ویکی‌پدیا

اجاق گاز

وسیله آشپزی
(تغییرمسیر از چراغ خوراک‌پزی)

اجاق گاز یا دیگدان گاز وسیله‌ای برای آشپزی است که از گاز قابل اشتعالی مانند گاز طبیعی، پروپان یا بوتان به عنوان سوخت استفاده می‌کند.[۱] با آن که استفاده از اجاق گاز قدمت زیادی ندارد، ولی امروزه اجاق گاز یکی از ضروری‌ترین وسایل منازل است و زندگی بدون آن، به ویژه در شهرهای بزرگ با دشواری همراه است.[۲][۳] اجاق گاز هم چنین یکی از رئوس اصلی مثلث کار در آشپزخانه را تشکیل می‌دهد.[۴][۵][۶][۷]

اجاق گاز

تاریخچه

ویرایش

اجاق‌های گاز از اوایل سده نوزدهم میلادی تولید شدند و بس از مدتی به تولید صنعتی و انبوه رسیدند.[۱][۸][۹]

ریشه‌شناسی

ویرایش

واژه اجاق از زبان ترکی وارد زبان فارسی شده‌است. برابر فارسی این واژه دیگدان به معنای جای قرار دادن دیگ است که از فارسی میانه آمده‌است. واژه دیگدان به جای اجاق همچنان در فارسی افغانستان استفاده می‌شود.

اجزای اجاق گاز

ویرایش

به‌طور معمول، یک اجاق گاز فر دار امروزی، از این اجزاء تشکیل شده‌است. بدنه، عایق، چند راهه‌ها، شیرها، نازل‌ها، محفظه یا لوله‌های رابط، مشعل‌ها، شمعک (پیلوت)، ترموکوپل، فندک، ترموستات، درجه تنظیم حرارت، ساعت زنگ‌دار و جوجه گردان[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴]

انواع اجاق گاز

ویرایش

اجاق گاز به سه دسته اجاق گاز رومیزی، اجاق گاز توکار یا صفحه‌ای و اجاق گاز مبله تقسیم می‌شود. در اجاق گاز صفحه‌ای، گاز و فر از هم جدا بوده و هر کدام باید جداگانه خریداری شوند، از اینرو تنوع بیشتری در انتخاب اجاق گاز و فر خواهیم داشت و نکته مثبت دیگر این که اجاق گاز توکار فضای کمتری را نسبت به اجاق گاز مبله اشغال می‌کند. اجاق گاز رومیزی ارزان‌ترین نوع اجاق گاز است؛ و بیشتر مناسب آشپزخانه‌هایی با پخت و پز کم یا شرکت‌ها می‌باشد.[۱۵]

کارکرد

ویرایش

گاز توسط شلنگ به اجاق متصل می‌شود. این گاز ابتدا به چند راهه می‌رسد که شیرها بر روی آن نصب شده‌اند. در صورت بازبودن شیر، گاز پس از عبور از شیر به نازل رسیده و به داخل لوله‌های رابط تزریق می‌شود. از آنجا که نازل اندکی با لوله رابط فاصله دارد، هوا نیز همراه با گاز به داخل لوله‌های رابط کشیده می‌شود. مخلوط هوا و گاز در مشعل و در مجاورت شعله پیلوت، محترق می‌شوند.[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]

بهداشت

ویرایش

اجاق‌های گاز، دردسرهای ناشی از ساعت‌ها آشپزی در مقابل آتش و دود در روش‌های قدیمی‌تر را کم نموده‌اند.[۲] با این وجود، برخی محققان بر این اعتقادند که آشپزی با اجاق گاز، بخارات و سموم سرطان‌زای بیشتری را تولید می‌کند و خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش می‌دهد.[۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴]

منابع

ویرایش
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Gas stove». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۰.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «پخت‌وپز روی آتش مدرن». همشهری آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۰.
  3. ↑ "Study finds combustion from gas stoves can raise indoor levels of chemical linked to a higher risk of blood cell cancers". news.stanford.edu (به انگلیسی). 2023-06-16. Archived from the original on 27 June 2023. Retrieved 2023-06-27.
  4. ↑ "CDC | Facts About Benzene". emergency.cdc.gov (به انگلیسی). 2019-05-15. Retrieved 2023-06-28.
  5. ↑ Nate Seltenrich (1 Jun 2014). "Take Care in the Kitchen: Avoiding Cooking-Related Pollutants". Environ. Health Perspect. 122 (6): A154-9. doi:10.1289/ehp.122-A154. PMC 4050506. PMID 24892412.
  6. ↑ Blum, Dani (11 January 2023). "Gas Stoves Are Tied to Health Concerns. Here's How to Lower Your Risk. - Emissions from gas stoves have been connected to an increased risk for childhood asthma, among other things. You can mitigate the effects with a few simple steps". The New York Times. Retrieved 13 January 2023.
  7. ↑ American Medical Association (2022). "AMA PolicyFinder - Environmental Health - Gas Stove". American Medical Association. Retrieved 30 January 2023.
  8. ↑ Mary Ellen Snodgrass (2004). Encyclopedia of Kitchen History. Routledge. p. 428. ISBN 978-1-135-45572-9.
  9. ↑ Aldrich (2020). "The Rise and Decline of the Kerosene Kitchen: A Neglected Energy Transition in Rural America, 1870-1950". Agricultural History. 94 (1): 24–60. doi:10.3098/ah.2020.094.1.024. JSTOR 10.3098/ah.2020.094.1.024. S2CID 216167577.
  10. ↑ "Effective Kitchen Ventilation for Healthy Zero Net Energy Homes with Natural Gas" (PDF). California Energy Commission. January 2021.
  11. ↑ Dobbin, Nina A.; Sun, Liu; Wallace, Lance; Kulka, Ryan; You, Hongyu; Shin, Tim; Aubin, Daniel; St-Jean, Melissa; Singer, Brett C. (May 1, 2018). "The benefit of kitchen exhaust fan use after cooking - An experimental assessment". Building and Environment. 135: 286–296. doi:10.1016/j.buildenv.2018.02.039. S2CID 115192969 – via ScienceDirect.
  12. ↑ Valerie Volcovici; Kate Abnett; Matthew Green (2020-08-18). "Cleaner but not clean - Why scientists say natural gas won't avert climate disaster". Reuters.
  13. ↑ "Data and Statistics: CO2 emissions by energy source, World 1990-2017". International Energy Agency (Paris). Retrieved 2020-04-24.
  14. ↑ Hannah Ritchie; Max Roser (2020). "CO₂ and Greenhouse Gas Emissions: CO₂ Emissions by Fuel". Our World in Data. Published online at OurWorldInData.org. Retrieved 2020-04-24.
  15. ↑ Kile, Molly L.; Coker, Eric S.; Smit, Ellen; Sudakin, Daniel; Molitor, John; Harding, Anna K. (September 2, 2014). "A cross-sectional study of the association between ventilation of gas stoves and chronic respiratory illness in U.S. children enrolled in NHANESIII". Environmental Health. 13 (1): 71. doi:10.1186/1476-069X-13-71. PMC 4175218. PMID 25182545.
  16. ↑ Wetzel, Corryn (2022-02-01). "Gas Stoves Are Worse for Climate and Health Than Previously Thought". Smithsonian Magazine (به انگلیسی). Retrieved 2022-02-06.
  17. ↑ Leber, Rebecca (2021-12-16). "Is this the beginning of the end of gas stoves and dirty heat in buildings?". Vox (به انگلیسی). Retrieved 2022-02-06.
  18. ↑ "Canberra Natural Gas Bans To Hit Appliance Retailers" (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-13.
  19. ↑ Michael Hill (2 May 2023). "Bye-bye blue flame? NY to require gas-free new buildings". Associated Press.
  20. ↑ «آشپزی با اجاق‌های گازی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد». آفتاب. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۰.
  21. ↑ Gruenwald, Talor; Seals, Brady A.; Knibbs, Luke D.; Hosgood, H. Dean (January 17, 2023). "Population Attributable Fraction of Gas Stoves and Childhood Asthma in the United States". International Journal of Environmental Research and Public Health. 20 (1): 75. doi:10.3390/ijerph20010075. PMC 9819315. PMID 36612391.
  22. ↑ "One in eight cases of asthma in US kids caused by gas stove pollution – study". the Guardian. January 6, 2023.
  23. ↑ Ruling of April 17, 2023 in California Restaurant Association v. City of Berkeley, United States Ninth Circuit Court of Appeals
  24. ↑ "Federal court slows a California ban on natural gas appliances". Los Angeles Times. 2023-04-18. Archived from the original on 2023-07-26.

پیوند به بیرون

ویرایش
 
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اجاق گاز موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اجاق_گاز&oldid=40416883»