ایل گوران

ایل گوران یکی از ایل‌های کرد است. این ایل یکی از قدیمی‌ترین ایل‌های کُرد است.

لباس مردم گوران

تاریخ

در برخی منابع گفته شده که در اواخر پادشاهی ساسانیان کردهای گوران تحت فرماندهی رهبری فردی به نام گواتانزا حکومتی تشکیل داده‌اند که پایتخت آن کرمانشاه و آتروپاتکان (آذربایجان و کردستان امروزی یا ماد کوچک) قلمرو آن بوده‌است. برای این ادعا منبع موثق و اسناد کافی در دست نیست. آکوپوف ارمنی در کتاب کردان گوران نوشته است آنچنانکه در میان بزرگان گوران روایت و مشهور است خود را از نسل وهرام (بهرام گور) شهریار پنجم ساسانی می دانند. ولادیمر مینورسکی مردم گوران را مردمی با قدمت ۲٬۰۰۰ سال و بومیان منطقۀ کرمانشاه می‌داند.

شهاب‌الدين احمد عمرى (ابن فضل‌الله عمری) در کتاب مسالک الابصار فی ممالک الامصار از مردمی به نام گوران ذیل «قبایل کرد» یاد می‌کند. پیر ابرلینگ در مدخل گوران در دانشنامۀ‌ ایرانیکا این اشاره را قدیمی‌ترین اشاره به نام ایل گوران می‌داند. این موضوع توسط گارنیک آساطوریان نیز تکرار شده که کاملاً اشتباه است، چراکه چند سده قبل تر از عمری در کتبی چون مجمل التواریخ و القصص از گوران‌ها یاد شده و همچنین شکل معرب شده آن به صورت «جوزقان/جورقان» هم توسط مسعودی در قسمت لیست طوایف کُرد آورده شده است.

کهنترین آثار به زبان گورانی هشت سطر از سده هفتم میلادی است که توسط کُردشناس معروف آکوپوف ارمنی در سال ۱۹۶۷ منتشر شده‌است.

ریشه

ریشه واژه گوران، لغت گَوْر است و من حیث مجموع این واژه به معنای مردمان گَوْر می‌باشد.

گبر یا گَوْر واژه‌ایست در کُردی و فارسی جدید(فارسی دری) به معنی زَرتُشتی است که بعدها به تمامی غیر مسلمانان اطلاق شده‌است؛ پیش‌تر این واژه را تغییر یافته واژه عربی (کافر) می‌پنداشتند، ولی اکنون نظریه غالب این است که از واژه آرامی gbr (خوانش: گَبْرا یا گَوْرا؛ به معنی مرد) است که در فارسی میانه نیز به صورت هزوارش GBRA (خوانش: mard) به کار رفته‌است.

طوایف

این ایل چهار طایفه دارد که عبارتند از:
۱ـ طایفه بیوه نیج
۲ـ طایفه چوپانکاره
۳ـ طایفه حیدری
۴ـ طایفه تفنگچی