بیمارستان

بیمارستان یا در فارسی افغانستان شفاخانه نهادی است برای تیمارداری و درمان بیماران.

نگاره‌ای از یک بیمارستان، چاپ ۱۶۸۲

بیمارستان بقیةالله

ICU

اتاق عمل بیمارستان مسیح

اتاق عمل

بیمارستان معمولاً یک ساختمان بزرگ یا چادر بزرگ است که در آن، انجام مراقبت و درمان از سوی پزشکان، جراحان، پرستاران ، بهیاران ،کارشناسان بیهوشی(هوشبری) و اتاق عمل ، متخصصان و دیگر افراد انجام می‌گیرد.

معمولا بیمارستان از نظر بزرگی فضا، تعداد کارکنان، انواع خدمات و تنوع رشته‌های درمانی، وسیع تر از درمانگاه یا ساختمان پزشکان است.

واژه‌شناسی و تاریخچه

نوشتار اصلی: بیمارستان (ساسانیان و جهان اسلام)

«بیمارستان» یک واژه فارسی است که در دوران ساسانیان و پس از آن در جهان اسلام برای «محلِ نگهداری بیماران» به کار می‌رفته‌است. در لغت، بیمارستان از واژه پهلوی «بیمار یا وِمار» و پسوند مکانِ «ستان» تشکیل شده‌است که به معنای «محل بیمار» است. این واژه در معنای نخستین خودش در دنیای قبل از اسلام در مورد دانشگاه جندی شاپور استفاده می‌شده‌است. سپس واژه بیمارستان در مورد محل نگهداری بیماران در تمامی سرزمین‌های اسلامی به کار گرفته شد.

در گذشته به بیمارستان، مریض‌خانه و خسته‌خانه هم گفته می‌شد. در فارسی افغانستان به آن شفاخانه می‌گویند. در منابع قدیم فارسی از واژه‌هایی چون دارالشفا و بیت‌الادویه و محکمه (مکان فعالیت حکیم یا همان طبیب) نیز برای نامگذاری بیمارستان استفاده می‌شده‌است.

در زبان های غربی، واژه استفاده شده برای این مکان، ریشه لاتینی دارد. واژه "hospital" که در زبان انگلیسی برای بیمارستان استفاده می‌شود از ریشه لاتین hospes می‌آید که به معنای فرد غریبه یا خارجی و در واقع مهمان می‌باشد. کلمه لاتین مربوطه به‌طور کنایه به معنای اتاق مهمان، اقامتگاه مهمان یا مهمانسرا می‌باشد. بنابر این Hospes در انگلیسی ریشه کلمه host است که برای سهولت تلفظ P آخر آن افتاده است و به معنای مهمان نوازی است. معادل این کلمه در فارسی هتل یا مسافرخانه است.

معماری بیمارستان

شکل یک بیمارستان به شدت از چگونگی دسترسی به آن و مسیرهای رفت و آمد متأثر است؛ بنابراین، در این مورد تصمیم‌گیری شود که یک شکل مانند ستون فقرات با شعبات انتخاب شود یا مسیرهای رفت و آمد از یک هسته مرکزی به شکل شعاع‌ها خارج شوند. تنظیم ارتباطاتات عمودی در داخل یک بیمارستان باید طوری طراحی شود که قسمت‌های عملکردی، مراقبت، درمان، تأمین، دسترسی به بیماران ممنوع‌الملاقات، حیاط سرویس به صورت کارامد به هم مرتبط و در دسترس باشند.

بخش‌های بیمارستان

بیمارستان‌ها بر حسب مأموریت و وسعت آن‌ها به سطح‌بندی‌های مختلفی تقسیم گشته‌اند. اما مهم‌ترین بخش‌ها شامل:

• داخلی
• جراحی
• بخش_مراقبت‌های_ویژه
• اورژانس
• آزمایشگاه
• رادیولوژی (شامل سی‌تی_اسکن، ام‌آرآی، پرتونگاری، سونوگرافی و…)
• دیالیز
• CCU-ICU
• زنان
• فیزیوتراپی (این نام استاندارد بین‌المللی است که در ایران گاهی از نام‌هایی دیگر مانند توان‌بخشی یا طب فیزیکی به صورت غیر علمی استفاده می‌گردد).
• اطفال
• عفونی
• سوختگی
• روانی
• اتاق عمل
• بخش استریل C.S.R
• و ...

بهداشت در بیمارستان ها

به دلیل شرایط ویژه حاکم بر بیمارستان ها، رعایت بهداشت در این مراکز باید به صورت کاملا تخصصی و با دستگاه ها و تجهیزات پیشرفته صورت پذیرد. پرداختن ویژه به این موضوع می تواند در سلامت مراجعه کنندگان و کارکنان اهمیت ویژه ای داشته باشد. تمامی بخش های یک بیمارستان نیاز به نظافت مستمر و دوره ای دارد. این بخش ها شامل سظوح کف، وسایل و تجهیزات، سرویس های بهداشتی، بخش های مراقبت و اتاق های عمل می باشد.

در ایران

در ایران قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت در سال ۱۳۹۳ خطاب به رؤسای دانشگاه‌ها گفت، رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی باید در ان‌ها موضوع ترویج زایمان طبیعی و تناسب میان زایمان‌های طبیعی و سزارین را لحاظ کند.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Hospital». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۵.

جستارهای وابسته

• احضار_پرستار
• بیمارستان‌های ایران بر پایه استان
• درمانگاه
• مجتمع درمانی

پیوند به بیرون

• «فهرست و مشخصات بیمارستان‌های کل کشور». مدیریت آمار واطلاعات بیمارستانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
• «مرجع اطلاعات پزشکان و مراکز درمانی کشور». ایران درمان.

درگاه پزشکی

پیوند به بیرون

• «اسکرابر».