برف‌رو

برف‌رو ( به قیاسِ «خودرو») یا snowmobile خودرویی موتوری است؛ که برای حرکت در برف ساخته شده‌است. از این خودرو در مناطق آمریکای شمالی برای جابجایی و حمل‌ونقل جایگزین سورتمه شد.

ساختمان برف‌رو

احتمالاً در ورزش‌ها و مسابقات ورزشی، وسایلی را که با یک موتور بنزینی و سرعتی بالا روی برف حرکت می‌کنند دیده‌اید. به این وسایل برف‌رو یا اسنوموبیل می‌گویند. بیشتر مدل‌های اسنومبیل توسط موتورهای یک یا دو سیلندر حرکت می‌کنند. این وسایل معمولاً با سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت قادر به حرکت هستند، اما بعضی مدل‌های مسابقه‌ای که دارای موتورهای قویتری می‌باشند سرعتشان به ۱۹۰ کیلومتر در ساعت نیز می‌رسد. اسنوموبیل معمولاً توسط فرمانی که به یک جت‌اسکی در جلوی بدنه متصل شده‌است، هدایت می‌شود. بعضی از اسنوموبیل‌ها با ۶ تا ۸ تایر کم باد مجهز شده‌اند تا به راحتی روی برف حرکت کنند ولی معمولاً جهت حرکت در آرودن اسنوموبیل‌ها از چرخش یک تسمه لاستیکی که روی سطح آن میله‌های فولادی کوچکی قرار گرفته و این میله‌ها به‎ داخل برف فرومی‌روند، استفاده می‌شود.

برفروهای چند سرنشینه

اولین وسیله‌ای که می‌توانست به آسانی روی برف حرکت کند در سال ۱۹۲۴ توسط کارل الیاسون Carl Eliason آمریکایی در ویسکانسین طراحی شد. نخستین برف رو با استفاده از وسایل دوچرخه و موتور فورد با مدل‌های دو زمانه تا چهار زمانه ساخته شد که قادر به جابجایی دو تا چهار نفر بود و قیمت آن در آن زمان بین ۳۵۰ تا ۵۵۰ دلار بود.

در سال‌های ۱۹۵۶ برادران ادگارد Edgard و آلن هیتین Allan Heteen در مینه‌سوتا برف رو دیگری ساختند و آن را با نام تجاری پولاریس روانه بازار کردند. در همین زمان در یک کارگاه کوچک در شهر والکورت Valcourt کبک Québec برف رویی ساخته شد که امروز در دنیا شناخته شده‌است. این خودرو کوچک با نام اسکی دوو Ski Doo به بازار عرضه شد و سازنده آن ژوزف ارمان بومباردیه Joseph-Armand Bombardier تبدیل به اولین تولیدکننده تجاری وصنعتی برف رو در دنیا شد. امروزه اسنومبیل تبدیل به وسیله‌ای تفریحی ورزش شده و طرافداران زیادی دارد.

آمار

اسنومبیل مثل موتور سواری ورزشی است همراه با خطر سالانه تنهادر استان کبک به‌طور متوسط ۲۷ نفر جان خود را از دست می‌دهند اما تعداد مشتاقان این ورزش همچنان رو به افزایش است و در سال ۲۰۰۹، ۱۷۳٬۵۱۹ اسنومبیل در استان کبک پلاک گذاری شده‌است. ۶۲٪ اروپاهایی به ویژه برای گردش با برف رو به کبک سفر می‌کنند.

کاربرد و معایب

معمولاً برف‌روها یا اسنوموبیل‌ها در زمستان جهت مقاصد تفریحی بکار می‌رود اما از آن‌ها برای کار توسط پلیس، تعمیرکاران خطوط تلفن، دامداران، کشاورزان و صیادان نیز استفاده می‌شود. البته اسنوموبیل‌ها معایبی نیز دارند که شامل صدای زیاد، صدمه زدن به محصولات کشاورزی پوشیده با برف و خطر آن‌ها به‎علت سرعت زیاد می‌باشد.استفاده از برف رو در ایران معمولا تفریحی مورد استفاده قرار می گیرد.

منابع

کتاب دستاوردها نوشتهٔ دکتر ایر رضا اخوان و دکتر عطیه خالقی نژاد