پیش‌نویس:پلکان شرقی کاخ آپادانا


پلکان شرقی کاخ آپادانا
نامپلکان شرقی کاخ آپادانا
کشورایران
استانفارس
شهرستانمرودشت
اطلاعات اثر
نوع بناسنگ نگاره
کاربریپلکان
کاربری کنونیگردشگری
دیرینگیشاهنشاهی هخامنشی
بانی اثرداریوش بزرگ و خشایارشا
اطلاعات بازدید
امکان بازدیددر شرق کاخ آپادانای تخت جمشید

کاخ آپادانا در شمال و شرق دارای دو مجموعه پلکان است. پلکان‌های شرقی این کاخ که از دو پلکان - یکی رو به شمال و یکی رو به جنوب - تشکیل شده‌اند، نقوش حجاری‌شده‌ای را در دیوار کنارهٔ خود دارند. پلکان رو به شمال نقش‌هایی از فرماندهان عالی‌رتبهٔ نظامی مادی و پارسی دارد در حالی که گل‌های نیلوفر آبی را در دست دارند، حجاری شده‌است.[۱] در جلوی فرماندهان نظامی افراد گارد جاویدان در حال ادای احترام دیده می‌شوند. در ردیف فوقانی همین دیواره، نقش افرادی در حالی که هدایایی به همراه دارند و به کاخ نزدیک می‌شوند، دیده می‌شود.[۱] بر دیوارهٔ پلکان رو به جنوب تصاویری از نمایندگان کشورهای مختلف به همراه هدایایی که در دست دارند دیده می‌شود. هر بخش از این حجاری اختصاص به یکی از ملل دارد.

کاخ آپادانا تخت جمشید شامل دو پلکان شمالی و شرقی می باشد. پلکان شرقی شامل دو ایوان شمالی و جنوبی است که بر دیوار آن‌ها نقش نگاره ها و کتیبه هایی حکاکی شده که بدین صورت است:

ایوان جنوبی ویرایش

کتیبه‌های دیوار جنوبی ویرایش

دیوار جنوبی پلکان شرقی شامل چهار کتیبه است:


سنگ‌نبشته یکم پارسی باستان ویرایش

 
سنگ‌نبشته یکم پارسی باستان

سنگ‌نوشته یکم پارسی باستان پی‌بنای دیوار جنوبی تخت جمشید یکی از چهار کتیبه پی‌بنای دیوار جنوبی تخت جمشید است. این کتیبه به میخی پارسی باستان می‌باشد. تعداد سطور این سنگ نبشته ۲۴ سطر است. موضوع سنگ نبشته که به دستور داریوش بزرگ ساخته شده‌است، ستایش اهورامزدا، توصیف سرزمین پارس و آرزوی پایندگی از اهرامزدا می‌باشد.[۲]

سنگ‌نبشته دوم پارسی باستان ویرایش

 
سنگ‌نبشته دوم پارسی باستان

سنگ‌نوشته دوم پارسی باستان پی‌بنای دیوار جنوبی تخت جمشید یکی از چهار کتیبه پی‌بنای دیوار جنوبی تخت جمشید است. این کتیبه به میخی پارسی باستان می‌باشد. تعداد سطور این سنگ نبشته ۲۴ سطر است. موضوع سنک نبشته که به دستور داریوش بزرگ ساخته شده‌است، معرفی داریوش بزرگ، معرفی سرزمین های خراجگزار و اندرزگویی به فرمانروایان می‌باشد.[۳]

سنگ‌نبشته ایلامی باستان ویرایش

 
سنگ‌نبشته ایلامی باستان

سنگ‌نوشته ایلامی پی‌بنای دیوار جنوبی تخت جمشید یکی از چهار کتیبه پی‌بنای دیوار جنوبی تخت جمشید است. این کتیبه به خط عیلامی می‌باشد. تعداد سطور این سنگ نبشته ۲۴ سطر است. موضوع سنگ نبشته که به دستور داریوش بزرگ ساخته شده‌است، ستایش اهورامزدا، ساخت تخت جمشید و آرزوی پایندگی برای پارسه (تخت جمشید) می‌باشد.[۴]

سنگ‌نبشته بابلی ویرایش

سنگ نگاره جنوبی ویرایش

 
۱- مادی‌ها ۲- ایلامی‌ها ۳- پارت‌ها ۴- سغدی‌ها ۵- مصری‌ها ۶- باختری‌ها ۷- اهالی سیستان ۸- اهالی ارمنستان ۹- بابلی‌ها ۱۰- اهالی کلیکیه ۱۱- سکاهای کلاه‌تیزخود ۱۲- ایونی‌ها ۱۳- اهالی سمرقند ۱۴- فنیقی‌ها ۱۵- اهالی کاپادوکیه ۱۶- اهالی لیدی ۱۷- اراخوزی‌ها ۱۸- هندی‌ها ۱۹- اهالی مقدونیه ۲۰- اعراب ۲۱- آشوری‌ها ۲۲- لیبی‌ها ۲۳- اهالی حبشه [۵]

در سنگ نگاره جنوبی تمامی ملل شاهنشاهی هخامنشی هدایایی برای شاه می آورند، نمایش داده شده اند. هر ملت بر اساس لباس و هدایا قابل تشخیص است.[۶][۷][۸]

شماره ملیت هدیه نگاره شماره ملیت هدیه نگاره
۱ مادها صنایع دستی[۵]   ۱۳ پارت‌ها پارچه، اسب[۵]  
۲ ایلامی‌ها شیر ماده و دو توله‌اش[۵]   ۱۴ گنداره‌ای‌ها ظروف، گاو[۵]  
۳ ارمنی‌ها اسب، شراب[۵]   ۱۵ باختریش شتر دو کوهان، لبنیات[۵]  
۴ فنیقی‌ها جام، پیاله، دستنبد زرین، ارابه[۵] ۱۶ اسگارتایی‌ها اسب، لباس[۵]  
۵ بابلی‌ها گاو کوهان‌دار، پارچه‌های زینتی[۵]   ۱۷ سغدی‌ها گوسفند، شراب، پارچه[۵]  
۶ لیدیه‌ای‌ها ظرف‌های زرین، ارابه و اسب[۵]   ۱۸ هندی‌ها قاطر، عطر، نیزه زرین، ادویه[۵]  
۷ رخجی‌ها ظروف، گوزن[۵]   ۱۹ تراکیان و مقدونیان سپر، نیزه، شمشیر[۵]
۸ آشوری‌ها قوچ، جواهرات، پارچه[۵]   ۲۰ عرب‌ها شتر، خنجر، پارچه[۵]  
۹ کاپادوکیه اسب، لباس[۵] ۲۱ زرنگ گاومیش، قالی[۵]  
۱۰ مصری‌ها گاو، پارچه، مروارید[۵] ۲۲ لیبی‌ها بز، ارابه، نیزه[۵]
۱۱ سکاها زیورآلات، اسب، کمان[۵]   ۲۳ حبشی‌ها (اتیوپیایی‌ها) شمشیر، عاج فیل، زرافه[۵]  
۱۲ ایونیان پارچه، ظروف سیمین، کلاف، پشم[۵]  

ایوان شمالی ویرایش

نگارخانه ویرایش


جستارهای وابسته ویرایش








پیوند به بیرون ویرایش

منابع ویرایش

  • علیرضا شاپور شهبازی، «کاخ سه‌در»، راهنمای مستند تخت جمشید، به کوشش سفیران.، شیراز: بنیاد پژوهشی پارسه-پاسارگاد
  • شناسنامه و بروشور راهنمای عتیقه‌های موجود در موزه متروپولیتن نیویورک (زبان انگلیسی)

پانویس ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ علیرضا شاهپور شهبازی (۱۳۸۴)، «شهر پارسه و مقام آن در تاریخ هخامنشی»، راهنمای مستند تخت جمشید، تهران: بنیاد پژوهشی پارسه پاسارگاد، شابک ۹۶۴-۹۱۹۶۰-۶-۴
  2. فصل:دوم - کتاب:ترجمه کتیبه های هخامنشی - نویسنده:ضیایی، محسن - ناشر:فاتحان راه دانش مرودشت - شهر:مرودشت - سال:۱۳۸۷ - شابک:978-964-8613-60-5
  3. فصل:دوم - کتاب:ترجمه کتیبه های هخامنشی - نویسنده:ضیایی، محسن - ناشر:فاتحان راه دانش مرودشت - شهر:مرودشت - سال:۱۳۸۷ - شابک:978-964-8613-60-5
  4. فصل:دوم - کتاب:ترجمه کتیبه های هخامنشی - نویسنده:ضیایی، محسن - ناشر:فاتحان راه دانش مرودشت - شهر:مرودشت - سال:۱۳۸۷ - شابک:978-964-8613-60-5
  5. ۵٫۰۰ ۵٫۰۱ ۵٫۰۲ ۵٫۰۳ ۵٫۰۴ ۵٫۰۵ ۵٫۰۶ ۵٫۰۷ ۵٫۰۸ ۵٫۰۹ ۵٫۱۰ ۵٫۱۱ ۵٫۱۲ ۵٫۱۳ ۵٫۱۴ ۵٫۱۵ ۵٫۱۶ ۵٫۱۷ ۵٫۱۸ ۵٫۱۹ ۵٫۲۰ ۵٫۲۱ ۵٫۲۲ ۵٫۲۳ پورعبدالله، حبیب‌الله (۱۳۸۶). تحت جمشید از نگاهی دیگر. انتشارات کلهر.
  6. .
  7. .
  8. A. Shapur Shahbazi pp. 117-127

رده:اشیای ایران باستان در موزه‌های خارج از کشور رده:سنگ‌نگاره‌های تاریخی ایران رده:معماری ایرانی رده:فهرست آثار تمدنی ایرانشهری بیرون از ایران رده:باستان‌شناسی ایران رده:بناهای تاریخی استان فارس رده:تخت جمشید رده:کاخ‌های تخت‌جمشید کاخ آپادانای تخت‌جمشید رده:جاذبه‌های گردشگری استان فارس رده:کاخ‌های تاریخی شهرستان مرودشت

منابع را اضافه کردم ویرایش