القاعده در شبه‌جزیره عربستان

شاخه القاعده در یمن و عربستان سعودی

القاعده در شبه‌جزیره عربستان (عربی: تنظیم القاعدة فی جزیرة العرب) یا انصار الشریعه در یمن یک گروه ستیزه‌جوی اسلام‌گرا است که اساساً در یمن و عربستان سعودی فعال است و هم‌اکنون با جنبش حوثی‌ها و دولت منصوب شورای عالی سیاسی یمن، در جنگ است.[۲۲][۲۳][۲۴][۲۵] نامگذاری آن بر اساس القاعده، و می‌گوید پیروی آن گروه و رهبر متوفای آن اسامه بن لادن است، که از شهروندان یمنی‌تبار عربستان بود.[۲۶] این گروه فعالترین[۲۷] شاخه، یا «فرنچایز» القاعده تلقی می‌شود که به دلیل تضعیف رهبری مرکزی ظهور کرده‌اند.[۲۸] حکومت آمریکا بر این باور است که این گروه به دلیل تأکید آن بر حمله بر دشمن دوردست و شهرت آن به طرح‌ریزی حملات بر اهداف خارجی خطرناک‌ترین شاخهٔ القاعده است.[۲۹] این گروه پس از انقلاب یمن، امارتی در این کشور تأسیس کرد.

القاعده در شبه‌جزیره عربستان
القاعدة فی جزیرة العرب
رهبرانناصر وحیشی   (۲۰۱۱–۱۵)[۱]
قاسم الریمی   (۲۰۱۵–۲۰۲۰)[۲]
تاریخ فعالیتژانویه ۲۰۰۹ – تاکنون[۳]
مقرمکلا، استان حضرموت[۴] (۲۰۱۵–۲۰۱۶)
زنجبار، استان ابین (۲۰۱۵–۲۰۱۶)[۵]
مناطق فعالیتیمن
ایدئولوژیسلفی[۶] قطبیسم[۶]
بخشی از القاعده
متحدان

الگو:عربستان سعودی

القاعده در شبه قاره هند (۲۰۱۴–تاکنون)
مخالفاندولت‌های مخالف

مخالفان غیر-دولتی

درگیری‌ها و جنگ‌هاشورش یمن

جنگ داخلی یمن (۲۰۱۴–اکنون)

اعلام‌شده به‌عنوان گروه تروریستی از سوی بحرین[۱۶]
 سازمان ملل متحد
 اتحادیه اروپا
 ناتو
 استرالیا
 کانادا
 فرانسه
 ایران
 ژاپن
 بریتانیا
 روسیه
 عربستان سعودی
 سوریه
 ایالات متحده آمریکا
 امارات متحده عربی
 یمن
 مالزی[۱۷]
 نیوزیلند[۱۸]

این گروه از سوی سازمان ملل، استرالیا، کانادا، سوریه، روسیه، ایران، یمن، عربستان، امارات، اتحادیه اروپا و آمریکا به عنوان یک گروه تروریستی تعیین شده است.

ایدئولوژی

ویرایش

همانند هسته مرکزی القاعده، این سازمان با سلطنت آل‌سعود بر عربستان و همچنین استیلای اسرائیل بر فلسطین مخالف است اما کلیه عملیات‌های این گروه از سال ۲۰۰۹ در خاک یمن صورت گرفته است.[۳۰] در اوایل سال ۲۰۱۰ تعداد اعضای این گروه «چند صد نفر» اعلام شد.[۳۱][۳۲]

تبدیل به شاخه فعال القاعده

ویرایش

با انتقال القاعده به سومالی و یمن، عملیات‌های تروریستی در کشورهای غربی که در ابتدا از پاکستان سرچشمه می‌گرفتند، به‌طور قابل‌توجهی از ۷۵ درصد در سال ۲۰۰۷ به ۵۰ درصد در سال ۲۰۱۰ کاهش یافتند.[۳۳]

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات متحده، القاعده یمن را به‌طور رسمی در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۹ به عنوان سازمانی تروریستی معرفی کرد.[۳۴] در ۲۴ اوت ۲۰۱۰ گزارشگر واشینگتن پست نوشت: «سازمان اطلاعات مرکزی معتقد است، شاخه القاعده در شبه‌جزیره عربستان از سازمان مادر خود، یعنی گروه اصلی اسامه بن لادن، به عنوان خطرناک‌ترین تهدید برای سرزمین ایالات متحده پیشی گرفته است.»

در ۲۶ اوت ۲۰۱۰ دولت یمن اعلام کرد که مقامات ایالات متحده در مورد اندازه و خطر القاعده در یمن اغراق کرده‌اند و تأکید کردند شاخه القاعده در یمن، سازمانی با اعضای محدود است. در همین ایام، محافظ اسبق اسامه بن لادن، مداخله خارجی در یمن را اجتناب ناپذیر دانست.[۳۵]

عملیات‌ها و فعالیت‌های القاعده در شبه جزیره عربستان

ویرایش

تأسیس شاخه القاعده در شبه جزیره عربستان به سال ۲۰۰۹ میلادی بازمی‌گردد اما عملیات‌های گذشته سازمان مادر این شاخه یعنی القاعده نیز به آن نسبت داده می‌شود. از جمله انفجار یواس‌اس کول که القاعده مسئولیت آن را مستقیماً بر عهده گرفت.[۳۶]

عملیات‌های القاعده در عربستان سعودی بیشتر محدود به اتباع خارجی می‌شود. به‌عنوان مثال قتل یک مهندس نظامی آمریکایی که در سال ۲۰۰۴ و در شهر ریاض صورت گرفت. این گروه در ارتباط با بمب‌گذاری در دوحه قطر، در مارس ۲۰۰۵ نیز مظنون است.[۳۷]

گسترش فعالیت‌ها در یمن

ویرایش

چندین عملیات پیچیده علیه ایالات متحده در شبه جزیره عربستان به این گروه نسبت داده می‌شود. نظیر بمبگذاری ۲۰۱۰ در هواپیمای آمریکایی که با قراردادن اطلاعاتی از سوی دستگاه اطلاعاتی عربستان سعودی در اختیار آمریکا، بدون داشتن تلفاتی خنثی شد. عامل این بمبگذاری، انور العولقی که تبعه آمریکایی-یمنی بود معرفی شد. باراک اوباما در آوریل ۲۰۱۰ او را در فهرست افراد تحت تعقیبی قرار داد که به دلیل اقدامات تروریستی، سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا مجاز به کشتنشان بود. «قتل هدفمند» یک شهروند آمریکا پیش از آن هرگز رخ نداده بود.[۳۸]

فعالیت‌های این گروه با وقوع انقلاب یمن و برکناری علی عبدالله صالح از مقام ریاست جمهوری گسترش یافت. این سازمان تنها در یک بمبگذاری در ماه مه سال ۲۰۱۲ بیش از ۱۲۰ یمنی را کشتند و ۲۰۰ نفر را زخمی ساختند. در ماه ژوئن همان سال، بیش از ۷۳ غیرنظامی یمنی بر اثر اصابت به مین‌های کار گذاشته شده از سوی این سازمان جان باختند.[۳۹]

در دسامبر ۲۰۱۳ اعضای منتسب به این گروه با حمله به وزارت دفاع یمن در صنعا، حداقل ۵۶ تن را کشتند. در محوطه وزارتخانه بیمارستانی بود که شبه نظامیان به آنجا هجوم برده و اقدام به قتل‌عام پرسنل پزشکی، بیماران یا همراهان آنان نمودند. انتشار تصاویر این قتل‌عام موجی از خشم علیه این سازمان را برانگیخت، به‌طوری که فرماندهی سازمان القاعده در شبه‌جزیره عربستان با انتشار پیامی تصویری «عذرخواهی» کرد.[۴۰][۴۱]

همکاری با ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی

ویرایش

به گزارش الجزیره در اوت ۲۰۱۸، ائتلاف تحت رهبری عربستان سعوی به منظور مقابله با انصارالله یمن و دولت منصوب آنان، صدها جنگجوی سازمان القاعده را به خدمت گرفته است. در این گزارش آمده است که ایالات متحده آمریکا از ترتیبات این اقدام آگاه بوده است.[۴۲][۴۳][۴۴]

در ماه آوریل ۲۰۱۹ امارات متحده عربی مستقل از ائتلاف، سلسله عملیات‌هایی علیه این سازمان ترتیب داد. در ابتدا با کسب موفقیت‌هایی توانستند بخشی از مناطق تحت کنترل خود را از القاعده پاکسازی کنند اما در سپتامبر ۲۰۱۹ و به دنبال عقب‌نشینی امارات از بخش‌هایی از یمن، القاعده توانست مجدداً به این مناطق بازگردد.[۴۵]

 
وضعیت کنترل قلمرو در یمن. القاعدهٔ جزیرة العرب به رنگ سفید نشان داده شده و اساساً در استانهای استان بیضاء و استان حضرموت فعال است.

پانویس

ویرایش
  1. [Dana Ford, CNN (15 June 2015). "Top al Qaeda leader reported killed in Yemen". CNN. Retrieved 16 June 2015.
  2. "Al Qaeda in Yemen says leader killed in U.S. bombing". Reuters. 16 June 2015. Retrieved 10 February 2017.
  3. "Al-Qaeda in the Arabian Peninsula: who are they?". Channel4 News. Archived from the original on 4 November 2010. Retrieved November 12, 2010.
  4. "Al Qaeda's Hadramawt emirate". Brookings Institution. 12 July 2015. Retrieved 13 July 2015.
  5. Yemen army pushes al Qaeda fighters from two cities, about 40 dead| 1 = Reuters
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ "Al-Qaeda in the Arabian Peninsula (AQAP)". Counter Extremism Project. Retrieved 23 April 2015.
  7. "Yemen bomb: Suicide bomber hits military parade in Sanaa". GlobalPost. 20 May 2012. Retrieved 14 November 2013.
  8. "The Paris Attacks Underscore the Deep Threat Still Posed by Al Qaeda". January 10, 2015. Retrieved 11 February 2017.
  9. Phillips, James; Siegel, Josh (20 September 2014). "Q&A: Meet Khorasan, the Terrorist Group That Might Be Scarier Than ISIS". The Daily Signal. بنیاد هریتج. Retrieved 19 October 2014.
  10. http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/gulf-coalition-operations-against-aqap-in-yemen. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  11. http://csweb.brookings.edu/content/research/essays/2015/the-prince-of-counterterrorism.html. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  12. "Yémen: l'armée, aidée par les Etats-Unis, progresse face à Al-Qaïda". Le Point. 21 July 2011. Retrieved 10 February 2017.
  13. "Al-Qaeda in the Arabian Peninsula Rejects Isis 'Caliphate', Ending Fears of Deadly Terror Alliance". International Business Times. 21 November 2014.
  14. "In Yemen chaos, Islamic State grows to rival al Qaeda". Reuters. 30 June 2015. Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved 3 March 2017.
  15. "Al-Qaeda dispute with Isis devolves to name-calling". The Independent. 3 November 2015.
  16. "Bahrain Terrorist List (Individuals – entities)". Archived from the original on 2020-10-17. Retrieved 2020-06-23.
  17. ANTI MONEY ANTI-MONEY LAUNDERING, ANTI-TERRORISM FINANCING AND PROCEEDS OF UNLAWFUL ACTIVITIES ACT 2001بایگانی‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۰۹ توسط ghostarchive.org [خطا: نشانی ناشناختهٔ بایگانی]
  18. Designated individuals and organisationsبایگانی‌شده در ۲۰۱۸-۱۰-۰۷ توسط Wayback Machine
  19. Al Qaeda prepares ‘an army of 12,000 fighters,’ threatens security forces| 2 = FDD's Long War Journal
  20. Al Qaeda forms army of 12,000 fighters in Yemen
  21. AQAP announces formation of 12,000-strong army. Again. | 3 = FDD's Long War Journal
  22. «Al-Qaeda Announces Holy War against Houthislink open click herebest free text spy app android spy cam 100 free spy apps for androidfree erotic adult stories oral sex stories illistrated adult stories- Yemen Post English Newspaper Online». yemenpost.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۹.
  23. Keath، Maggie Michael, Trish Wilson and Lee (۲۰۱۸-۰۸-۰۶). «Allies cut deals with al Qaeda in Yemen to serve larger fight with Iran». SFGATE (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  24. «US allies, Al Qaeda battle rebels in Yemen». Associated Press (به انگلیسی). ۲۰۱۸-۰۸-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  25. "Report: Saudi-UAE coalition 'cut deals' with al-Qaeda in Yemen". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-18.
  26. "Al-Qaeda's Yemen branch eyes a new haven". The Washington Post. 8 August 2013. Retrieved 23 April 2015.
  27. "Al-Qaeda in the Arabian Peninsula (AQAP) – Council on Foreign Relations". Cfr.org. Archived from the original on 15 May 2017. Retrieved 2012-06-04.
  28. "The al-Qaeda Brand Died Last Week". Forbes. September 6, 2011. Retrieved September 7, 2011.
  29. "What is al Qaeda in the Arabian Peninsula?". CNN. 14 January 2015. Retrieved 23 April 2015.
  30. «Al-Qaeda in the Arabian Peninsula: who are they?». Channel 4 News (به انگلیسی). ۲۰۱۲-۰۵-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  31. News, A. B. C. "Yemen: 'Major Staging Base' for Al Qaeda". ABC News (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-18. {{cite web}}: |نام خانوادگی= has generic name (help)
  32. «Arabian Peninsula al Qaeda groups merge | FDD's Long War Journal». www.longwarjournal.org (به انگلیسی). ۲۰۰۹-۰۱-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  33. «Anwar al Awlaki: the new Osama bin Laden?». www.telegraph.co.uk. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  34. «"Clinton named Al-Qaeda Yemen as terror group a month ago"». www.politico.com. ژانویه ۲۲, ۲۰۱۰.
  35. «Bin Laden's bodyguard warns of escalation in Yemen, predicts US involvement». Associated Press (به انگلیسی). ۲۰۱۵-۰۳-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  36. "Reuters | Breaking International News & Views". Reuters (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-18.
  37. «The Advent Of Terrorism In Qatar - Forbes.com». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۲-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ آوریل ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  38. Etter، Lauren. «Bomb Plot: Chicago Synagogue Cites Web Visits From Egypt». WSJ (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  39. "Al-Qaeda claims Yemen blast". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-18.
  40. Almasmari, Hakim (2013-12-05). "Militants attack hospital at Yemen's Defense Ministry, killing 52". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-19.
  41. Shoichet, Yousuf Basil,Catherine E. (2013-12-22). "Al Qaeda: We're sorry about Yemen hospital attack". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-18.
  42. Keath، Maggie Michael, Trish Wilson and Lee (۲۰۱۸-۰۸-۰۶). «Allies cut deals with al Qaeda in Yemen to serve larger fight with Iran». SFGATE (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  43. «US allies, Al Qaeda battle rebels in Yemen». Associated Press (به انگلیسی). ۲۰۱۸-۰۸-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.
  44. "Report: Saudi-UAE coalition 'cut deals' with al-Qaeda in Yemen". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-18.
  45. «Al-Qaida fighters deployed in key district of Yemen's southern province - Xinhua | English.news.cn». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۹-۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۸.

پیوند به بیرون

ویرایش