی) تحت درمان با این دارو بوده‌اند، این تعداد عارضهٔ جدی کبدی به‌لحاظ آماری کم‌اهمیت است. با این حال، این عارضه ایدیوسینکراتیک و غیرقابل پیش‌بینی است و حتی بیماران گاهی برای ماه‌ها و سال‌ها بدون هیچ مشکلی دارو را مصرف می‌کنند، اما ناگهان دچار مسمومیت کبدی می‌شوند. برخی بیماران گاهی بدون هیچگونه افزایشی در آنزیم‌های کبدی، دچار نارسایی ناگهانی کبدی می‌شوند.[۷]

پمولین همچنان در ژاپن جهت درمان حمله خواب مصرف می‌شود، چرا که تاکنون گزارشی از سمیت کبدی در این کشور وجود نداشته و دوز مصرفی هم کمتر از آنی است که در ایالات متحده آمریکا تجویز می‌شد.[۸]

از سال ۲۰۰۵ میلادی آزمایشگاه ابوت و سازندگان ژنریک پمولین به‌سبب خطر مسمومیت کبدی آنرا از بازار آمریکا جمع‌آوری کردند.[۹]

مصرف بیش‌ازحد

ویرایش

در صورت اُوِردوز، علائم کُره‌آتتوز در بیمار ظاهر می‌شود.[۱۰]

پمولین از تغلیط و ترکیب اتیل ماندلیک اسید راسمیک با گوانیدین حاصل می‌شود.

 
ساخت پمولین: U.S. Patent ۲٬۸۹۲٬۷۵۳ DE 462077 

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Chemische Berichte,1913,vol.46, p. 2083
  2. Acta Academiae Aboensis, Series B: Mathematica et Physica, 1939, vol. 11, #14 p. 3,7
  3. Annual Estimates Of Requirements Of Narcotic Drugs, Manufacture Of Synthetic Drugs, Opium Production And Cultivation Of The بایگانی‌شده در دسامبر ۵, ۲۰۰۵ توسط Wayback Machine
  4. "Cylert (Pemoline)" (PDF). FDA. December 2002. Retrieved 15 February 2014.
  5. Marotta PJ, Roberts EA (May 1998). "Pemoline hepatotoxicity in children". J. Pediatr. 132 (5): 894–7. doi:10.1016/S0022-3476(98)70329-4. PMID 9602211.
  6. Willy ME, Manda B, Shatin D, Drinkard CR, Graham DJ (July 2002). "A study of compliance with FDA recommendations for pemoline (Cylert)". J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 41 (7): 785–90. doi:10.1097/00004583-200207000-00009. PMID 12108802.
  7. Etwel FA, Rieder MJ, Bend JR, Koren G (2008). "A surveillance method for the early identification of idiosyncratic adverse drug reactions". Drug Saf. 31 (2): 169–80. doi:10.2165/00002018-200831020-00006. PMID 18217792.
  8. Shader RI. Risk Evaluation and Mitigation Strategies (REMS), Pemoline, and What Is a Signal? Clin Ther. 2017 Apr;39(4):665-669. Shader, Richard I. (2017). "Risk Evaluation and Mitigation Strategies (REMS), Pemoline, and What is a Signal?". Clinical Therapeutics. 39 (4): 665–669. doi:10.1016/j.clinthera.2017.03.008. PMID 28366595.
  9. "Pemoline - Withdrawn due to liver toxicity risk". WHO Pharmaceuticals Newsletter (5). 2005.
  10. Stork CM, Cantor R (1997). "Pemoline induced acute choreoathetosis: case report and review of the literature". J. Toxicol. Clin. Toxicol. 35 (1): 105–8. doi:10.3109/15563659709001175. PMID 9022662.