آسمان‌آباد
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
آسمان‌آباد (به کردی: ئاسماوه) شهری در بخش آسمان‌آباد شهرستان چرداول در استان ایلام ایران است.[۱] این شهر، مرکز بخش آسمان‌آباد است.[۲]
| آسمان‌آباد ئاسماوه | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | ایلام |
| شهرستان | چرداول |
| بخش | آسمان‌آباد |
| سال شهرشدن | ۱۳۸۳ خورشیدی |
| مردم | |
| جمعیت | ۶٬۲۸۰ نفر (۱۳۹۵) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۱۲۰۰ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۵ درجهٔ سانتی‌گراد |
| میانگین بارش سالانه | ۶۵۰ میلی‌متر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۷۵ روز |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | فریبرز ولی‌نژاد |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۸۳ خورشیدی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۸۴ |
| وبگاه | |
| کد آماری | ۲۶۱۷ |
  آسمان‌آباد | |
جغرافیا
ویرایشاطراف منطقه را کوه‌های قلاجه و پیوان از شمال و شمال غرب و کوه‌های کتفیفگ. بزرگ و کوچک (گه‌وره و بوچگ) و بانکول از جنوب و جنوب شرق احاطه کرده‌اند.
فاصله شهر آسمان آباد تا مرکز استان ایلام ۴۰ کیلومتر می‌باشد و فاصله شهر آسمان آباد تا شهر کرمانشاه ۱۱۵ کیلومتر از مسیر گردنه قلاجه (تونل اربعین) می‌باشد.
آب و هوا
ویرایش
وجه تسمیه آسمان آباد در زیان کردی به معنی آب هوای خوب است و اصولا کلمه آسمان در کردی به معنی آب هوا تلقی میشود ،شهر آسمان آباد با توجه به اینکه دارای آب و هوای معتدل کوهستانی در اکثر روزهای سال هوایی خنک و دلنشین دارد و به همین دلیل با دارا بودن طبیعتی بکر جنگلی با درختهای انبوه و سر به هم پوشیده با چشمه‌های جوشان در تمامی فصول سال بخصوص فصل بهار پذیرای دوستداران طبیعت است.
آب و هوای منطقه معتدل کوهستانی می‌باشد و متوسط بارش باران در سالهای پر باران۶۰۰ میلی‌متر می‌باشد. ارتفاع متوسط شهر از سطح دریا ۱۲۰۰ متر است.
زبان و مردم‌شناسی
ویرایشزبان رایج میان مردم این منطقه کردی به لهجه خزلی آسمان آبادی[۳] با اشتراک فراوان به کردی کلهری است. لهجه خزل های ایلام همچون خزل های کرمانشاه و همدان زیرمجموعه کردی جنوبی و متأثر از کرمانجی و کلهری است. مردم این منطقه از ایل خزل و تیره قلی ون هستند.[۴][۵][۶]
شغل
ویرایششغل اصلی مردم این منطقه کشاورزی و دامداری می‌باشد که دامداری آن‌ها قبلاً به صورت ییلاق قشلاق بوده ولی اینک تعداد خیلی کمی به این کار می‌پردازند.قشلاق مردم در منطقه گرمسیری میمک می باشد .
صنعت
ویرایشچاه نفت بانکول که قبل از انقلاب اسلامی توسط آمریکای‌ها حفر شد؛ و به دلیل آنکه میدان نفتی آن ساکن است تاکنون مورد بهره‌برداری قرار نگرفته‌است، ولی در سالهای آتی ضمن بهره‌برداری از آن به عنوان مخزن گاز نیز استفاده میشود.[۷]
طبیعت و تاریخ آسمان آباد
ویرایش
سرتاسر اراضی و کوه های منطقه آسمان آباد دلنشین، چشم نواز، خوش آب و هوا و سیاحتی است.پشته[۸] ، دره گرمه، گم گم[۹]، کینی حفی، پویان، دم دریژ، گاکینی چرویر[۱۰][۱۱]و دراوهر و … جاه‌های زیبا و دلنشین این منطقه می‌باشد.
اثر باستانی شهر و قلعه تاریخی گم‌گم[۹] واقع در کوه بانکول.[۱۲] که متعلق به شهر باستانی' مهرگان قذق' می‌باشد و همچنین تپه‌های باستانی یا چغا مثل چغاخاکی و … را نام برد.
قبرستان تاریخی کل کل در۴ کیلومتری شمال شهر آسمان آباد واقع شده‌است.[۱۳]
چریور واقع در دو کیلومتری جنوب غرب شهر آسمان آباد یکی از جاهای زیبا و دلنشین این منطقه است که از نظر دارا بودن طبیعتی بکر جنگلی با درختهای انبوه و سر به هم پوشیده با چشمه‌های جوشان در تمامی فصول سال به ویژه فصل بهار پذیرای دوستداران طبیعت است[۱۰]از آثار ملی ثبت شده این منطقه می‌توان به تپه کل کل ۱، تپه کل کل ۲ و تپه چغاگلان ۱ اشاره کرد.[۱۴]
تپه چغاخاکی (چاخاکین) این اثر در جریان فعالیت‌های میدانی سال ۱۳۷۹ شناسایی و سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. در سال ۱۳۹۱ برنامه گمانه زنی بمنظور تعیین عرصه و حریم آن به انجام رسید. تپه چغاخاکی دارای شواهد ارزشمندی از دوران نوسنگی و مس سنگی است و یکی از تپه‌های شاخص پیش از تاریخ منطقه بشمار می‌رود.
دراوهر واقع در شرق روستای گدمه یکی از دره‌های زیبا و دلنشین این منطقه می‌باشد که از حیث دارا بودن طبیعتی بکر جنگلی با درختهای سر بهم پوشیده در تمامی فصول سال بخصوص فصل بهار پذیرای دوستداران طبیعت می‌باشد. از دیگر جاهای دیدنی منطقه می‌توان به پشته، دره گرمه و… اشاره کرد.
جاذبه‌های زیارتی
امامزاده پیر حمزه
امامزاده پیرحمزه در شهر آسمان آباد، بر روی تپه ای در ۳ کیلومتری محله سلطانقلی و صید نظری قرار گرفته‌است.
بنای آن نقشه مربع ساخته شده و دارای گنبد هرمی شکل چهار ضلعی است. مصالح استفاده شدهدر آن قلوه سنگ و ملاط گچ و خاک می‌باشد.
گذشتگان منطقه گفته‌اند پیرحمزه فرزند زید و از نوادگان اماموسی کاظم (ع) است که در عراق مورد شکنجه قرار گرفته و برای پیوستن به اما رضا (ع) راهی کشور ایران شده که در بین راه از دنیا می‌رود. در این باره نیز نقل شده‌است که شجره نامه ایشان در نجف اشرف موجود است.[۱۵]
منابع
ویرایش
- ↑ سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران (۲۰۲۳-۰۵-۰۹). «تجمیع روستاهای صیدنظری سفلی، محمدقلی، علی مدد، زمان، سلطانقلی سفلی، کوله، بابامرادی سفلی و سلطانقلی علیا از توابع بخش مرکزی شهرستان شیروان و چرداول در استان ایلام و ایجاد شهر آسمان‌آباد مصوب ۱۳۸۳/۰۶/۲۹ با اصلاحات و الحاقات بعدی». Qavanin.ir.
- ↑ پایگاه ملی اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور (۲۰۲۳-۰۵-۰۹). «تصویبنامه درخصوص تقسیمات کشوری شهرستان چرداول استان ایلام». Dotic.ir.
- ↑ http://iranatlas.net/index.html?module=module.language-distribution.ilam#eyJ0IjoieCIsImkiOiI5MTIyOTFmNDM3Yjg4NzkxNThkOTQ2ZTNhNjRkYTFiZCIsInMiOjE2MTA0ODM3MDI2ODd9
- ↑ «http://ilam.irib.ir/news?p_p_auth=KvvZlE23&p_p_id=101&p_p_lifecycle=0&p_p_state=maximized&p_p_mode=view&p_p_col_id=multitabirib3&p_p_col_count=1&_101_struts_action=/asset_publisher/view_content&_101_assetEntryId=204704102&_101_type=content&_101_urlTitle=اسمان‌اباد&redirect=http://ilam.irib.ir/archive?p_p_id=3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=multitabirib3&p_p_col_count=1&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_advancedSearch=false&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_entryClassName=&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_displayDate=&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_modifiedselection=0&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_expirationDate=&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_keywords=...خزل%20کرد&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_displayWebContentArchiveInTheme=false&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_delta=20&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_searchSort=&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_format=&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_andOperator=true&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_modifiedfrom=&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_modifiedto=&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_assetCategoryIds=&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_resetCur=false&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_cur=1&_3_INSTANCE_hzaPpu7UQ5i5_struts_action=/search/search». پیوند خارجی در
|title=وجود دارد (کمک) - ↑ «http://www.negahmedia.ir/media/show_podcast/49222». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۷. پیوند خارجی در
|title=وجود دارد (کمک) - ↑ «http://ilam.irib.ir/-/شهر-اسمان-اباد». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۵ مه ۲۰۱۹. پیوند خارجی در
|title=وجود دارد (کمک) - ↑ / پایگاه اینترنتی نفت نیوز
- ↑ «پشته آسمان آباد»[پیوند مرده].
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «شهر تاریخی گم‌گم شهر آسمان‌آباد» بایگانی‌شده در ۵ مه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «چریور آسمان آباد».
- ↑ «چرویر آسمان آباد».
- ↑ / پایگاه اینترنتی خبرگزاری میراث فرهنگی[پیوند مرده]
- ↑ «سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایلام». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۱۱.
- ↑ / سازمان میراث فرهنگی [پیوند مرده]
- ↑ «پایگاه جامع امامزادگان و بقاع متبرکه ایران اسلامی» بایگانی‌شده در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine.