اکالیپتوس (سرده)
اُکالیپتوس[۱] (به انگلیسی: Eucalyptus)؛ به پارسی: بیدبویه یا پَشه رَم[۲]) سرده‌ای از گیاهان گلدار درختی و درختچه‌ای از خانواده موردیان (Myrtaceae) و شامل از بیش ۷۰۰ گونه است.[۳] اکالیپتوس‌ها عموماً بومی استرالیا هستند و حدود ۷۵ درصد از جنگل‌های این کشور، متشکل از گونه‌های این خانواده هستند. تعداد اندکی از گیاهان این خانواده، بومی جزایر شمالی استرالیا و سایر کشورها هستند. اکالیپتوس‌ها رشد سریعی دارند و در مناطق مختلفی از دنیا کشت می‌شوند. این گیاهان در صنایع چوب، کاغذ و خمیرکاغذ، تولید اسانس و روغن اکالیپتوس، اکتشاف معادن[۴] و تولید عسل، کود، مالچ و رنگ مورد استفاده هستند.[۵][۶][۷]
| اکالیپتوس | |
|---|---|
| |
| شاخ و برگ و گل‌های درخت اکالیپتوس | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | دولپه‌ای‌های نو |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | رزیدها |
| راسته: | موردسانان |
| تیره: | موردیان |
| سرده: | Eucalyptus L'Hér. |
| گونه‌ها | |
|
حدود ۷۰۰ گونه | |
| |
| پراکندگی طبیعی | |
ویژگی‌ها ویرایش
اندازه ویرایش
اکالیپتوس‌ها در هر دو شکل خزان‌پذیر و همیشه سبز وجود دارند. این گیاهان، اندازه‌های متفاوتی دارند و شامل درختان یا درختچه‌های تک‌ساقه‌ای یا چند ساقه‌ای هستند. برخی از اکالیپتوس‌های درختچه‌ای، کمتر از یک متر رشد می‌کنند و گیاه Eucalyptus regnans'' تا بیش از ۱۱۴ متر رشد می‌کند و بلندترین گیاه گلدار روی زمین است.[۸]
اکالیپتوس‌ها به‌طور کلی از نظر اندازه به چهار گروه تقسیم می‌شوند:
کوتاه: تا ۱۰ متر
متوسط: ۱۰ تا ۳۰ متر
بلند: ۳۰ تا ۶۰ متر
بسیار بلند: بیش از ۶۰ متر[۹]
-
گونهٔ Eucalyptus regnans، بلندترین گیاه گلدار جهان در تاسمانی -
برگ‌ها ویرایش
تقریباً تمام اکالیپتوس‌ها همیشه‌سبز هستند اما برخی از گونه‌های گرمسیری، در پایان فصل خشک، برگ‌های خود را از دست می‌دهند. برگ‌های اکالیپتوس‌ها مانند سایر گیاهان خانوادهٔ موردیان، با غدد روغنی پوشیده شده‌است. روغن‌های فراوان تولید شده، از ویژگی‌های مهم این سرده است. اگرچه درختان اکالیپتوس بالغ ممکن است سر به‌فلک کشیده و کاملاً برگ‌دار باشند، اما سایهٔ آن‌ها تکه‌تکه است، زیرا برگ‌ها معمولاً به سمت پایین آویزان می‌شوند.
پراکندگی ویرایش
.jpg)
بیش از ۷۰۰ گونه اکالیپتوس وجود دارد و بیشتر آن‌ها بومی استرالیا هستند. تعداد بسیار کمی در مناطق مجاور از جمله گینه نو و اندونزی و یک گونه نیز در فیلیپین شناسایی شده‌است.[۱۰] از ۱۵ گونه‌ای که در خارج از استرالیا یافت می‌شود، تنها ۹ گونه منحصراً غیراسترالیایی هستند. گونه‌های اکالیپتوس به‌طور گسترده در جهان گرمسیری و معتدل از جمله قاره آمریکا، اروپا، آفریقا، حوزه مدیترانه، خاورمیانه، چین و شبه‌قاره هند کشت می‌شوند.
استرالیا با ۹۲٬۰۰۰٬۰۰۰ هکتار جنگل اکالیپتوس پوشیده شده‌است که سه چهارم مساحت تحت پوشش جنگل‌های گیاهان بومی این کشور را شامل می‌شود. کوه‌های آبی در جنوب شرقی استرالیا مرکز اصلی ایجاد تنوع اکالیپتوس‌ها بوده‌است.[۱۱][۱۲]
پژوهش‌ها ویرایش
گروهی از پژوهشگران استرالیایی در مقاله‌ای که تحت عنوان «ذرات طلای طبیعی در برگ اوکالیپتوس و ارتباط آن با اکتشاف ذخایر زیرزمینی طلا» در نشریه علمی نیچر منتشر کرده‌اند، مدعی شده‌اند که درخت اوکالیپتوس می‌تواند طلای موجود در عمق زمین را جذب و به سطح زمین منتقل کند و به این ترتیب، اکتشاف معدن از این طریق را امکان‌پذیر کند.[۱۳]
نگارخانه ویرایش
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ «اکالیپتوس» [گیاهان دارویی] هم‌ارزِ «Eucalyptus»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سیزدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ اکالیپتوس)
- ↑ واژه‌نامه پارسی سره فرهنگستان زبان و ادب پارسی.
- ↑ Macphail, Mike; Thornhill, Andrew H. (2016-11-25). "How old are the eucalypts? A review of the microfossil and phylogenetic evidence". Australian Journal of Botany (به انگلیسی). 64 (8): 579–599. doi:10.1071/BT16124. ISSN 1444-9862.
- ↑ "Gold Grows On Eucalyptus Trees". National Geographic News. 2013-10-23. Retrieved 2019-03-29.
- ↑ Nanko, Hirko; Button, Allan; Hillman, Dave (2005). The World of Market Pulp. Appleton, WI, USA: WOMP, LLC. pp. 107–109. ISBN 978-0-615-13013-2.
- ↑ India Flint, Botanical Alchemist. "The Scent of Eucalyptus." http://www.indiaflint.com/page6.htm بایگانی‌شده در ۲۰۱۰-۰۶-۱۴ توسط Wayback Machine
- ↑ Jahn, Gary (1 January 1991). "Ant Repellent Activity of Eucalyptus Extracts in Choice Tests, 1988". Insecticide and Acaricide Tests. 16 (1): 293. Retrieved 16 January 2019.
- ↑ «Eucalyptus regnans». apps.lucidcentral.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۳.
- ↑ "Eucalyptus Tree Information". Home Guides | SF Gate. Retrieved Sep 11, 2020.
- ↑ Sellers, C. H. (1910). Eucalyptus: Its History, Growth, and Utilization. A.J. Johnston. p. 13.
- ↑ "Eucalypt forest". Commonwealth of Australia. 2017. Retrieved 29 January 2017.
- ↑ "Greater Blue Mountains Area". whc.unesco.org. UNESCO World Heritage Centre. 2019. Retrieved 2019-05-11.
- ↑ درخت اوکالیپتوس محل ذخایر طلا را نشان داد، بی‌بی‌سی فارسی
- فرهنگ معین (مالکیت عمومی) نوشته محمد معین نشر سرایش صفحهٔ ۱۳۰