اهلی کردن
این مقاله میتواند با ترجمهٔ متن از مقالهٔ متناظر در انگلیسی گسترش یابد. (فوریه ۲۰۲۴) برای مشاهدهٔ دستورالعملهای مهم ترجمه روی [گسترش] کلیک کنید.
|
اهلی کردن فرایندی است که در آن گروهی از جانوران یا گیاهان به زندگی زیر نظر و تحت حمایت انسانها خو می‌گیرند. انسانها به دلایل مختلف بسیاری از جانوران را در طول تاریخ اهلی کرده‌اند. مهم‌ترین این دلایل شامل؛ تهیهٔ مواد غذایی و کالاهای ارزشمند دیگر (مانند پشم، پنبه و ابریشم)، کمک در انجام برخی فعالیت‌ها (مانند حمل و نقل، شخم زدن زمین و شکار)، محافظت از خود و دام، لذت و تفریح به عنوان جانور مونس یا گیاه تزئینی و برای تحقیقات علمی مانند یافتن درمان بیماری‌ها می‌شوند.
فهرست جانوران اهلی
ویرایشنوشتار اصلی: فهرست جانوران اهلی
در این فهرست زمان تقریبی و محل اولین اهلی‌سازی برای جانوران واقعاً اهلی‌شده ذکر شده‌است.
| گونه (نام علمی) | زمان | محل |
|---|---|---|
| سگ (Canis lupus familiaris) | ۱۵۰۰۰ پیش از میلاد | شرق آسیا و آفریقا |
| گوسفند (Ovis orientalis aries) | بین ۹ تا ۱۱۰۰۰ پ. م[۲][۳] | جنوب غربی آسیا |
| بز (Capra aegagrus hircus) | ۱۰۰۰۰ پ. م[۴] | ایران |
| خوک (Sus scrofa domestica) | ۹۰۰۰ پ. م[۵] | خاورمیانه، چین |
| گاو (Bos primigenius taurus) | ۸۰۰۰ پ. م[۶][۷] | هند، خاورمیانه و آفریقای جنوب صحرا |
| گربه (Felis catus) | ۷۵۰۰ پ. م[۸] | قبرس و خاورمیانه |
| مرغ (Gallus gallus domesticus) | ۶۰۰۰ پ. م[۹] | هند و جنوب شرقی آسیا |
| خوکچه هندی (Cavia porcellus) | ۵۰۰۰ پ. م[۱۰] | پرو |
| خر (Equus africanus asinus) | ۵۰۰۰ پ. م[۱۱][۱۲] | مصر |
| اردک (Anas platyrhynchos domesticus) | ۴۰۰۰ پ. م | چین |
| گاومیش (Bubalus bubalis) | ۴۰۰۰ پ. م | هند، چین |
| اسب (Equus ferus caballus) | ۴۰۰۰ پ. م[۱۳] | دشت‌های اورآسیا |
| شتر (Camelus dromedarius) | ۴۰۰۰ پ. م | عربستان |
| لاما (Lama glama) | ۳۵۰۰ پ. م | پرو |
| کرم ابریشم (Bombyx mori) | ۳۰۰۰ پ. م | چین |
| گوزن شمالی (Rangifer tarandus) | ۳۰۰۰ پ. م[۱۴] | روسیه |
| کبوتر چاهی (Columba livia) | ۳۰۰۰ پ. م | سواحل مدیترانه |
| غاز (Anser anser domesticus) | ۳۰۰۰ پ. م[۱۵] | مصر |
| شتر دوکوهانه (Camelus bactrianus) | ۲۵۰۰ پ. م | آسیای میانه |
| غژگاو (Bos grunniens) | ۲۵۰۰ پ. م | تبت |
| بنتنگ (Bos javanicus) | نامعلوم | جنوب شرق آسیا، جزیره جاوه |
| گااور (Bos gaurus frontalis) | نامعلوم | جنوب شرق آسیا |
| الپاکا (Vicugna pacos) | ۱۵۰۰ پ. م | پرو |
| راسو (Mustela putorius furo) | ۱۵۰۰ پ. م | اروپا |
| اردک موسکووی (Cairina momelanotus) | نامعلوم | آمریکای جنوبی |
| مرغ شاخدار | نامعلوم | آفریقا |
| کپور | نامعلوم | شرق آسیا |
| بوقلمون | ۵۰۰ پ. م | مکزیک |
| ماهی قرمز | نامعلوم | چین |
| خرگوش اروپایی | ۱۶۰۰ پ. م | اروپا |
پانویس
ویرایش- ↑ Is it possible to ride zebras the way we ride horses?, The Guardian
- ↑ Krebs, Robert E. & Carolyn A. (2003). Groundbreaking Scientific Experiments, Inventions & Discoveries of the Ancient World. Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 0-313-31342-3.
- ↑ Simmons, Paula (2001). Storey's Guide to Raising Sheep. North Adams, MA: Storey Publishing LLC. ISBN 978-1-58017-262-2.
{{cite book}}: Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Melinda A. Zeder, Goat busters track domestication بایگانی‌شده در ۴ فوریه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine (Physiologic changes and evolution of goats into a domesticated animal), April 2000
- ↑ Giuffra E, Kijas JM, Amarger V, Carlborg O, Jeon JT, Andersson L. -docsum The origin of the domestic pig: independent domestication and subsequent introgression., April 2000
- ↑ «Late Neolithic megalithic structures at Nabta Playa (Sahara), southwestern Egypt». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰.
- ↑ «Laboratoire de Préhistoire et Protohistoire de l'Ouest de la France». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰.
- ↑ domestication of the cat on Cyprus, National Geographic
- ↑ West B. and Zhou, B-X. , Did chickens go north? New evidence for domestication, World’s Poultry Science Journal, 45, 205-218, 1989, quotation 8 p.
- ↑ History of the Guinea Pig (Cavia porcellus) in South America, a summary of the current state of knowledge
- ↑ Beja-Pereira, Albano et al. , African Origins of the Domestic Donkey, Science 304:1781, 18 June 2004, cited in New Scientist
- ↑ Roger Blench, The history and spread of donkeys in Africa بایگانی‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
- ↑ «The Domestication of the Horse». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰.
- ↑ «Domestication of Reindeer». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰.
- ↑ Geese: the underestimated species
منابع
ویرایش- Wikipedia contributors, "Domestication," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Domestication&oldid=353326008 (accessed April 1, 2010).
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اهلی کردن موجود است.