بهارلو
بهارلو از ایلات ترک ساکن در آذربایجان، خراسان، کرمان، فارس،همدان،اصفهان وچهار محال وبختیاری است.[۲] این ایل به همراه باران‌لو، سعدلو، بایرام‌لو و آلپاووت‌اویماق اصلی اتحادیه قراقویونلو را تشکیل می‌دادند. امروزه بخش اعظم ایل بهارلو در شهرستان‌های داراب استان فارس و بهار(همدان) سکونت دارند. همچنین بقایای این ایل بصورت پراکنده در دیگر شهرهای ایران و در کشورهای ترکیه (بخصوص ناحیه دیاربکر) و شمال عراق و کشور آذربایجان و هندوستان ساکن هستند . ایل بهارلو در فارس یکی از ایلات تشکیل‌دهنده اتحادیه ایلی خمسه است.
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
|---|---|
 ایران: استان فارسفریدن اصفهان
 ترکیه: استان دیاربکر[۱] | |
| دین | |
| اسلام | |
همسر جهان‌شاه قراقویونلو خواهر امیر علی شکر بیگ بهارلو بود، پس از جهان‌شاه و با متزلزل شدن پایه‌های حکومت قراقویونلو، بیرام بیگ و پیرعلی بیگ فرزندان امیر علی شکر بیگ، بزرگان بهارلو و قراقویونلو محسوب می‌شدند، آن‌ها در صدد برآمدند با حمایت از خواهرزاده‌های خود حکومت قراقویونلو را حفظ نمایند لذا با حکومت‌های آق‌قویون‌لو و گورکانیان توافق نکردند. آن‌ها پس از مدتی کشمکش و جنگ با لشکرهای آق‌قویون‌لو و گورکانیان نهایتاً از سلطان حسین گورکانی در گرگان شکست خورده و کشته شدند که در پی آن فرزندان و متابعین آن‌ها به هند مهاجرت کرده و بخشی دیگر از بهارلوها در همدان ماندند.[نیازمند منبع]
بخشی که به هند مهاجرت کردند در پایه‌گذاری و قدرت گرفتن حکومت گورکانیان هند نقش اصلی را به عهده داشتند، بیرام خان بهارلو مشهور به خان خانان نبیره پیرعلی بیگ، سپه‌سالار حکومت همایون گورکانی و همچنین پرورش‌دهنده و صدراعظم اکبرشاه گورکانی بود، پسرش عبدالرحیم خان نیز از وزرا و بزرگان حکومت اکبرشاه بود.[نیازمند منبع]
بخشی که در همدان ماندند به رهبری حسن بیگ شکر اوغلی (نبیره علی شکر بیگ بهارلو) ابتدا با آق‌قویون‌لوها توافق نمودند و حسن بیگ جزء رجال دربار آق‌قویون‌لو شد. در اوایل دوره صفویه و در زمان شاه اسماعیل با شکل‌گیری لشکر قزل‌باش بهارلوها هم به قزل‌باشان پیوستند. در زمان شاه عباس، خان ولی بیگ بهارلو[۳]در راس این ایل بود، شاه عباس در نظر داشت قدرت قزل‌باشان را کم کند، امرای قزل‌باش را حذف کند و لشکر شاه‌سون را جایگزین نماید. در این راستا بعضی از بزرگان ترکمان، تک‌لو و ذوالقدر که از قبل هم با شاه عباس هم‌راهی نداشتند را کشت، بعضی هم متفرق شدند. در این ماجرا بهارلو نیز لطمه خورد، خان ولی بیگ کشته شد و حسن بیگ شکراوغلی (دوم) که از بزرگان بهارلو و ترکمان محسوب می‌شد به هند مهاجرت کرد. ایل بهارلو در آذربایجان متوقف شد و بزرگان شام‌لو بر بهارلو حاکم شدند و بهارلو جزئی از شام‌لو گردید.[نیازمند منبع]
از دوران شاه عباس اول صفوی و افشاریه و زندیه و قاجاریه حکومت و ضابطی ایل بهارلو به دست خوانین ایل نفر از طایفه زمانخانلو بوده در دوره شاه عباس اول به دست زمان خان نفر و از دوره افشاریه به دست حاجی حسین خان نفر و دوره زندیه به دست محمدتقی خان نفر و تا دوره ناصرالدین شاه قاجار به دست علی اکبرخان نفر بوده سپس با دسیسه خاندان قوام ایل بهارلو از ایل نفر جدا به ضابطی به شخصی بنام ملا احمد سپرده گردید [۴]
ایل بهارلو در فارس در سال ۱۲۷۵ قمری با سیاست خاندان قوام و حمایت فرهاد میرزا معتمدالدوله برای کم کردن قدرت قشقائیان به جمع ایلات خمسه فارس پیوست، اما بهارلوها با این سیاست و دسیسهٔ حکومت کنار نیامدند. درگیری‌ها با حکومت مرکزی و کشمکش با خاندان قوام سال‌های سال ادامه داشت. همچنین بهارلویان در شورش عشایر فارس در سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۰۹ ش‌ه شرکت داشتند.[۵] بهارلوهایی که در همدان ماندند، شهر بهار را بر بقایای قلعه‌بهار (یاز قالا) ساختند.[نیازمند منبع]
و بدین شکل بهارلوها در سرتاسر ایران گسترده و در نقاط مختلف پراکنده شوند.
سرزمین و کوچ
ویرایشبهارلوها در استان‌های فارس (داراب)، همدان (بهار)، آذربایجان (مغان)، خراسان، کردستان (قروه روستای بهارلو)، تهران (کیکاور و شهریار)، چهارمحال وبختیاری (سامان) و اصفهان(منطقه فریدن)(بوئین میان‌دشت)(هفت کل) زندگی و کوچ می‌کنند.[۱]
دین و زبان
ویرایشبهارلوها؛ همانند اکثر ایلات ترک‌زبان ایران به زبان ترکی اوغوز سخن گفته، مسلمان و شیعه دوازده امامی می‌باشند.[۶]
طوایف
ویرایشایل بهارلو دارای ۲۴ طایفه اسمی در فارس می‌باشد، به شرح زیر:
- موسی‌خانی (احمدلو - ابراهیم‌خانی - اسماعیل‌خانی - رسول‌خانی)
- باران‌لو (بارانی)
- جامه‌بزرگی (بویوک چابوت)
- کریم‌لو
- تلکه
- سلیمانی (سلیمان‌لو)
- جرغه (جرگه)
- جوقه
- حاجی تارلو (حاجی ترلو - حاجی طاهرلو - حاجی عطارلو)
- حیدرلو
- بور بور (بربر)
- سکز (سکیز - سقز - ساقیز)
- صفی‌خانی (صفی خانلو)
- عیسی بیگ‌لو
- کلاه‌پوستی (قابوق بورک)
- عمله (بکله)
- مشهدلو
- نظر بیگ‌لو
- قره
- اولاد
- امنه (عاشیق‌لر - شیخ‌لر)
- کریم شفیع‌لو
- خروس‌لو
- چهارده‌چریک (اون‌دورد چیریک)
- کاید
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «بهارلو». دانشنامه ایرانیکا. دریافت‌شده در 2016/6/21. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Encyclopædia Iranica - BAHĀRLŪ». ص. BAHĀRLŪ, a Turkic tribe of Azerbaijan, Khorasan, Kermān, and Fārs.
- ↑ سومر، فاروق (۱۳۷۱). نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه حکومت صفوی. تهران: گستره.
- ↑ فارسنامه ناصری اثر میرزا حسن حسینی فسائی گفتار دوم صفحه ۱۵۸۲ و ۱۵۸۵.
- ↑ بیات، کاوه (۱۳۶۵). شورش عشایر فارس. نقره. صص. ۵۱ تا ۵۵.
- ↑ «بهارلو». دانشنامه ایرانیکا. دریافت‌شده در 2016/6/21. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک)
منابع
ویرایش- این مقاله شامل بخش‌هایی به قلم محمد معین (درگذشته در ۲۱ تیر ۱۳۵۰) است. حقوق معنوی آن بخش‌ها برای محمد معین محفوظ است.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Baharlu». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
- شاهسون‌های فارس، پیشینهٔ تاریخی شناخت شاهسون‌ها، محمد کریم‌زاده
- وقایع ایلات خمسه، محمد علی نجفی