اردوگاه آشویتس
اردوگاه آشویتس (به آلمانی: Auschwitz) بزرگترین و مجهزترین اردوگاه کار اجباری آلمان نازی بود که در طول اشغال لهستان توسط نازی‌ها ساخته و تجهیز شده بود.[۴] سالروز آزادی این اردوگاه توسط سربازان اتحاد جماهیر شوروی سابق به عنوان روز بین‌المللی یادبود هولوکاست برگزیده شده‌است.[۵]
| میراث جهانی یونسکو | |
|---|---|
 شعار معروف آلمانی (Arbeit Macht Frei) «کار، (شما را) آزاد می‌کند» بر سردر اردوگاه آشویتس | |
| مکان | لهستان |
| معیار ثبت | فرهنگی: vi |
| شمارهٔ ثبت | ۳۱ |
| تاریخ ثبت | ۱۹۷۹ (جلسهٔ ۳ام) |
| Auschwitz Konzentrationslager Auschwitz | |
|---|---|
| اردوگاه کار اجباری آلمان نازی و اردوگاه مرگ (۱۹۴۰–۱۹۴۵) | |
.jpg) .jpg) Top: Gate to Auschwitz I with its Arbeit macht frei sign ("work sets you free")Bottom: Auschwitz II-Birkenau gatehouse; the train track, in operation May–October 1944, led directly to the gas chambers.[۱] | |
| دستگاه مختصات جغرافیایی | ۵۰°۰۲′۰۹″ شمالی ۱۹°۱۰′۴۲″ شرقی / ۵۰٫۰۳۵۸۳°شمالی ۱۹٫۱۷۸۳۳°شرقی{{#coordinates:}}: نمی‌توان بیش از یک برچسب اصلی در صفحه داشت |
| شناخته‌شده برای | هولوکاست |
| مکان | لهستان تحت اشغال آلمان نازی |
| ساخته شده توسط | آی‌جی فاربن |
| اداره شده توسط | آلمان نازی و اس‌اس |
| فرمانده | رودلف هوس |
| استفادهٔ اصلی | Army barracks |
| دورهٔ فعالیت | مه ۱۹۴۰ – ژانویهٔ ۱۹۴۴ |
| انواع زندانیان | عمدتاً یهودیان و زندانیان جنگی اهل لهستان، رومانی و شوروی |
| تعداد زندانیان | دست‌کم ۱٫۳ میلیون نفر [۲] |
| تعداد کشته | دست‌کم ۱٫۱ میلیون نفر [۲] |
| آزاد شده توسط | شوروی (۲۷ ژانویهٔ ۱۹۴۵) |
| زندانیان برجسته | Auschwitz prisoners: Adolf Burger, Anne Frank, Viktor Frankl, Imre Kertész, Maximilian Kolbe, Primo Levi, Fritz Löhner-Beda, Irène Némirovsky, Witold Pilecki, Liliana Segre, Edith Stein, Simone Veil, Rudolf Vrba, Alfréd Wetzler, Elie Wiesel, Else Ury, Eddie Jaku |
| کتاب‌های برجسته |
|
| وبگاه | auschwitz |
| نام رسمی | Auschwitz Birkenau, German Nazi Concentration and Extermination Camp (1940–1945) |
| گونه | Cultural |
| معیار | vi |
| تاریخ ثبت | 1979 (3rd session) |
| شماره ثبت | 31 |
| Region | Europe and North America |
اردوگاه آشویتس، بزرگترین اردوگاه کار اجباری آلمان نازی در جنگ جهانی دوم بود.
از سال ۲۰۰۵ میلادی و با تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد، روز آزادسازی اردوگاه آشویتس به‌عنوان «روز جهانی یادبود هولوکاست» نام‌گذاری شده‌است.[۳]
آشویتس شامل سه اردوگاه اصلی می‌باشد. اتاق‌های گاز و کوره‌های آدم سوزی برای اولین بار در این اردوگاه به‌طور گسترده راه‌اندازی شدند. این مجموعه اردوگاه‌ها تقریباً در ۳۷ مایلی غرب شهر کراکوف لهستان، نزدیک به مرز آلمان- لهستان (پیش از جنگ) در سیلسیا قرار دارند. منطقه‌ای که آلمان نازی پس از تهاجم و غلبه بر لهستان در ۱۹۳۹ میلادی به صورت موقت آن را ضمیمه خاک خود نموده بود. مقامات اس‌اس سه اردوگاه اصلی شرح داده شده را نزدیک به شهر لهستانی اوشوین‌چیم بنا کردند: آشویتس ۱ در ماه مه ۱۹۴۲ میلادی؛ آشویتس ۲ (که آشویتس- بیرکِناو آلمانی Auschwitz-Birkenau نیز نامیده می‌شد) در اوایل ۱۹۴۲ میلادی؛ و آشویتس ۳ (که آشویتس- مونوویتس نیز نامیده می‌شد) در اکتبر ۱۹۴۲ ساخته شدند. در مجموع نزدیک به ۱٫۱ میلیون نفر در خلال سالهای جنگ جهانی دوم ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ به دست قوای اس.اس. آلمان نازی به فرماندهی سرهنگ رودلف هوس و همکارانش (دکتر یوزف منگله) در این اردوگاه کشته شده‌اند که بالغ بر ۹۰٪ آن‌ها را (در پی اجرای طرح راه حل نهایی مسئله یهودی) یهودیان تبعیدی و مابقی را زندانیان سیاسی لهستانی - اسرای جنگی شوروی - کولی‌های اروپایی و سایر اسرای جنگی متفقین تشکیل می‌دادند. این اردوگاه در سال ۱۹۴۵ میلادی به وسیله نیروهای ارتش سرخ شوروی به فرماندهی ژنرال ژوکوف از دست قوای آلمان نازی آزاد گردید. امروزه مجتمع سه‌گانه اردوگاه آشویتس به صورت شاهد تاریخ جهت بازدید جهانگردان از سراسر جهان درآمده‌است. شعار معروف آلمانی «کار شما را آزاد خواهد کرد» (ARBEIT MACHT FREI) به صورت یادگاری از آن دوران هنوز بر سر در معروف اردوگاه آشویتس به جای مانده‌است. (تصویر روبرو).[۶]
در سال ۱۹۷۹ میلادی، سازمان یونسکو، این اردوگاه را به عنوان «نماد بیرحمی انسانی نسبت به هم‌نوعان خود در قرن بیستم»، در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار داد.[۷]
تا سال ۱۹۹۰ میلادی تابلویی در ورودی اردوگاه آشویتس توسط دولت لهستان نصب شده بود که شمار کشته‌شدگان در این اردوگاه را چهار میلیون نفر عنوان می‌کرد. در این سال، تابلوی جدیدی در محل گذاشته شد که تعداد کشته‌شدگان را عدد دقیق‌تر یک و نیم میلیون نفر معرفی کرد.[۸]
آزادسازی ویرایش
اردوگاه آشویتس توسط ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی آزاد شد.[۹] روز ۲۷ ژانویه سالروز آزادسازی اردوگاه مرگ آشویتس است. ارتش سرخ شوروی صبح سیزدهم ژانویه بزرگترین لشکرکشی خود را به راه انداخت. جنگ در جبهه‌ای به عرض ۱۰۰۰ کیلومتر جریان پیدا کرد؛ تا سرانجام در بعد از ظهر روز شنبه، ۲۷ ژانویه ۱۹۴۵ میلادی؛ اردوگاه آزاد شد. سرگرد آناتولی شاپیرو، یک یهودی اوکراینی، فرماندهی گردانی را داشت که وارد اردوگاه شد.[۱۰]
جستارهای ویژه ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ "The unloading ramps and selections". Auschwitz-Birkenau State. Archived from the original on 21 January 2019.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Piper 2000b, p. 230.
- ↑ روزی برای یادبود تراژدی هولوکاست در جهان، ایران اینترنشنال
- ↑ «آشویتس؛ در بزرگترین اردوگاه مرگ نازی‌ها چه گذشت؟». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۳۰.
- ↑ دعوای روسیه و لهستان بر سر مراسم یادبود آشویتس بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ http://www.ushmm.org/wlc/fa/article.php?ModuleId=10005189
- ↑ Auschwitz Birkenau German Nazi Concentration and Extermination Camp (1940-1945) وبگاه میراث جهانی یونسکو
- ↑ The Center for Holocaust and Genocide Studies - The University of Minnesota
- ↑ ایستن، آدام (۲۰۱۵-۰۱-۱۵). «دعوای روسیه و لهستان بر سر مراسم یادبود آشویتس». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۲۷.
- ↑ «سالروز آزادسازی «آشویتس»، اردوگاه مرگ - آلمان و جهان - 27.01.2013». DW.COM. ۲۰۱۳-۰۱-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۲۷.
منابع ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اردوگاه آشویتس موجود است. |
| مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به اردوگاه آشویتس در ویکیگفتاورد موجود است. |
- آلبوم تصاویر اردوگاه، از تارنمای یادوشم پارسی
- http://www.ushmm.org/wlc/fa/article.php?ModuleId=10005189
- http://www.bbc.co.uk/persian/news/story/2005/01/050125_l-ek-auschwitz.shtml
- «هفتادوپنجمین سالگرد آزادسازی اردوگاه آشوویتس به دست نیروهای شوروی سابق».
پیوند به بیرون ویرایش
- درس الکترونیکی راجع به آئوشویتس به زبان فارسی که توسط موزه آئوشتیتس-بیرکنائو آماده شد: https://web.archive.org/web/20141207045924/http://pl.auschwitz.org/lekcja/5_per/
- موزه آشویتس-بیرکنائو