کوبو آبه

کوبو آبه (به ژاپنی: 安部公房، Abe Kōbō) نام مستعار کیمیفوسا آبه (۷ مارس ۱۹۲۴ – ۲۲ ژانویه ۱۹۹۳) نویسنده، نمایش‌نامه‌نویس و عکاس ژاپنی بود.

کوبو آبه
نام اصلی	کیمیفوسا آبه
زاده	۷ مارس ۱۹۲۴ کیتا، توکیو،
درگذشته	۲۲ ژانویهٔ ۱۹۹۳ (۶۸ سال) توکیو،
پیشه	نویسنده، نمایش‌نامه‌نویس و عکاس
ملیت	ژاپن

او از پیشگامان جریان آوانگارد در ژاپن بود. آشنایی او با ادبیات غرب، اگزیستانسیالیسم، سوررئالیسم و مارکسیسم بر تلقی او از مسائلی همچون ازخودبیگانگی و فقدان هویت در ژاپن بعد از جنگ تأثیر گذاشت. آثار وی که به بحران هویت در ژاپن پس از جنگ جهانی دوم می‌پرداختند توجه خوانندگان جهان را به خود جلب کرد. آبه در توکیو زاده شد؛ کودکی و نوجوانی را در منچوری تحت اشغال ژاپن، که پدرش در آن‌جا استاد طب بود، گذراند. در ۱۹۴۰ در دبیرستان سیجو در توکیو ثبت نام کرد و در ۱۹۴۳ به خواست پدرش به دانشکده پزشکی دانشگاه توکیو رفت. تحصیلات او به سبب بحران روحی و گذراندن دوره کوتاهی در یک بیمارستان روانی ناتمام ماند. آبه در پایان جنگ از راه دست‌فروشی امرار معاش می‌کرد، ضمن این‌که شعر می‌سرود و داستان‌های کوتاه می‌نوشت. در ۱۹۴۷ نخستین کتاب شعرش را با نام «اشعار یک ناشناس» با هزینهٔ شخصی منتشر کرد. سال بعد اشعار دیگرش با نام «تابلوی راهنمایی در انتهای جاده» در مجله‌ای انتشار یافت. آبه به گروهی از نویسندگان و هنرمندان سوررئالیسم پیوست و به سینما و تئاتر آوانگارد علاقه‌مند شد. نخستین مجموعهٔ داستان‌های کوتاه او که در ۱۹۵۱ منتشر شد، جایزهٔ آکوتاگاوا را نصیبش کرد که مهم‌ترین جایزهٔ ادبی ژاپن است. «زن در ریگ روان» داستان حشره‌شناسی را نقل می‌کند که با نیرنگ به داخل گودالی شنی کشانده می‌شود و مثل حشره‌ای در دام، مجبور می‌شود که تا پایان عمر شن‌ها را پارو کند. این رمان که آبه را به شهرت جهانی رساند، به بیست زبان ترجمه شده‌است. روایتی از این رمان را تشیگاهارا هیروشی (به انگلیسی: Teshigahara Hiroshi) به‌صورت فیلمی درآورده است که جزء آثار کلاسیک سینمای ژاپن به‌شمار می‌رود. قهرمان دومین رمان تکان‌دهندهٔ او با نام «چهرهٔ دیگری» (۱۹۶۲) مردی است که چهره‌اش به‌شدت سوخته‌است. او پس از یادگیری روش‌های جراحی پلاستیک چهره‌ای جدید و جذاب‌تر برای خود می‌سازد و پس از اغوای همسرش با این پرسش روبرو می‌شود که فاسق زن است یا شوهر او؛ زن که فریب نخورده‌است نمی‌داند مرد را به‌خاطر وجود خودش دوست دارد یا به سبب وجود جدیدش. در رمان «نقشه تباه‌شده» (۱۹۶۹)، کارآگاهی که به دنبال مرد گم‌گشته‌ای می‌گردد خودش گم می‌شود و هویتش را در کلان‌شهری تو در تو و بی‌روح از دست می‌دهد؛ این حالت در واقع تصویر آبه از توکیوی امروز است. رمان «مردی که عصا شد» یادآور وضع ناگوار و کابوس‌مانند قهرمان داستان مسخ - نوشته فرانتس کافکا، نویسنده جمهوری چک است. منتقدین ادبی او را با کافکا و آلن پو مقایسه کرده‌اند. دلایل این قیاس را می‌شود در آثار او به وضوح دید. داستان‌های وی پر از اشارات و نشانه‌های متافیزیکی است. وی همچنین به‌عنوان کارگردان تئاتر و عکاس نیز شناخته‌شده‌است.

آثار

مهم‌ترین آثار آبه عبارتند از:

• ۱۹۹۳ - تجاوز قانونی (به انگلیسی: Beyond the Curve)، ترجمه فارسی: ۱۳۸۷ - علی قادری، انتشارات مروارید
• ۱۹۶۷ - نقشه تباه‌شده (به انگلیسی: The Ruined Map)
• ۱۹۶۴ - چهرهٔ دیگری (به انگلیسی: The Face of Another)
• ۱۹۶۲ - زن در ریگ روان (به انگلیسی: Woman Of The Dunes)
• ۱۹۵۹ - مدفون عصر یخبندان ۴
• ۱۹۶۷ - آدم جعبه‌ای (به انگلیسی: The Box Man)، ترجمه فارسی: ۱۳۹۹- فردین توسلیان، نشر الکترونیک سایه ها
• ۱۹۸۴ - کشتی ساکورا (به انگلیسی: The Ark Sakura)، ترجمه فارسی: ۱۳۹۶- فردین توسلیان، انتشارات کتاب فانوس
• ۱۳۹۶- نمایشنامهقتل غیرعمد- ترجمه فارسی: فردین توسلیان، نشر کتاب فانوس
• ۱۳۹۶- نمایشنامه دوستان- ترجمه فارسی: فردین توسلیان، نشر کتاب فانوس
• ۱۳۹۶- نمایشنامه جناب روح - ترجمه فارسی: فردین توسلیان، نشر کتاب فانوس
• ۱۳۹۶- نمایشنامه جوراب شلواری سبز- ترجمه فارسی: فردین توسلیان، نشر آنیما

جوایز

• ۱۹۵۱ - جایزه آکوتاگاوا - جنایت اس. کاروما (Kabe S. Karuma shi no hanzai,「壁 S・カルマ氏の犯罪」)
• ۱۹۶۲ - جایزه یومی‌یوری - زن در ریگ روان (砂の女, Suna no onna)
• ۱۹۶۷ - جایزه تانیزاکی - دوستان (Tomodachi, 友達)

منابع

• دانشنامه دانش‌گستر، مؤسسه علمی- فرهنگی دانش‌گستر، ۱۳۸۹ ص ۴۶.

• Anne Marie Hacht, Dwayne D. Hayes (Eds.), Gale Contextual Encyclopedia of World Literature, Vol. 1, Gale Cengage, United States of America, 2009. ISBN 978-1-4144-3135-2

• مروری بر آثار کوبو آبه