پویانمایی

انیمیشن (به انگلیسی: Animation) یا پویانمایی، روشی سینمایی است که در آن تصاویر ثابت، طوری دستچین و مدیریت می‌شوند که به صورت پیوسته و پشت سر هم قرار می‌گیرند و زمانی که این تصاویر با سرعت خاصی اجرا شوند ، این توهم را به وجود می‌آورند که جسمی در حال حرکت است یا کاراکتری زنده است. به عبارتی فرایند ایجاد حرکاتی خیالی در تصاویر یا اشیاء غیرجاندار را انیمیشن می‌گویند.

انیمیشن می‌تواند در قالب رسانهٔ آنالوگ مانند «سینما و ویدئو» یا در رسانه‌های دیجیتال، «فرمتهای ویدئوی دیجیتال و GIF» باشد. برای نمایش انیمیشن می‌توان از تلویزیون، رایانه، پروژکتور یا فناوری‌های نو هم استفاده کرد. رایج‌ترین روش برای نمایش انیمیشن، سینما یا ویدئو است.

همه چیز در مورد انيميشن با پیدایش دوربین فیلمبرداری و تشکیل سالنهای سینما، یعنی از دهه ۱۸۹۰ شكل گرفت، زمانی كه هنر فيلم های صامت اولين روزهای اختراعش را مي گذارند و تا به حال نيز همچنان ادامه دارد.
در واقع کشفیات و اختراعات و یافته های در راستای متحرک کردن تصاویر و اشیا تا قبل از دهه‌ی آخر قرن نوزدهم را میتوان « تجربیاتی ارزشمند در زمینه‌ی ایجاد یا توهم حرکت » نام نهاد.

ریشه‌شناسی

پویانمایی توپ جهنده که تشکیل شده از شش فریم
و با سرعت ۱۰ فریم در ثانیه حرکت می‌کند

کلمه انیمیشن از کلمه لاتین animātiōn با ریشه animātiō به معنای زندگی بخشیدن گرفته شده‌است.

معنای اصلی کلمه Animation در زبان انگلیسی سرزنده است و بسیار قدیمی تر از معنی رسانه تصویر متحرک استفاده شده‌است.

پویانمایی واژهٔ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی به جای Animation در انگلیسی است.

فارسی زبانان واژهٔ کارتون را در مفهوم cartoon animation (نقاشی متحرک) می‌فهمند و بکار می‌برند و هر نوع نقاشی فکاهی و طنز دیگر را با عنوان کاریکاتور می‌شناسند.

فلسفه

وظیفه انیمیشن زمانی آغاز می‌شود که کار فیلم زنده (Live action) به اتمام رسیده باشد. مهم‌ترین وجه تمایز انیمیشن از فیلم واقعی اصل انتزاع و فراواقعی (سوررئالیستی) بودن انیمیشن است.
طنز و کمدی در انیمیشن نقش بسزایی دارد.
از آنجا که شخصیتهای کارتونی ریشه در هنر کاریکاتور دارند و با اغراق سر و کار دارد، طنز از ویژگی‌های ذاتی و ماهوی انیمیشن است.

کارتونها سرشار از آزادی هستند.
در پردازش شخصیت و فضای کارتون‌ها مطلقاً هیچ محدودیتی وجود ندارد.
شخصیتها می‌توانند کارهایی را انجام دهند که در دنیای واقعی امکان‌ناپذیر است. آنان می‌توانند با وجود جثه بزرگ از مسیرهای باریک رد شوند، بارها بمیرند و زنده شوند، به فضا سفر کنند و بدون نگرانی از سلامت هرچه می‌خواهند بخورند.

انیماتور

آب آیورکس در حال کشیدن میکی ماوس

به هنرمندی که تصاویر انیمیشن را خلق می‌کند انیماتور یا پویانما گفته می‌شود.

اغلب در انیمیشنهای قدیمی (traditional animation) فریم‌ها یک به یک عکسبرداری می‌شدند.
در انیمیشنهای جدید (modern animation) بیشتر انیماتورها ترجیح می‌دهند از کامپیوتر برای ساخت انیمیشن استفاده کنند که علاوه بر کاهش چشمگیر زمان تولید و کم کردن هزینه‌های ساخت انیمیشن، از نظر تصویری نیز تولیدات جذاب‌تری به همراه داشته‌است.
انیمیشن‌ها در فیلم‌ها و بازی‌های ویدیویی نیز استفاده می‌شوند. به عنوان مثال کارکتری مانند میکی ماوس توسط انیماتوری به نام آب آیورکس متحرکسازی شده و حتی ماریو، کاراکتر سری بازی‌های قارچ خور هم توسط یک انیماتور انیمت شده‌است .

انیمیشن‌های دیرین دیرین و خداوند لک‌لک‌ها را دوست دارد نمونه‌هایی از انیمیشن‌های ایرانی هستند.

تاریخچه

عصر نوسنگی، عصر برنز

غارنگاره‌های شو وِه در فرانسه
عصر نوسنگی
۳۰۰۰۰ سال قبل

انیمیشن بر اساس نقش سفالینه شهر سوخته

گلدان سفالی با تصویر معروف به اولین انیمیشن تاریخ
محل نگهداری موزه ملی ایران باستان

قدیمی‌ترین نمونه‌های تلاش برای بدست آوردن توهم حرکت در طراحی ایستا را می‌توان در نقاشی‌های دوران نوسنگی غارها پیدا کرد. در جایی که حیوانات با چندین شکل پای روی هم افتاده مجسم شده‌اند، که آشکارا کوششی برای رساندن احساس حرکت است.

سفالینه‌ای از محوطهٔ شهر سوخته سیستان متعلق به عصر مفرغ یافت شده‌است که نقوش روی این جام، تکراری هدفمند دارد و حرکت را نشان می‌دهد و شباهت با هنر انیمیشن امروزی دارد.

پیش از سینما

هیچ شخص معینی به عنوان مخترع هنر فیلم انیمیشن وجود ندارد، چرا که افراد بسیاری، پروژه‌های متعددی را که می‌توان به عنوان گونه‌های مختلف متحرک سازی مطرح کرد در زمان‌های تقریباً یکسانی انجام دادند:

• فَریب‌بین یا فناکیستوسکوپ(phenakistoscope)
• زنده‌گَرد یا زوتروپ(zoetrope)
• انیمیشن دفترچه‌ای یا فلیپ بوک(Flip book)
• توماتروپThaumatrope
• زوپراکسیسکوپZoopraxiscope
• فانوس جادوMagic lantern
• شهر فرنگRaree show

و ده‌ها اسباب‌بازی دیگر که در قرنهای ۱۸ و ۱۹ ابداع شدند از تجربهٔ تلاش در به حرکت درآوردن تصویر حکایت می‌کنند.

دوران صامت

فیلمساز فرانسوی ژرژ ملی‌یس، که سازنده جلوه‌های ویژه فیلم‌هایی مانند سفری به ماه بود، تکنیک‌های بسیاری در کارش استفاده می‌کرد که یکی از آن‌ها نگه داشتن چرخش فیلم دوربین، و پس از تغییر کوچکی در صحنه، سپس دوباره به چرخش درآوردن فیلم دوربین بود. این بسیار شبیه به ایده‌ای است که بعدها متحرکسازی استاپ موشن شد. ملیس به‌طور اتفاقی به این تکنیک دست یافت. هنگامی که او از اتوبوسی در حال رد شدن از جلوی دوربین فیلم می‌گرفت که دوربین خراب شد. هنگامی که دوربین تعمیر شد، درست زمانی که ملیس شروع به فیلم گرفتن کرد، تصادفاً یک اسب از جلوی دوربین رد شد. نتیجه آن بود که در فیلم به نظر می‌رسید که اتوبوس به یک اسب تبدیل می‌شود.

فانتازماگوریا ساخته امیل کول ۱۹۰۸

پدر انیمیشن آمریکایی، جیمز استوارت بلکتون است. توماس ادیسون او را با فیلمسازی آشنا کرد. بلکتون گرچه یک فیلمساز انگلیسی است، اولین انیمیشن را در آمریکا ساخت و اولین کسی بود که از تکنیک استاپ موشن استفاده کرد. در سال ۱۹۰۰ میلادی، او اولین انیمیشن بنام طراحی سحرآمیز The Enchanted Drawing را ساخت و در سال ۱۹۰۶ او فیلمی صامت ساخت که در آن نقاشی و تصاویر بر روی تخته سیاه با استفاده از فیلم با ۲۰ فریم در ثانیه ضبط شده‌اند. او آن را فازهای طنز آمیز از چهره‌های خنده دار نامید.

فلیکس گربه آفریده پت سولیوان ۱۹۱۹

در سال ۱۹۰۸ کاریکاتوریست فرانسوی، امیل کول اولین فیلم کاملاً انیمیشن با نام صحنه خیالات (فانتازماگوریا) را ساخت. او اولین فیلم کاملاً انیمیشن را در پاریس ساخت.

در ادامهٔ موفقیت‌های بلکتون و کول، هنرمندان متعدد دیگری شروع به تجربیاتی در انیمیشن کردند. از جمله وینسر مک‌کی که یک کارتونیست موفق روزنامه بود. او انیمیشنهای پرجزئیاتی ساخت که نیازمند تیم هنرمندان و توجهی طاقت فرسا به جزئیات بود. در هر فریم می‌بایست شخصیت‌ها دوباره انیمیت و پس زمینه نیز دوباره طراحی می‌شدند (پیپر انیمیشن). از برجسته‌ترین فیلم‌های مک‌کی می‌توان به نمو کوچولو ۱۹۱۱ Little Nemo, گرتی دایناسور ۱۹۱۴ Gertie the Dinosaur و غرق شدن لوزیتانیا ۱۹۱۸ The Sinking of the Lusitania اشاره کرد.

تولید فیلم‌های انیمیشن کوتاه، که عوام آن را کارتون می‌نامیدند برای نمایش در بین فیلم‌های سینما تولید شدند، در دهه ۱۹۱۰ به یک صنعت بدل شد و موفق‌ترین تولیدکننده قدیمی زنده نگاری جان رندولف بری بود، همراه با او ارل هرد سل انیمیشن را در سال ۱۹۱۴ ابداع کرد؛ وی را بنیانگذار پویانمایی سنتی می‌شناسند.

فلیکس گربه که اولین بار در سال ۱۹۱۹ شروع به نمایش کرد، تبدیل به اولین سوپراستار انیمیشن شد.

سال‌های طلایی آمریکا

در سال ۱۹۲۸ کشتی بخار ویلیSteamboat Willie با معرفی میکی ماوس و مینی ماوس، اولین فیلم انیمیشن هماهنگ با صدا (ناطق) را محبوب و مشهور کرد و استودیوی والت دیزنی را در خط مقدم صنعت انیمیشن قرار داد. سال‌های طلایی از ۱۹۲۸ و با موفقیت عظیم انیمیشن میکی موس شروع می‌شوند که تا دهه ۱۹۶۰ به طول انجامید. ایالات متحده با انبوهی از انیمیشن‌های کوتاه بر بازار جهانی انیمیشن تسلط داشت. بسیاری از شخصیتهای به یادماندنی در این دوره پدید آمدند، از جمله

• والت دیزنی: گوفی ۱۹۳۲، دانلد داک ۱۹۳۴
• لونی تونز/ برادران وارنر: پورکی پیگ ۱۹۳۵، دافی داک ۱۹۳۷، باگز بانی ۱۹۳۸، توئیتی ۱۹۴۱، سیلوستر گربه ۱۹۴۵، وایل ای. کایوت و رود رانر ۱۹۴۹
• استودیو فلیشر/ استودیو کارتون پارامونت: بتی بوپ ۱۹۳۰، پاپای ۱۹۳۳، سوپرمن ۱۹۴۱، کاسپر ۱۹۴۵
• استودیوی کارتون مترو گلدن مایر: تام و جری ۱۹۴۰، دروپی ۱۹۴۳
• یونیورسال استودیو کارتون/ والتر لانتز: وودی وود پیکر ۱۹۴۰
• تریتونز / فاکس قرن بیستم: گندی گوس ۱۹۳۸، دینکی داک ۱۹۳۹، مایتی موس ۱۹۴۲، هکل و جکل ۱۹۴۶
• یونایتد آرتیستز: پلنگ صورتی ۱۹۶۳

احوالات پیش از تصاویر کامپیوتری

کارتونیست ایتالیایی-آرژانتینی کوئیرینو کریستیانی در حال نشان دادن شخصیت مفصلدار طنز ال پلودو برای اولین فیلم بلند انیمیشن دنیا ال آپوستول

کاریکاتوریست ایتالیایی-آرژانتینی، کوئیرینو کریستیانی در سال ۱۹۱۶ با استفاده از تصاویر بریده و مفصل بندی شده شخصیت طنز خود ال پلودو El Peludo (که بر اساس پرزیدنت ایپولیتو یریگوین خلق شده) اولین انیمیشن سینمایی جهان ال آپوستول (حواری) El Apóstol را خلق کرد.

لوته راینیگر Lotte Reiniger انیمیشن بلند آلمانی، ماجراهای شاهزاده احمد Die Abenteuer des Prinzen Achmed را پس از سه سال کار روی آن، در سال ۱۹۲۶ منتشر کرد که قدیمی‌ترین انیمیشنی که هنوز موجوداست.

در سال ۱۹۳۷ کمپانی والت دیزنی نخستین انیمیشن بلند سینمایی و رنگی را با نام سفید برفی و هفت کوتوله Snow White and the Seven Dwarfs ارائه کرد که هنوز هم به عنوان یکی از آثار مطرح انیمیشن سازی از آن یاد می‌شود. در سال ۱۹۳۹ با سفرهای گالیور Gulliver's Travels (محصول استودیو فلیشر) و بعد انیمیشن‌های پینوکیو Pinocchio و فانتازیا Fantasia (هر دو محصول دیزنی) در سال ۱۹۴۰ شاهکار آفریدند. دومین انیمیشن استودیو فلیشر، آقای باگ به شهر می‌رود ۱۹۴۱–۱۹۴۲Mr. Bug Goes to Town در گیشه شکست خوردند. برای دهه‌ها پس از آن، دیزنی تنها استودیوی آمریکایی بود که به‌طور منظم تولید انیمیشن می‌کرد، تا اینکه رالف بکشی Ralph Bakshi اولین کسی بود که تعداد فیلم‌های منتشر شده‌اش از انگشتان یک دست بیشتر بود. استودیوی سالیوان/بلوث شروع به تولید منظم انیمیشن‌هایی کرد که با فیلم یک دُم آمریکایی An American Tail در سال ۱۹۸۶ شروع شد.

اگرچه فیلمهای نسبتاً کمی به اندازه تولیدات دیزنی موفق شدند، کشورهای دیگر نیز صنعت انیمیشن خود را توسعه دادند که فیلم‌های انیمیشن کوتاه و بلند را در سبک‌های بسیار متنوعی تولید می‌کردند، که اغلب شامل تکنیک‌های استاپ موشن و کات اوت انیمیشن هستند. استودیوی انیمیشن سازی سایوز مولت فیلم Soyuzmultfilm روسیه (شوروی)، که در سال ۱۹۳۶ تأسیس شد، به‌طور متوسط سالانه ۲۰ فیلم تولید می‌کرد و در سال ۲۰۱۸ تولیداتش به «۱۵۸۲ عنوان» فیلم رسید.

چین، چکسلواکی / جمهوری چک، ایتالیا، فرانسه و بلژیک کشورهای دیگری بودند که بیش از گهگاه فیلم‌های بلند منتشر کردند.

در همین حال ژاپن با سبک انیمه قابل تشخیص و تأثیرگذار خود از انیمیشن‌های بسیار مؤثر، تبدیل به یک نیروگاه واقعی تولید انیمیشن شد.

ایران

در ایران، نخستین فیلم کوتاه انیمیشن نیز توسط اسفندیار احمدیه باعنوان ملانصرالدین در سال ۱۳۳۶ خورشیدی (۱۹۵۷ میلادی)، با امکانات بسیار محدودی ساخته شد.

تلویزیون

بارباپاپا
اثر تیلس تیلور و همسرش آنت تیسو

خیلی از استودیوهای انیمیشن بعد از موفقیت‌های دیزنی و راه پیدا کردن انیمیشن به تلویزیون شروع به کار کردند. انیمیشن به یک هنر خیلی محبوب تبدیل شد، در دهه ۱۹۵۰ که تلویزیون به اکثر کشورهای در حال پیشرفت راه پیدا کرد کارتون‌ها بیشتر برای بچه‌ها طراحی می‌شدند ولی بزرگسالان هم به این صنعت علاقه نشان دادند. محدودیت در برنامه‌های تلویزیونی آمریکایی و تقاضا برای مقدار بسیار زیاد تولید، منجر به روش‌های ارزان‌تر و سریع‌تر و فیلم‌نامه‌های فرمولی‌تر در ساخت انیمیشن شد و در مقابل انیمیشنهای پرکار و گران‌قیمت گونه‌ای از انیمیشن بوجود آمد که به انیمیشن لیمیت (محدود) Limited animation معروف شد.

استودیو هانا باربرا سریال‌های موفق پرکاری تولید می‌کرد که محبوب‌ترین آن تام و جری در سال ۱۹۴۵ بود. از دیگر کارهای این استودیو می‌شود به خانواده عصر حجر The Flintstones ۱۹۶۰–۱۹۶۶ (اولین سریال انیمیشنی ساعات پربیننده)، اسکوبی دو Scooby-Doo از سال ۱۹۶۹ و محصول مشترک بلژیکی اسمورف‌ها The Smurfs ۱۹۸۱–۱۹۸۹ اشاره کرد. کیفیت‌ها به مرور کاهش یافت تا اینکه در اواخر دهه ۱۹۸۰ و در اوایل دهه ۱۹۹۰ انیمیشن‌های جسورانه تری با سریال‌های موفقی مانند سیمپسون‌ها از سال ۱۹۸۹ به عنوان بخشی از رنسانس انیمیشن آمریکایی ظاهر شد.

در حالی که مجموعه‌های انیمیشن ایالات متحده در سطح بین‌المللی نیز موفقیت‌هایی را به همراه داشت، بسیاری از کشورهای دیگر برنامه‌های کودک محور خود را تولید کردند و نسبتاً اغلب استاپ موشن و نمایش عروسکی را به سل انیمیشن ترجیح می‌دادند.

مجموعه‌های تلویزیونی انیمه ژاپنی از دهه ۱۹۶۰ در سطح بین‌المللی بسیار موفق شدند و تهیه‌کنندگان اروپایی که به دنبال انیماتورهای سل انیمیشن مقرون به صرفه بودند، اغلب تولید مشترک با استودیوهای ژاپنی را شروع کردند که در نتیجه سریال‌های موفقی مانند بارباپاپا Barbapapa (هلند/ژاپن/فرانسه ۱۹۷۳–۱۹۷۷)، ویکی وایکینگ Wickie und die starken Männer (اتریش/آلمان/ژاپن ۱۹۷۴) و سریال کتاب جنگل The Jungle Book (TV series) (ایتالیا/ژاپن ۱۹۸۹).

انتقال از طلق به کامپیوتر

نجات دهندگان استرالیا ۱۹۹۰

انیمیشن کامپیوتری از دهه ۱۹۴۰ به تدریج توسعه پیدا کرد. در فیلم علمی تخیلی دنیای آینده Futureworld ۱۹۷۶، انیمیشن اسکلت سیمی (وایرفریم) سه‌بعدی ظهوری زودهنگام ولی کوتاه داشت.

نجات دهندگان استرالیا The Rescuers Down Under اولین فیلم بلندی بود که به‌طور کامل به صورت دیجیتالی و بدون استفاده از دوربین ساخته شد. این انیمیشن به سبکی بسیار شبیه به انیمیشن‌های سنتی سل انیمیشن، اما در سیستم تولید انیمیشن کامپیوتری (CAPS) تولید شد که توسط شرکت والت دیزنی با همکاری پیکسار در ۱۹۹۰ انجام شد.

به اصطلاح سبک سه بعدی که اغلب با انیمیشن‌های کامپیوتری همراه است، از زمان داستان اسباب بازی‌های پیکسار (۱۹۹۵)، اولین انیمیشن بلند کامپیوتری در این سبک بسیار به شدت محبوب و مشهور شد.

اکثر استودیوهای سل انیمیشن در حدود دهه ۱۹۹۰ به تولید فیلم‌های انیمیشن کامپیوتری روی آوردند، زیرا ارزان‌تر و سودآورتر شده‌بودند. نه تنها سبک بسیار محبوب انیمیشن سه بعدی با کامپیوتر تولید می‌شد، بلکه بیشتر فیلم‌ها و سریال‌هایی با ظاهر انیمیشن دستی تولید شدند که در آن ویژگی‌های جذاب سل انیمیشن را با نرم‌افزار تقلید می‌کردند، در همین حال ابزارهای دیجیتال جدید با سبک‌ها و جلوه‌های جدید به توسعه بیشتر کمک می‌کردند.

انواع انیمیشن

چهار نعل رفتن اسب متحرکسازی شده با استفاده از عکس‌های متعدد ادوارد مایبریج

نمونه‌ای از متحرکسازی یک اسب که از عکس‌های سده ۱۹ ادوارد مایبریج با تکنیک روتوسکوپی انیمیت شده

تنوع تکنیکهای انیمیشن و پیشرفت تکنولوژی پخش تصاویر و همچنین دامنه وسیع و کاربردی انیمیشن آن را از جهات گوناگونی بخش‌بندی می‌کند:

مقالهٔ اصلی: تکنیک های انیمیشن

• تقسیم‌بندی بر اساس بُعد تصویر
• تقسیم‌بندی بر اساس تکنولوژی تصویربرداری
• تقسیم‌بندی بر اساس تکنیک تصویرسازی
• تقسیم‌بندی بر اساس مکتب هنری
• تقسیم‌بندی یر اساس کاربرد
• تقسیم‌بندی بر اساس زمان پخش

تکنیک‌های انیمیشن

تکنیک‌های انیمیشن

نام تکنیک	زیر گروه تکنیک / نوع انیمیت / وضعیت دوربین	ابداع کننده / نام اثر / سال	2D/3D	آثار معروف
نقاشی متحرک	نقاشی متحرک / فریم به فریم / عمودی	ج.اس. بلکتون / طراحی سحرآمیز / ۱۹۰۰	2D	والت دیزنی، آب آیورکس / کشتی بخار ویلی / ۱۹۲۸
انیمیشن روی کاغذ PAPER ANIMATION	نقاشی متحرک / فریم به فریم / عمودی	وینزور مک‌کی / نمو کوچولو / ۱۹۱۱	2D	بیل پلیمپتون / صورت تو / ۱۹۸۷
انیمه ژاپنی ANIME	نقاشی متحرک / فریم به فریم / عمودی	اوتن شیموکاوا، جون‌ایچی کوچی، سیتارو کیتایاما / موموتارو، اومی‌واشی / دهه ۱۹۱۰	2D	اوسامو تزوکا / آسترو بوی / ۱۹۶۳
انیمیشن سنتی یا سل انیمیشن CELL ANIMATION	نقاشی متحرک / فریم به فریم / عمودی	ارل هرد / بابی بامپز / ۱۹۱۴	2D	ساموئل آرمسترانگ، جیمز آلگار، بیل رابرتز، پائول ساترفیلد، بن شارپستین، دیوید هند، همیلتون لاسک، جیم هندلی، فورد بیب، تی. هی، نورم فرگوسن، ویلفرد جکسون / فانتازیا / ۱۹۴۰
انیمیشن روی تخته سیاه یا وایت برد BLACK BOARD ANIMATION / WHITEBOARD ANIMATION	نقاشی متحرک / انیمیت مقابل یا زیر دوربین / عمودی یا افقی	امیل کول / فانتازماگوریا / ۱۹۰۸	2D/3D	پنگوئن رندوم هاوس آدیو / چارلز دوهیگ می‌پرسد: چه چیزی یک گروه عالی را می‌سازد / ۲۰۱۶
روتوسکپی ROTOSCOPING	نقاشی متحرک / فریم به فریم / عمودی	مکس فلایشر / خارج از مرکب دان / ۱۹۱۵	2D/3D	رالف بکشی / آتش و یخ / ۱۹۸۳
دوربین مولتی پلن MULTIPLANE	نقاشی متحرک / فریم به فریم / عمودی	دیوید هند، ویلیام کوترل / سفید برفی و هفت کوتوله / ۱۹۳۷	2D/3D	کلاید جرونیمی، ولفگانگ ریترمن، اریک لارسون، لس کلارک / زیبای خفته / ۱۹۵۹
لیمیتد انیمیشن LIMITED ANIMATION	نقاشی متحرک / فریم به فریم / عمودی	چاک جونز / پسران داوِر / ۱۹۴۲	2D	رابرت کانون، جان هابلی / جرالد مک بوئینگ بوئینگ / ۱۹۵۰
زیروگرافی XEROGRAPHY	نقاشی متحرک / فریم به فریم / عمودی	کلاید جرونیمی، همیلتون لاسک، ولفگانگ رایترمن / ۱۰۱ سگ خالدار / ۱۹۶۱	2D	ولفگانگ ریترمن / کتاب جنگل / ۱۹۶۷
پیکسلیشن یا هنر پیکسلی PIXELATION	نقاشی متحرک / فریم به فریم / دیجیتال	نولان بوشنل، رالف باور / بازیهای کامپیوتری اولیه / دهه ۱۹۶۰–۱۹۷۰	2D	شیگرو میاموتو / برادران سوپر ماریو / ۱۹۸۵
انیمیشن سنتی کامپیوتری (ترادیجیتال) TRADITIONAL ANIMATION	نقاشی متحرک / فریم به فریم / دیجیتال	هندل بوتوی، مایک گابریل / نجات دهندگان در استرالیا / ۱۹۹۰	2D	راجر آلرز، راب مینکوف / شیر شاه / ۱۹۹۴
موشن گرافیک MOTION GRAPHIC	نقاشی متحرک / دیجیتال	اسکار فیشینگر / توکاتا و فوگ در دی مینور (از فانتازیا) / ۱۹۴۰	2d/3d	سال بس / تیتراژ آغازین فیلم «روانی» / ۱۹۶۰
استاپ موشن STOP MOTION	استاپ موشن / انیمیت مقابل دوربین / افقی	ج.اس. بلکتون / سیرک هامپی دامپی / ۱۸۹۸	3d	تراویس نایت / کوبو و دوتار / ۲۰۱۶
تایم لپس TIME LAPS	استاپ موشن / انیمیت مقابل دوربین / افقی یا عمودی	اف. پرسی اسمیت / تولد یک گل / ۱۹۱۰	3d	ران فریک / باراکا / ۱۹۹۳
انیمیشن عروسکی POPPET ANIMATION	استاپ موشن / انیمیت مقابل دوربین / افقی	لادیسلاس استارویچ / انتقام فیلمبردار / ۱۹۱۲	3d	هنری سلیک / کابوس پیش از کریسمس / ۱۹۹۳
انیمیشن خمیری CLAY-MATION	استاپ موشن / انیمیت مقابل دوربین / افقی	مکس فلایشر / مدلینگ (از مجموعه خارج از مرکب دان) / ۱۹۲۱	3d	نیک پارک / آسایش مخلوقات / ۱۹۸۹
پیکسی‌لیشن PIXILATION	استاپ موشن / انیمیت مقابل دوربین / افقی	نورمن مک‌لارن / همسایه‌ها / ۱۹۵۲	3d	استیون آر. جانسون / پتک / ۱۹۸۶
استراتاکات STRATA-CUT	استاپ موشن / انیمیت مقابل دوربین / افقی	اسکار فیشینگر، والتر روتمن / بک گراندهای ماجراهای شاهزاده احمد / ۱۹۱۶	3d	دیوید دانیلز / جعبه وزوز / ۱۹۸۵
آبجکت انیمیشن OBJECT ANIMATION	استاپ موشن / انیمیت مقابل دوربین / افقی	سیگوندو دیکومون / هتل الکتریک / ۱۹۰۸	3d
بریک فیلم BRICKFILM	استاپ موشن / انیمیت مقابل دوربین / افقی یا دیجیتال	لارس هاسینگ، هنری هاسینگ / سفر به ماه / ۱۹۷۳	3d	فیل لرد، کریستوفر میلر / فیلم لگو / ۲۰۱۴
چاکی‌میشن CHUCKIMATION	استاپ موشن / انیمیت مقابل دوربین ترکیب با فیلم زنده / افقی	رابرت میتندال، ویل مک‌راب، آلبی هچ / اکشن لیگ حالا! / ۲۰۰۱	3d	ست گرین، متیو سنریچ / جوجه روباتی / از ۲۰۰۵
کات اوت CUTOUT	کات اوت / انیمیت زیر دوربین / عمودی	کوئیرینو کریستیانی / ال آپوستول / ۱۹۰۶	2D	تری پارکر، مت استون / ساوت پارک / از ۱۹۹۷
سیلوئت SILHOUETTE	کات اوت / انیمیت زیر دوربین / عمودی	لوته راینیگر / ماجراهای شاهزاده احمد / ۱۹۱۶	2d/3d	آنتونی لوکاس / اکتشافات جغرافیایی اسرارآمیز جاسپر مورلو / ۲۰۰۵
پین اسکرین PINSCREEN	پین اسکرین / انیمه مقابل دوربین / افقی	الکساندر الکسیف، کلایر پارکر / شبی بر کوه سنگی / ۱۹۳۳	2d/3d	ژاک دروین / فرار ذهن / ۱۹۷۶
نقاشی روی فیلم DRAW ON FILM	نقاشی روی فیلم / فریم به فریم / بدون دوربین	نورمن مک‌لارن / بلینکیتی بلنک / ۱۹۵۵	2D	چل وایت / سگهای فلزی هندی / ۱۹۸۵
خراش روی فیلم SCRACH FILM	نقاشی روی فیلم / فریم به فریم / بدون دوربین	نورمن مک‌لارن / لِی‌لِی مرغ / ۱۹۴۲	2D	کارولین لیف / دو خواهر / ۱۹۹۱
انیمیشن ماسه‌ای SAND ANIMATION	استاپ موشن / انیمیت زیر دوربین / عمودی	گیزله آنزورگه، ارنست آنزورگه / کلاغ‌ها / ۱۹۶۸	2D	کارولین لیف / جغدی که با یک غاز ازدواج کرد: یک افسانه اسکیمو / ۱۹۷۴
انیمیشن نقاشی روی شیشه PAINT ON GLASS ANIMATION	استاپ موشن / انیمیت زیر دوربین / عمودی	کارولین لیف / خیابان / ۱۹۷۶	2D	الکساندر پتروف / پیرمرد و دریا / ۱۹۹۹
کات اوت اشیا	کات اوت / انیمیت زیر دوربین / عمودی	یوری نورشتاین / جوجه‌تیغی در مه / ۱۹۷۵	2d/3d	جان کورتی، چارلز سونسون / دو روزی روزگاری / ۱۹۸۳
فوتو انیمیشن	کات اوت / انیمیت زیر دوربین / عمودی یا دیجیتال	حسن تهرانی / علی کوچولو / ۱۳۶۴	2D
انیمیشن تلفیقی COMBO ANIMATION	انیمیشن تلفیقی / فریم به فریم ترکیب با فیلم زنده / عمودی و افقی	والت دیزنی / کمدی‌های آلیس / ۱۹۲۳	2d/3d	رابرت استیونسون / مری پاپینز / ۱۹۶۴
انیمیشن لایواکشن LIVE ACTION ANIMATION	انیمیشن تلفیقی / فریم به فریم ترکیب با فیلم زنده / عمودی و افقی	ویکتور برگدال / زمانی که قرار بود کاپیتان گروگ نقاشی شود / ۱۹۱۷	2d/3d	رابرت زمکیس، ریچارد ویلیامز / چه کسی برای راجر رابیت پاپوش دوخت؟ / ۱۹۸۸
داینامیشن DYNAMATION	انیمیشن تلفیقی / فیلم زنده ترکیب با انیمه مقابل دوربین / افقی	هری او. هویت / دنیای گمشده / ۱۹۲۵	3D	دان چفی / جیسون و آرگونات‌ها / ۱۹۶۳
۳ بعدی کامپیوتری COMPUTER 3D ANIMATION	۳ بعدی کامپیوتری / دیجیتال	جان لستر / قصه اسباب بازی / ۱۹۹۵	3D	اندرو استنتون / وال-ئی / ۲۰۰۸
شبیه‌سازی سل انیمیشن CELL SHADING	۳ بعدی کامپیوتری / دیجیتال	ران کلمنتس، برنی متینسون / موش کارآگاه بزرگ / ۱۹۸۶	2D/3D	کلی اشبری، لورنا کوک / اسپیریت: اسب سیمارون / ۲۰۰۲
فتو رئالیستیک	۳ بعدی کامپیوتری / دیجیتال	رالف زاندگ / دایناسور / ۲۰۰۰	3D	استیون اسپیلبرگ / ماجراهای تن‌تن / ۲۰۱۱
سی.جی. آی CGI	۳ بعدی کامپیوتری / فیلم زنده ترکیب با دیجیتال	مایکل کرایتون / وست‌ورلد / ۱۹۷۳	3D	پیتر جکسون / ارباب حلقه‌ها: یاران حلقه / ۲۰۰۱
موشن کپچر MOTION CAPTURE	۳ بعدی کامپیوتری / فیلم زنده ترکیب با دیجیتال	هیرونوبو ساکاگوچی / فاینال فانتزی: ارواح درون / ۲۰۰۱	2d/3d	پیتر جکسون / کینگ کونگ / ۲۰۰۵
هاد انیمیشن HUD	۳ بعدی کامپیوتری / دیجیتال	جان فاورو / آیرون من / ۲۰۰۸	2d/3d
انیمیشن ۳۶۰ درجه	تکنیکهای مختلف ترکیب با دیجیتال	مایکل «لیپی» لیپمن / جستجوی نقاشی غارها / ۲۰۱۷	2d/3d
آدیو انیماترونیکس AUDIO-ANIMATRONICS	نمایش زنده / الکترونیک و روباتیک	پارک ماجراجویی والت دیزنی کالیفرنیا / لاکی دایناسور / ۲۰۰۳	3d
اتونوماترونیک AUTONOMOTRONICS	نمایش زنده / الکترونیک و روباتیک	دبلیو.ای.دی اینترپرایزز / دقایقی عالی با آقای لینکلن / ۱۹۶۵	3d
گو موشن GO MOTION	فیلم زنده ترکیبی	اروین کرشنر / حمله اَت‌اَت‌ها در «جنگ ستارگان: قسمت پنجم – امپراتوری ضربه می‌زند» / ۱۹۸۰	3d

فیلم انیمیشن بلند سینمایی

فیلم بلند Feature film یا فیلم سینمایی Theatrical film (در مقابل فیلم کوتاه) به فیلمی داستانی با زمان پخش مشخص گفته می‌شود که بازیگران در آن حضور دارند و معمولاً در سینما یا رسانه‌های صوتی و تصویری پخش می‌شود. بر اساس تعاریف آکادمی علوم و هنرهای سینما، بنیاد فیلم آمریکا و بنیاد فیلم بریتانیا، فیلم بلند باید حداقل ۴۰ دقیقه باشد، و در تعریف اتحادیه بازیگران (به انگلیسی: Screen Actors Guild) فیلم بلند ۷۵ دقیقه است.
در اغلب فیلمهای سینمایی انیمیشن هم بازیگران حرفه‌ای بعنوان صدا پیشه مشارکت میکنند. پس شاید بتوان گفت هر فیلمی که به طور میانگین یک ساعت شما را سرگرم کند میتواند در دسته‌ی فیلمهای بلند قرار می‌گیرد.
از آغاز ابداع هنر/صنعت سینما، فیلمهای سینمایی انیمیشن مورد اقبال و استقبال عموم مردم قرار گرفتند.

نمونه هایی از مهمترین و معروفترین فیلمهای بلند سینمای انیمیشن جهان

نمونه هایی از مهمترین و معروفترین فیلمهای بلند سینمای انیمیشن جهان

نام انگلیسی	نام فارسی	سال ساخت	کارگردان	کمپانی سازنده	کشور سازنده
SPIRITED AWAY	شهر اشباح/ ربوده شده	۲۰۰۱	هایائو میازاکی	جیبلی	ژاپن
THE LION KING	شیرشاه	۱۹۹۴	راجر آلرز و راب مینکاف	والت دیزنی	امریکا
Grave of the Fireflies	مدفن کرم‌های شب‌تاب	۱۹۸۸	ایسائو تاکاهاتا	جیبلی	ژاپن
WALL·E	وال-ئی	۲۰۰۸	اندرو استنتون	پیکسار	امریکا
Princess Mononoke	شاهزاده مونونوکه	۱۹۹۷	هایائو میازاکی	جیبلی	ژاپن
TOY STORY	داستان اسباب‌بازی	۱۹۹۵	جان لستر	پیکسار	امریکا
TOY STORY 2	داستان اسباب‌بازی ۲	۱۹۹۹	جان لستر	پیکسار	امریکا
TOY STORY 3	داستان اسباب‌بازی ۳	۲۰۱۰	لی آنکریچ	پیکسار	امریکا
Howl's Moving Castle	قلعه متحرک هاول	۲۰۰۴	هایائو میازاکی	جیبلی	ژاپن
UP	بالا	۲۰۰۹	پیت داکتر	پیکسار	امریکا
My Neighbor Totoro	همسایه من توتورو	۱۹۹۸	، هایائو میازاکی	جیبلی	ژاپن
Inside Out	درون و بیرون/ پشت و رو	۲۰۱۵	پیت داکتر	پیکسار	امریکا
.Monsters, Inc	شرکت هیولاها	۲۰۰۱	پیت داکتر	پیکسار	امریکا
Nausicaä of the Valley of the Wind	نائوشیکا از دره باد	۱۹۸۴	هایائو میازاکی	تاپ‌کرفت	ژاپن
How to Train Your Dragon	چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم	۲۰۱۰	کریس سندرز و دین دبلوا	دریم‌ورکس	امریکا
How to Train Your Dragon 2	چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم ۲	۲۰۱۴	دین دبلوا	دریم‌ورکس	امریکا
FINDING NEMO	در جستجوی نمو	۲۰۰۳	اندرو استنتون و لی آنکریچ	پیکسار	امریکا
Mary and Max	مری و مکس	۲۰۰۹	آدام الیوت	آیکون	استرالیا
Ratatouille	راتاتویی	۲۰۰۷	برد برد	پیکسار	امریکا
THE INCREDIBLES	شگفت‌انگیزان	۲۰۰۴	برد برد	پیکسار	امریکا
BEAUTY AND THE BEAST	دیو و دلبر	۱۹۹۱	گری تروزدیل و کرک ویس	والت دیزنی	امریکا
ALADDIN	علاءالدین	۱۹۹۲	ران کلمنتس و جان ماسکر	والت دیزنی	امریکا
THE NIGHTMARE BEFORE CHRISTMAS	کابوس پیش از کریسمس	۱۹۹۳	هنری سیلیک	والت دیزنی	امریکا
Akira	آکیرا	۱۹۸۸	کاتسوهیرو اوتومو	توکیو مووی	ژاپن
Perfect Blue	آبی تمام‌عیار	۱۹۹۷	ساتوشی کن	مدهاوس	ژاپن
Ghost in the Shell	شبح درون پوسته	۱۹۹۵	مامورو اوشی	پروداکشن آی. جی	ژاپن
THE IRON GIANT	غول آهنی	۱۹۹۹	برد برد	برادران وارنر	امریکا
Castle in the Sky	لاپوتا قلعه‌ای در آسمان	۱۹۸۶	هایائو میازاکی	جیبلی	ژاپن
SHREK	شرک	۲۰۰۱	اندرو آدامسون و ویکی جنسون	دریم‌ورکس	امریکا
Fantastic Mr. Fox	آقای فاکس شگفت‌انگیز	۲۰۰۹	وس اندرسون	ایندیان پینت‌براش، ریجنسی، فاکس قرن بیستم	امریکا
Kiki’s Delivery Service	سرویس تحویل کی‌کی	۱۹۸۹	هایائو میازاکی	جیبلی	ژاپن
Millennium Actress	بازیگر هزاره	۲۰۰۱	ساتوشی کن	مدهاوس	ژاپن
Big Hero 6	شش قهرمان بزرگ	۲۰۱۴	کریس ویلیامز و دان هال	والت دیزنی	امریکا
The Triplets of Belleville	سه‌قلوهای بلویل	۲۰۰۳	سیلوین شومه	لس آقماتا، چمپیون، ویوی فیلم، سینما ۳، آر جی پی، بی‌بی‌سی جهانی	فرانسه، بلژیک، کانادا، بریتانیا
Tangled	گیسوکمند/ ژولیده	۲۰۱۰	ناتان گرنو و بایرون هاوارد	والت دیزنی	امریکا
Who Framed Roger Rabbit	چه کسی برای راجر رابیت پاپوش دوخت؟	۱۹۸۸	رابرت زمکیس	تاچستون، آمبلین، سیلور اسکرین پارتنرز	امریکا
Coraline	کورالاین	۲۰۰۹	هنری سیلیک	لایکا، پاندمونیوم	امریکا
Wreck-It Ralph	رالف خرابکار	۲۰۱۲	ریچ مور	والت دیزنی	امریکا
The Lego Movie	فیلم لگو	۲۰۱۴	فیل لرد و کریستوفر میلر	ویلیج رودشو، رت‌پک، گروه لگو، ورتیگو، لین پیکچرز، برادران وارنر	امریکا
Ponyo	پونیو روی صخره کنار دریا	۲۰۰۸	هایائو میازاکی	جیبلی	ژاپن
Fantasia	فانتازیا	۱۹۴۰	ساموئل آرمسترانگ، جیمز آلگار، بیل رابرتز، پائول ساترفیلد، بن شارپستین، دیوید هند، همیلتون لاسک، جیم هندلی، فورد بیب، تی. هی، نورم فرگوسن، ویلفرد جکسون	والت دیزنی	امریکا
Fantasia 2000	فانتازیا ۲۰۰۰	۱۹۹۹	جیمز آلگار	والت دیزنی	امریکا
Kung Fu Panda	پاندای کونگ‌فوکار	۲۰۰۸	جان استیونسن	دریم‌ورکس	امریکا
The Little Mermaid	پری دریایی کوچولو	۱۹۸۹	ران کلمنتس و جان ماسکر	والت دیزنی	امریکا
Despicable Me	من نفرت‌انگیز	۲۰۱۰	کریس رناد و پی‌یر کافین	یونیورسال ایلومینیشن مک گاف	امریکا
Mulan	مولان	۱۹۹۸	باری کوک و تونی بنکرافت	والت دیزنی	امریکا
The Jungle Book	کتاب جنگل	۱۹۶۷	ولفگانگ رایترمن	والت دیزنی	امریکا
Robin Hood	رابین‌هود	۱۹۷۳	ولفگانگ رایترمن	والت دیزنی	امریکا
Snow White And The Seven Dwarfs	سفیدبرفی و هفت کوتوله	۱۹۳۷	دیوید هند، پرس پیرس، ویلیام کوترل، لری موری، ویلفرد جکسون، بن شارپستین	والت دیزنی	امریکا
The Secret World of Arrietty	آریتی	۲۰۱۰	هیروماسا یونه‌بایاشی	جیبلی	ژاپن
ICE AGE	عصر یخ‌بندان	۲۰۰۲	کریس وج و کارلوز سالدانیا	بلو اسکای	امریکا
Frozen	یخ‌زده	۲۰۱۳	کریس باک و جنیفر لی	والت دیزنی	امریکا
The Emperor’s New Groove	زندگی جدید امپراتور	۲۰۰۰	مارک دیندال	والت دیزنی	امریکا
The Land Before Time	سرزمین قبل از تاریخ	۱۹۸۸	دان بلات	آمبلین، سالیوان بلوت	امریکا
Alice In Wonderland	آلیس در سرزمین عجایب	۱۹۵۱	کلاید جرونیمی، ویلفرد جکسن، هامیلتن لاسک	والت دیزنی	امریکا
Pinocchio	پینوکیو	۱۹۴۰	بن شارپستین و هامیلتن لاسک	والت دیزنی	امریکا
Wallace & Gromit: A Grand Day Out	والاس و گرومیت: یک روز بزرگ	۱۹۸۹	نیک پارک	آردمن	انگلستان
Wallace & Gromit: The Wrong Trousers	والاس و گرومیت: شلوار اشتباهی	۱۹۹۳	نیک پارک	آردمن	انگلستان
Wallace & Gromit: A Close Shave	والاس و گرومیت: اصلاح سه‌تیغ	۱۹۹۵	نیک پارک	آردمن	انگلستان
Wallace & Gromit: The Curse of the Were-Rabbit	والاس و گرومیت: نفرین موجود خرگوش‌نما	۲۰۰۵	نیک پارک و استیو باکس	آردمن	انگلستان
Hercules	هرکول	۱۹۹۷	ران کلمنتس و جان ماسکر	والت دیزنی	امریکا
Corpse Bride	عروس مرده	۲۰۰۳	تیم برتون و مایک جانسون	لایکا، تیم برتون پروداکشنز	امریکا
The Adventures of Tintin	ماجراهای تن‌تن	۲۰۱۱	استیون اسپیلبرگ	آمبلین	امریکا
One Hundred and One Dalmatians	صد و یک سگ خالدار	۱۹۶۱	کلاید جرونیمی، همیلتون لاسک، ولفگانگ رایترمن	والت دیزنی	امریکا
Peter Pan	پیتر پن	۱۹۵۳	هامیلتن لاسک، کلاید جرونیمی، ویلفرد جکسن	والت دیزنی	امریکا
Cinderella	سیندرلا	۱۹۵۰	ویلفرد جکسن، هامیلتن لاسک، کلاید جرونیمی	والت دیزنی	امریکا
Lady And The Tramp	بانو و ولگرد	۱۹۵۵	هامیلتن لاسک، کلاید جرونیمی، ویلفرد جکسن	والت دیزنی	امریکا
The Fox And The Hound	در جستجوی نمو	۱۹۸۱	آرت استیونز، تد برمن، ریچارد ریچ	والت دیزنی	امریکا
BAMBI	بامبی	۱۹۴۲	دیوید هند	والت دیزنی	امریکا
Monsters University	دانشگاه هیولاها	۲۰۱۳	دن اسکنلون	پیکسار	امریکا
The Croods	غارنشین‌ها	۲۰۱۳	کرک دمیکو، کریس سندرز	دریم‌ورکس	امریکا
ANASTASIA	آناستازیا	۱۹۹۷	دان بلات، گری گولدمن	انیمیشن قرن بیستم، فاکس انیمیشن	امریکا
TREASURE PLANET	سیارهٔ گنج	۲۰۰۲	ران کلمنتس و جان ماسکر	والت دیزنی	امریکا
Rango	رنگو	۲۰۱۱	گور وربینسکی	نیکلودئون، بلایند وینک، جی کی فیلمز	امریکا
Megamind	ابرذهن	۲۰۱۰	تام مک‌گرث	دریم‌ورکس	امریکا
The Sleeping Beauty	زیبای خفته	۱۹۵۹	کلاید جرونیمی، لس کلارک، اریک لارسون، ولفگانگ رایترمن	والت دیزنی	امریکا
Sword In The Stone	شمشیر در سنگ	۱۹۶۳	ولفگانگ رایترمن	والت دیزنی	امریکا
Dumbo	دامبو	۱۹۴۱	بن شارپستین	والت دیزنی	امریکا
Cars	ماشین‌ها	۲۰۰۶	جان لستر	پیکسار	امریکا
Brave	دلیر	۲۰۰۳	مارک اندروز، برندا چپمن	والت دیزنی، پیکسار	امریکا
THE PRINCE OF EGYPT	شاهزادهٔ مصر	۱۹۹۸	سایمون ولز، برندا چپمن	دریم‌ورکس	امریکا
MADAGASCAR	ماداگاسکار	۲۰۰۵	اریک دارنل، تام مک‌گرت	دریم‌ورکس	امریکا
Horton Hears a Who	هورتون صدایی می‌شنود	۲۰۰۸	جیمی هیوارد، استیو مارتینو	بلو اسکای، انیمیشن قرن بیستم	امریکا
Kubo and the Two Strings	کوبو و دو تار	۲۰۱۶	تراویس نایت	لایکا	امریکا
My Life as a Zucchini	زندگی من به عنوان یک کدو	۲۰۱۶	کلود باراس	ریتا پروداکشنز، بلو اسپیریت، گبکا، کی ان ام	سوئیس فرانسه پرتغال
Rio	ریو	۲۰۱۱	کارلوس سالدانها	بلو اسکای، فاکس انیمیشن	امریکا
Hotel Transylvania	هتل ترانسیلوانیا	۲۰۱۲	گندی تارتاکوفسکی	سونی	امریکا
Bolt	تیزپا	۲۰۰۸	کریس ویلیامز،‌ بایرون هاوارد	والت دیزنی	امریکا
Klaus	کلاوس	۲۰۱۹	سرخیو پابلوس	نتفلیکس، سرخیو پابلوس، آترس مدیا	اسپانیا امریکا
Wolfwalkers	ولف واکرز /گرگ‌گردان‌ها	۲۰۲۰	تام مور، راس استوارت	کارتون سالون، ملوزینه	ایرلند بریتانیا فرانسه
The Red Turtle	لاک پشت قرمز	۲۰۱۶	مایکل دودوک دی ویت	سونی	فرانسه ژاپن
Chicken Run	فرار جوجه‌ای	۲۰۰۰	پیتر لرد و نیک پارک	آردمن، دریم‌ورکس، الاید، پتی	فرانسه ژاپن
The Hunchback of Notre Dame	گوژپشت نتردام	۱۹۹۶	گری تروزدیل، کرک ویس	والت دیزنی	امریکا
Early Man	انسان‌ نخستین	۲۰۱۸	نیک پارک	آردمن	بریتانیا فرانسه
Song of the Sea	ترانه دریا	۲۰۱۴	تام مور	کارتون سالون، ملوزینه	ایرلند بلژیک دانمارک فرانسه لوکزامبورگ
Puss in Boots	گربه چکمه‌پوش	۲۰۱۱	کریس میلر	دریم‌ورکس	امریکا
Isle of Dogs	جزیره سگ‌ها	۲۰۱۸	وس اندرسون	استودیو بابلسبرگ، ایندیان پینت‌براش	امریکا آلمان
Batman: Mask of the Phantasm	بتمن: نقاب شبح	۱۹۹۳	اریک رادومسکی و بروس تیم	برادران وارنر	امریکا
Anomalisa	انومالیسا	۲۰۱۵	چارلی کافمن	استاربرنز، پارامونت	امریکا
Zootopia	زوتوپیا	۲۰۱۶	بایرون هاوارد، ریچ مور	والت دیزنی	امریکا
Soul	روح	۲۰۲۰	پیت داکتر	پیکسار، والت دیزنی	امریکا
Coco	کوکو	۲۰۱۷	لی آنکریچ	پیکسار، والت دیزنی	امریکا
Spider-Man: Into the Spider-Verse	مرد عنکبوتی: به درون دنیای عنکبوتی	۲۰۰۳	باب پرسیچتی، پیتر رمزی، رودنی روثمن	کلمبیا، سونی، مارول	امریکا
Moana	موانا	۲۰۱۶	ران کلمنتس و جان ماسکر	والت دیزنی	امریکا
Your Name	نام تو	۲۰۲۰	ماکوتو شینکای	کومیکس ویو فیلمز	ژاپن
Luca	لوکا	۲۰۲۱	انریکو کازاروزا	پیکسار، والت دیزنی	امریکا
Persepolis	پرسپولیس	۲۰۰۷	مرجان ساتراپی و ونسان پارونو	سلولوید دریمز، مرکز ملی سینما و تصویر متحرک، فرانسه ۳، کندی مارشال	فرانسه ایران
Turning Red	قرمز شدن	۲۰۲۲	دومی شی	پیکسار، والت دیزنی	امریکا
Ernest and Celestine	ارنست و سلستین	۲۰۱۲	بنجامین رنر، استفان آبیئر،‌ وینسنت پاتار	لس آقماتا، ملوزینه، لاپاقتی	بلژیک فرانسه لوکزامبورگ
The Tale of the Princess Kaguya	افسانه شاهدخت کاگویا	۲۰۱۳	ایسائو تاکاهاتا	جیبلی	ژاپن
Loving Vincent	وینسنت بامحبت	۲۰۱۷	دوروتا کوبیلا و هیو ولچمن	بریک ترو، تریدمارک	لهستان بریتانیا
Encanto	افسون	۲۰۲۱	جرد بوش، بایرون هاوارد	والت دیزنی	امریکا
South Park: Bigger, Longer & Uncut	ساوت پارک: گنده‌تر، درازتر و بریده‌نشده	۱۹۹۹	تری پارکر	کمدی سنترال	امریکا
A Cat in Paris	یک گربه در پاریس	۲۰۱۰	آلین گاگنول، جین-لوپ فلیسکول	دیجی آنیما، فولیمج، فرانسه ۳	بلژیک فرانسه هلند سويیس
I Lost My Body	بدنم را گم کردم	۲۰۱۹	ژرمی کلاپین	زیلام	فرانسه
The Many Adventures of Winnie the Pooh	ماجراهای بسیار وینی پو	۱۹۷۷	جان لانزبری، ولفگانگ رایترمن	والت دیزنی	امریکا
The Aristocats	گربه‌های اشرافی	۱۹۷۰	ولفگانگ رایترمن	والت دیزنی	امریکا
The Rescuers	نجات‌دهندگان	۱۹۷۷	ولفگانگ رایترمن،‌ جان لانزبری، آرت استیونز	والت دیزنی	امریکا
The Rescuers Down Under	امدادگران: مأموریت زیرزمینی/ نجات‌دهندگان در استرالیا	۱۹۹۰	مایک گابریل	والت دیزنی	امریکا
The Great Mouse Detective	کاراگاه موش بزرگ	۱۹۸۶	ران کلمنتس، برنی متینسون، دیو میشنر، جان ماسکر	والت دیزنی	امریکا
Oliver & Company	الیور و دوستان	۱۹۸۸	جورج اسکریبنر	والت دیزنی	امریکا
Pocahontas	پوکاهانتس	۱۹۹۵	اریک گلدبرگ	والت دیزنی	امریکا
TARZAN	تارزان	۱۹۹۹	کریس باک، کوین لیما	والت دیزنی	امریکا
The Road to El Dorado	به سوی الدورادو	۲۰۰۰	دان پال، دیوید سیلورمن، بیبو برژرون	دریم‌ورکس	امریکا
Lilo & Stitch	لیلو و استیچ	۲۰۰۲	کریس سندرز، دین دبلوا	والت دیزنی	امریکا
Home on the Range	خانه‌ای در مزرعه	۲۰۰۴	جان سنفورد	والت دیزنی	امریکا
Sinbad: Legend of the Seven Seas	سندباد: افسانه هفت دریا	۲۰۰۳	تیم جانسون	دریم‌ورکس	امریکا
Brother Bear	برادر خرس	۲۰۰۳	آرون بلیز، رابرت واکر	والت دیزنی	امریکا
Spirit: Stallion of the Cimarron	اسپیریت: اسب سیمارون	۲۰۰۲	کلی اشبری	دریم‌ورکس	امریکا
The Princess and the Frog	شاهدخت و قورباغه	۲۰۰۹	ران کلمنتس، جان ماسکر	والت دیزنی	امریکا
Jamshid and Khorshid	جمشید و خورشید	۲۰۰۵/۱۳۸۴	بهروز یغمائیان	رسانه فرد	ایران
The Last Fiction	آخرین داستان	۲۰۱۸/۱۳۹۶	اشکان رهگذر	استودیو هورخش	ایران

۱۲ اصل انیمیشن

همزمان با رشد انیمیشن‌های کامپیوتری، مجموعه ای از اصول کلیدی برای انیماتورهای حرفه ای شکل گرفت. این اصول از دهه ۱۹۳۰ توسط انیماتورهای دیزنی به صورت کلی اجرا می‌شده و توسط اولی جانسون و فرانک توماس در سال ۱۹۸۱ در کتاب توهم زندگی: انیمیشن دیزنی (Disney Animation: The Illusion of Life) ارائه و بررسی شده‌است. بسیاری از این ایده‌های بنیادی هنوز ۴۰ سال بعد از انتشار این کتاب، در کلاس‌ها و استودیوهای سراسر جهان استفاده و اجرا می‌شود. در حالی که فناوری و صنایع با ادغام ایده‌های جدید و متفاوت در انیمیشن متحول شده‌اند، امروزه این اصول را می‌توان در فیلم‌ها و طراحی وب نیز مشاهده کرد.

جستارهای وابسته

• پویانمایی رایانه‌ای
• پویانمایی در ایران
• سینما
• تله‌فیلم
• سریال
• فیلم ویدئویی
• شبکه نمایش خانگی
• کارتون
• والت دیزنی پیکچرز
• پیکسار
• دریم ورکس انیمیشن
• برادران وارنر
• انیمه
• مانگا
• دوازده اصل پویانمایی
• استودیو انیمیشن والت دیزنی

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Animation». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۵.

پیوند به بیرون

• اولین پویانمایی سنتی تاریخ در یوتیوب
• موشن گرافیک