الراشد بالله (نام کامل وی: أبو جعفر المنصور الراشد بالله ابن المسترشد بالله) از خلفای عباسی در بغداد بود که از ۱۱۳۵ تا ۱۱۳۶ میلادی برابر با ۵۲۹ تا ۵۳۰ هجری قمری فرمان می‌راند. وی سی‌اُمین خلیفه عباسی بود که همان رویه پدرش را پیش گرفت و به جنگ و ستیز با سلاطین سلجوقی پرداخت و سرانجام چون توان مقابله با سَلاجقه را نداشت از ایشان شکست خورد و پس از ۹ ماه خلافت از این منصب خلع گردید و سرگردان شد.

راشد بالله
خلیفه عباسی
سلطنتاز ۵۲۹ تا ۵۳۰ هجری قمری
از ۱۱۳۵ تا ۱۱۳۶ میلای
پیشینمسترشد
جانشینمقتفی
زاده۱۱۰۹ میلادی
۵۰۲ هجری قمری
درگذشتهژوئن ۱۱۳۸
رمضان ۵۳۲
اصفهان
آرامگاه
نام کامل
منصور بن الفضل بن أحمد بن عبد الله بن محمد بن عبد الله بن أحمد بن إسحاق بن جعفر بن أحمد بن محمد بن جعفر بن محمد بن هارون بن محمد بن عبد الله بن محمد بن علي بن عبد الله بن العباس بن عبد المطلب
دودمانعباسیان
پدرمسترشد

حکومت

ویرایش

مانند پدرش، ابومنصور فضل مسترشد، الراشد در تلاشهایش برای استقلال از ترکان سلجوقی شکست خورد؛ وی به انتقام قتل پدرش، به فرستاده سلطان که به قصد تقاضای بخشش بسیاری آمده بود، اهانت کرد، مردم را به تاراج قصرش برانگیخت، و بعد به حمایت زنگی، که به همان اندازه به خاطر اعدام دبیس با سلطان دشمن بود، سلطنتی رقیب پدیدآورد. بغداد از حمله سلطان در امان ماند، اما در نهایت، خلیفه ناامید از یاری، به موصل گریخت، و سلطان قدرت بیشتری به دست آورد. شورایی تشکیل شد، عموی راشد، پسر ابوالعباس احمد مستظهر به عنوان خلیفه جدید برگزیده شد.

ترور توسط گروه حسن صباح

ویرایش

پس از اینکه سلطان محمود سلجوقی به بغداد رفت، راشد به اصفهان گریخت و در محاصره اصفهان در روز سه‌شنبه ۲۵ رمضان ۵۳۲ هجری به دست حشاشین کشته شد. مقبره او در نزدیکی پل شهرستان واقع شده‌است.[۱] [۲]۳۲°۳۷′۴۷٫۰۲″ شمالی ۵۱°۴۳′۵٫۴۳″ شرقی / ۳۲٫۶۲۹۷۲۷۸°شمالی ۵۱٫۷۱۸۱۷۵۰°شرقی / 32.6297278; 51.7181750

مقبره

ویرایش

در شمال غربی پل شهرستان، بنای کوچک و آجری است که در سال 1316 بوسیله افتخار‌الدوله و در سال 1331 بوسیله اداره باستان‌شناسی تعمیر شده است. در وسط گنبد دو قبر است که بر روی آنها ضریحی از چوب نصب شده و به نام امامزاده شاهزاده حسین (حسین‌ ین زید بن حسن بن علی) و دیگری شاهزاده ابراهیم است و قبر الراشد بالله خلیفه عباسی نیز در اینجاست. این بقعه که با ساختمان گنبد خاکی مسجد جامع هم‌عصر می‌باشد دارای کتیبه‌ای است از آیات قرآنی و به خط کوفی که بر دور بقعه گچ‌بری شده است.[۲]

منابع

ویرایش
  1. «پل شهرستان». معاونت امور مجلس و استانهای صدا و سیما. دریافت‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۱.[پیوند مرده]
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ نیکزاد امیرحسینی، کریم (۱۳۳۸). تاریخچه ابنیه تاریخی اصفهان. پروین. ص. ۲۲۸.
  • سبیب رحیم (۱۹۷۱اخبار الدوله العباسیه و فیه اخبار العباس و اولاده، ترجمهٔ عبدالعزیز دوری، به کوشش عبدالجبار مطلبی.، قاهره: دارالطلیعه، ص. ۲۶۵
  • محمد خضری (۱۴۱۹الدولة العباسیة، ترجمهٔ عبدالعزیز دوری، به کوشش محمد ضناری.، قاهره: دارالکتب العلمیه، ص. ۱۴۴
  • فاروق عمر (۱۴۲۱الخلافة العباسیه فی عصر الفوضی العسکریه ۲۴۷/۳۳۹ه - ۸۶۱/۹۴۶م: دراسة تاریخیة لبوادر التسلط العسکری علی الخلافة العباسیة، به کوشش سعید شورایی.، قاهره: دارالإحسان، ص. ۸۸
  • رسول جعفریان (۱۳۷۸تاریخ اسلام از پیدایش تا ایران اسلامی، به کوشش مرتضی رحیمی.، قم: انتشارات حوزه علمیه، ص. ۸۸