پیروز دوم

پیروز دوم یا گشتاسب یا گشسب بنده یا جشنسده، حدوداً در سال ۶۳۰ میلادی، بعد از پوراندخت و قبل از آزرمیدخت به مدت کوتاهی به پادشاهی منتخب شد.

پیروز دوم
شاهنشاه ساسانی
دوران	(حدود ۶۳۰ میلادی)
نام کامل	گشتاسب
لقب(ها)	پیروز دوم
زادگاه	میشان
پیش از	آزرمیدخت
پس از	پوراندخت
پدر	مهران جشنس
مادر	مهان دخت
دین	زرتشتی

طبری نوشته‌است که وی ساکن میسان بود. پدر پیروز، مهران جشنس بود. مادر وی نوهٔ خسرو پرویز، دختر یزداندار، پسر خسرو پرویز بوده‌است.

پیروز سری بزرگ داشت و چون تاج نهاد گفت، این تاج چه تنگ است و بزرگان این سخن را بفال بد گرفتند و پس از چند روز او را بکشتند.

بلعمی پیروز را یکی از نوادگان خسرو انوشیروان دانسته‌است:

پس کس دیگر طلب کردند و مردی یافتند، از فرزندان انوشیروان نام او فیروز بن مهران بود و مادرش مهان دخت بود، دختر یزداد بن انوشیروان.

اختلاف در منابع

در کتاب آناهیتای پورداوود پس از پوراندخت از شاهی به نام جشسنده یا گشسب‌بنده نام برده شده‌است ولی در کتاب تاریخ باستانی ایران اثر پیرنیا پس از پوراندخت به شاهی گُشناسب‌بَردَه برادر خسرو سوم یا نوه هرمز چهارم اشاره شده‌است و بعد از او نوبت به پادشاهی آزرمیدخت و بعد از آزرمیدخت ابتدا هرمز پنجم سپس خسرو چهارم و سپس پیروز دوم آمده‌است و بدین ترتیب گشناسب‌برده یا گشسب‌بنده با پیروز دوم یکی دانسته نشده‌است.

منابع

• کریستن سن، آرتور. ایران در زمان ساسانیان، ترجمهٔ رشید یاسمی. چاپ پنجم. تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۷
• بلعمی، ابوعلی محمد بن محمد. تاریخ بلعمی، ترجمهٔ تاریخ طبری. جلد دوم. تهران: کتابفروشی زوار، ۱۳۵۳
• طبری، محمد بن حریر. تاریخ طبری جلّد دوِم. ترجمه ابولقاسم پاینده، چاپ دوم. تهران: انتشارات اساطیر، ۱۳۶۲
• پورداوود، ابراهیم (۱۳۴۳). آناهیتا، پنجاه گفتار پورداوود. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر.
• پیرنیا، حسن (۱۳۶۲). تاریخ باستانی ایران. تهران: انتشارات دنیای کتاب.