آنتی‌هیستامین

داروی درمان حساسیت یا التهاب
(تغییرمسیر از آنتی‌هیستامین‌ها)

داروهای آنتی‌هیستامین (به انگلیسی: Histamine antagonist یا Antihistamine) یکی از رده‌های دارویی پرمصرف برای حساسیت یا التهاب است.

آنتی‌هیستامین‌ها
کلاس دارویی
Histamine structure diagram
ساختار هیستامین
شناسه‌های دسته‌بندی
کد ای‌تی‌سیR06
مکانیسم عملآنتاگونیست (بیوشیمی)
Inverse agonist
هدف زیستیHistamine receptors
• HRH1
• HRH2
• HRH3
• HRH4
پیوند به بیرونی
سمپD006633
در ویکی‌داده

هیستامین یکی از مهم‌ترین واسطه‌های شیمیایی آزاد شده در بدن از سلول‌ها است که عملکردهای متفاوت و مهمی دارد؛ مثلاً هیستامین در حساسیت‌ها، التهاب و بیماری‌های ساده مانند سرماخوردگی آزاد می‌شود. هیستامین در معده با تحریک گیرنده نوع دو هیستامین موجب تحریک ترشح اسید معده می‌شود. داروهای بلوک‌کننده این نوع گیرنده مانند سایمتیدین، رانیتیدین و… می‌باشند.

معمولاً منظور از آنتی‌هیستامین بلوک‌کننده گیرنده نوع یک می‌باشند. این رده دارویی مانند کلرفنیرامین، دیفن‌هیدرامین، پرومتازین، ترفنادین، کلماستین، فکسوفنادین، ستریزین و… در حساسیت، التهاب و اثرات گرد و خاک و ریزگردها وبیماری‌های ویروسی تنفسی مانند سرماخوردگی به کار می‌روند. آنتی‌هیستامین‌های غیراختصاصی عوارضی چون خواب آلودگی و عوارض آنتی کولینرژیک مانند خشکی دهان دارند. نسل‌های جدیدتر آنتی هیستامین‌ها مانند لوراتادین و فکسوفنادین چون از سد خونی-مغزی عبور نمی‌کنند معمولاً خواب‌آور نیستند.

به دلیل اثرات مختلف هیستامین در بدن داروهای آنتی هیستامینی نیز کاربردهای متفاوتی دارند مثلاً پرومتازین در درمان سرگیجه و تهوع کاربرد دارد یا سیپروهپتادین اشتهاآور است.

انواع آنتی هیستامین‌ها

ویرایش

بلوک‌کننده‌های گیرنده نوع یک هیستامین به شش گروه تقسیم می‌شوند:

  1. آلکیلامین‌ها مانند کلرفنیرامین
  2. آمینوآلکیل اترها مانند دیفن‌هیدرامین و کلماستین
  3. اتیلن دی آمین‌ها مانند پیریلامین
  4. فنوتیازین‌ها مانند پرومتازین
  5. پیپرازین‌ها مانند سیتیریزین، سیناریزین و هیدروکسی زین
  6. پیپریدیین‌ها مانند لوراتادین، سیپروهپتادین و ترفنادین
  • آنتی هیستامین‌های نوع دو مانند رانیتیدین، فاموتیدین و… نیز داریم. همچنین اخیراً آنتی هیستامین‌های نوع سه و چهار نیز در حال بررسی هستند.

ترکیبات دارویی

ویرایش

آنتی هیستامینها به خصوص آنتی هیستامینهای بلوک‌کننده گیرنده یک علاوه بر کاربرد مجزا در بسیاری از ترکیبات دارویی به خصوص در درمان سرماخوردگی به کار می‌روند مانند آنتی هیستامین دکونژستانت، قرص سرماخوردگی بزرگسالان، قرص و شربت سرماخوردگی اطفال، اکسپکتورانت و…

عوارض جانبی آنتی هیستامین‌های گیرنده یک

ویرایش

تضعیف سیستم عصبی مرکزی مانند خواب آلودگی شایع است به ویژه در مورد نسل اول. همچنین اثرات آنتی کولینرژیک مانند خشکی دهان

جستارهای وابسته

ویرایش

هیستامین، فکسوفنادین، ستیریزین

منابع

ویرایش

کاتزونگ فارماکولوژی پزشکی. تهران