خدانامهم‌دانی
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
خدانامهم‌دانی، اپاتئیسم یا بی‌خدایی عمل‌گرا (به انگلیسی: Apatheism)، به معنای بی‌اهمیت بودن و همچنین، بی‌تفاوت بودن، نسبت به وجود یا عدم وجودِ خداست.[۱] این بیشتر یک نگرش است تا یک باور، ادعا یا سیستم اعتقادی. [۲] [۳]این اصطلاح توسط رابرت نش، استاد الهیات در دانشگاه مرسر، [۴] در سال 2001 ابداع شد.
اپاتئیست، کسی است که به پذیرش یا ردّ وجود یا عدم وجود خدا، علاقه‌ای ندارد. از نظر اپاتئیسم، مسئله وجود خدا در زندگی روزمرّه انسان، بی‌اهمیت و نامربوط است؛ چرا که چندین سال بحث و گفتگو بر سر این مسئله، هرگز، نه وجود خدا را اثبات کرده‌است و نه عدم وجودش را.
ندانم‌گرایی عمل‌گرا (به فرانسوی: agnosticisme pragmatique) نیز، تأیید می‌کند که هزاران سال بحث در مورد این مسئله، هیچ‌گاه نتوانسته‌است وجود یک خدا یا حتّی خدایان متعدّد را رد کند یا به اثبات برساند. این دیدگاه، نتیجه‌گیری می‌کند که حتّی در صورت وجود یک یا چند خدا، به نظر نمی‌رسد آنها نسبت به سرنوشت بشر، علاقه‌ای داشته باشند. یک بی‌خدای عمل‌گرا، بر این باور است که اگر اثبات وجود خدا امکان‌پذیر باشد، رفتار آنها تغییری نخواهد کرد. به‌طور مشابه اگر هم کسی، عدم وجود خدا را اثبات کند، این مسئله، هیچ تأثیری بر رفتار آنها نخواهد گذاشت.[۱]
اصول
ویرایش- بی‌تفاوت‌ها فعالانه به دنبال بحث یا مناظره مذهبی نیستند یا از آنها اجتناب می‌کنند.
- بی‌تفاوت‌ها نسبت به ادعای وحی یا معجزات الهی بی‌تفاوت هستند.
- بی‌تفاوت‌ها به هیچ آموزه یا جزمی مذهبی اعتقاد ندارند.
- بی‌تفاوت‌ها نماز نمی‌خوانند، در مراسم مذهبی شرکت نمی‌کنند و مناسک مذهبی را رعایت نمی‌کنند.
- بی‌تفاوت‌ها ادعا نمی‌کنند که خدا وجود دارد یا وجود ندارد.
- بی‌تفاوت‌ها تصمیمات اخلاقی و اخلاقی خود را بر اساس آموزه‌های دینی قرار نمی‌دهند.
- بی‌تفاوت‌ها ممکن است احتمال زندگی پس از مرگ را بپذیرند یا نپذیرند.
- بی‌تفاوت‌ها نیازی به کسب رضایت معنوی یا روشنگری احساس نمی‌کنند.
- بی‌تفاوت‌ها علاقه ای به تلاش برای تبدیل دیگران به عقاید یا عدم آن ندارند.
- بی‌تفاوت‌ها بی‌خدایی را به‌عنوان یک نظام اعتقادی نمی‌دانند، بلکه بیشتر آن را به‌عنوان فقدان باور می‌دانند.
- بی‌تفاوت‌ها در رابطه با مفاهیم یا نهادهای دینی احساس هیبت، شگفتی یا ترس ندارند.
- بی‌تفاوت‌ها جهان را محصول خلقت یا دخالت الهی نمی‌دانند.
- بی‌تفاوت‌ها خدا یا خدایان را به خاطر رویدادها یا شرایط زندگی خود سرزنش یا اعتبار نمی‌دانند.
- بی‌تفاوت‌ها برای حل مشکلات یا مقابله با چالش‌ها بر دعا یا ایمان تکیه نمی‌کنند.
- بی‌تفاوت‌ها به خاطر عدم اعتقاد به خدا یا خدایان احساس گناه یا شرم نمی‌کنند.
- بی‌تفاوت‌ها از ندانستن منشأ یا هدف نهایی وجود راحت هستند.
- بی‌تفاوت‌ها ارتباط خاصی با میراث مذهبی یا فرهنگی خاصی احساس نمی‌کنند.
- بی‌تفاوت‌ها از جانب کسانی که اعتقادات مذهبی قوی دارند احساس خطر نمی‌کنند.
- بی‌تفاوت‌ها ممکن است در مورد اعمال و اعتقادات دینی کنجکاو باشند، اما هیچ اهمیت شخصی برای آنها قائل نباشند.
- بی‌تفاوت‌ها در عدم اعتقاد به خدا یا خدایان احساس فقدان یا پوچی نمی‌کنند.
انواع خدانامهم‌دانی
ویرایشبیانگیزگی نسبت به ادیان و مذاهب یا معنویت الهی
ویرایشبیتفاوتی
ویرایشدفع عقاید مذهبی
ویرایشمن بی‌تاثیرم
ویرایشتردید در کارکرد خدا
ویرایشدیدگاه های مرتبط
ویرایشآگنوستیک بی تفاوت
ویرایشنگرش مربوط به بی تفاوتی، آگنوستیک بی تفاوت ادعا می کند که هیچ بحثی نمی تواند وجود یک یا چند خدا را اثبات یا رد کند و اگر یک یا چند خدا وجود داشته باشند، به نظر نمی رسد که آنها نگران سرنوشت انسان باشند. بنابراین، وجود آنها تأثیر کمی بر امور شخصی انسان دارد. این دیدگاه را آگنوستیک پراگماتیک نیز می نامند.[۵][۶]
الحاد عملی
ویرایشاین دیدگاه که باید زندگی خود را با بی اعتنایی به خدا یا خدایان سپری کرد. الحاد عملی برخلاف بی‌خدایی، سؤالات خدا را بی‌ربط نمی‌بیند.[۷] بنابراین، "آتئیست عملی بی توجهی به پاسخ [سوالات خدا] است، نه بی اعتنایی به [سوالات خدا] فی نفسه. برخلاف الحاد واقعی، آتئیست عملی طوری عمل می کند که گویی خدا وجود ندارد و علیرغم وجود او هیچ اختیاری بر زندگی خود ندارد. ایمان به خدا، از این رو الحاد عملی، الحاد بالفعل نیست».[۸]
جستارهای وابسته
ویرایش
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ متن پیوند، ویکی‌پدیای انگلیسی.
- ↑ "Do You Not Care Whether God Exists?". Learn Religions (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-10.
- ↑ Kunz, Adam Scott (2023-03-02). "Apatheism: A Primer". Medium (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-10.
- ↑ «Robert Nash | McAfee School of Theology | Mercer University». School of Theology (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۰.
- ↑ «Commentary on the Articles of Faith of the Church of the Apathetic Agnostic». www.apatheticagnostic.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۰.
- ↑ "Agnosticism for Beginners". Learn Religions (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-10.
- ↑ "What Is a Practical Atheist?". Learn Religions (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-10.
- ↑ «Athens without a Statue to the Unknown God». The Gospel Coalition (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۰.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Apatheism». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ می ۲۰۱۱.